Een ruimteschip met de naam Icarus richting zon sturen; dat is niet zo’n goed idee. Zou de NASA niet weten dat de Griekse held met dezelfde naam, ondanks herhaalde waarschuwingen van zijn vader, zo dicht bij de zon wou vliegen dat zijn vleugels smolten en hij hopeloos naar beneden stortte? Niet dat de Icarus uit SUNSHINE veel keuze heeft. Het schip moét wel high in the sky, want de zon is aan het einde van zijn krachten.
De premisse die scenarist Alex Garland in SUNSHINE naar voren brengt, is in deze Al Goreaanse tijden een vreemde inconvenient truth. Zeker als je weet dat wetenschappers ervan uitgaan dat de zon nog wel zo’n vijf miljard jaar zal blijven schijnen. Niet zo in deze dystopische ruimtefilm die zich in 2057 afspeelt. Op aarde is het ijskoud geworden. Er dreigt een nieuwe ijstijd en dus het verdwijnen van life as we know it. De vlam moet opnieuw in de pan en daarom wordt de Icarus de ruimte ingezonden om door middel van een nucleaire bom het hart van de zon weer aan het kloppen te brengen. Probleem: het schip bereikt nooit zijn bestemming. Op aarde kan men van een nieuwe global warming slechts dromen.
Zeven jaar later is een nieuwe, achtkoppige crew onderweg in de Icarus II. Regisseur Danny Boyle is geen Jerry Bruckheimer of Michael Bay. Hij verspilt geen tijd aan het tot stand komen van de missie, maar zit met de camera onmiddellijk midden in de actie. De bemanning houdt zich bezig met wetenschappelijk onderzoek, maar vooral met het staren naar de immense brandende bol in de zwarte oneindigheid. Ze doen dat door een gigantisch raam dat net genoeg zonnestralen doorlaat om hen niet te verblinden. Een bezwerende computerstem houdt hen gezelschap en is een weinig subtiele verwijzing naar HAL uit 2001: A SPACE ODYSSEY.
De problemen beginnen als de crew de dead zone nadert, de plek in de ruimte waar ze alle contact met de aarde zullen verliezen. De navigator van dienst maakt een cruciale rekenfout met desastreuse gevolgen, de zuurstoftuin explodeert en bovendien vangen ze vreemde signalen op van de verloren gewaande Icarus I. Het is de trigger die het tot dan toe erg trage ruimteavontuur in een stroomversnelling brengt. Crewleden moeten het schip verlaten om herstellingen uit te voeren. Door de problemen laaien de (morele) discussies aan boord hoog op. Wat doe je als je maar één ruimtepak hebt voor drie personen? Hoe zwaar weegt het leven van één persoon in het licht van het voortbestaan van de hele mensheid?
De filosofische vragen die Boyle opwerpt maken van SUNSHINE niet de zoveelste ARMAGEDDON of LOST IN SPACE. De even veelzijdige als grillige regisseur is inventief genoeg om met het relatief kleine budget van 50 miljoen dollar een eerder poëtische, zelfs religieuze film te maken, die meer raakvlakken vertoont met Arthur C. Clarke’s 2001: A Space Odyssey en Stanislaw Lems Solaris dan met bovengenoemde spektakelfilms. Boyle legt de nadruk vooral in de eerste helft van zijn film op de onderlinge spanningen tussen de bemanningsleden die na zestien maanden in de ruimte last krijgen van hutkoorts. Wie het allemaal echt teveel wordt, moet op doktersvoorschrift afkoelen in de earth room, waar troostende beelden van de aarde voor de nodige rust zorgen.
Behalve dat de film een knappe psychologische opbouw bezit, is SUNSHINE vooral visueel verbluffend. De hele film werd opgenomen in de 3 Mills Studios in het Londense East End, maar de brandende, alles verterende zon die in het verhaal zo’n prominente rol speelt, werd digitaal tot leven gewekt. De grote gele bol neemt in verschillende shots bijna mythische, goddelijke proporties aan, wat misschien wel de ironische naam van het ruimteschip verklaart: getuigt het niet van ongelooflijke hoogmoed om daarmee de strijd aan te gaan?
Dat regisseur Danny Boyle van vele markten thuis is, bewijst een blik op zijn curriculum. Leg een film als MILLIONS maar eens naast 28 DAYS LATER; of THE BEACH naast TRAINSPOTTING. Een ding hebben alle films van Boyle gemeen: vaart. Het is daarom des te opvallender dat hij tijdens het eerste uur van SUNSHINE op de rem gaat staan. Hij filmt af en toe in prachtig slow motion en kiest voor een bijna minimale en soms industriële soundtrack. Jammer genoeg behoudt Boyle die zelfdiscipline niet tot het einde. Hij wilde voor SUNSHINE geen Tom Cruise of Bruce Willis in de ruimte. Toch verraadt de aanwezigheid van knappe jongen Cillian Murphy (28 DAYS LATER) als wetenschapper die de bom moet afvuren, wie er zeker niet als eerste het loodje legt. De haast transcendentale ruimtereis degradeert door de toevoeging van een overbodig thrillerelement bovendien tot een tweederangs ALIEN-kloon. Je zou verwachten dat juist een regisseur als Boyle niet in die val zou trappen. Gelukkig sluit SUNSHINE af met een zinderend slotakkoord dat letterlijk en figuurlijk op het netvlies blijft branden. Let there be light!
Di: Fox (BE: 11 april / NL: 19 april)
Copyright Hans Dewijngaert. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 14 april 2007.
