In de semi-klassieke avonturenroman The Swiss Family Robinson besluit een vader met zijn gezin naar Australië te emigreren. Onderweg lijdt het gezin schipbreuk en spoelt aan op een onbewoond eiland waar de drie nietsnutten van zoons gedwongen worden de handen uit de mouwen te steken. In de TV-serie Lost in Space, die het midden jaren ’60 drie seizoenen volhield, gaat een gezin van dezelfde naam de ruimte in om een afgelegen planeet geschikt te maken voor kolonisatie. Ook deze Robinsons raken de weg kwijt, al gaat hun schip niet ten onder en voert de dwaaltocht hen juist van de ene onherbergzame planeet naar de andere.
Zo’n dertig jaar later bedient de filmversie zich van hetzelfde uitgangspunt, met dit verschil dat het optimisme uit de beginjaren van de ruimtevaart plaats heeft moeten maken voor het ecologisch doemdenken van de jaren ’90. Nu de afbraak van de ozonlaag zo ver is gevorderd dat leven op aarde spoedig onmogelijk zal zijn, is de missie van de Robinsons bittere noodzaak geworden. Terwijl ze zich onder leiding van vader John (Hurt) voorbereiden op vertrek, sluipt er een saboteur (Oldman) aan boord van het ruimteschip, de Jupiter II. De onverlaat herprogrammeert een robot tot vernietigingsmachine, maar weet niet tijdig van boord te komen en moet zijn werk dus weer ongedaan zien te maken. De Jupiter bevindt zich dan al gevaarlijk dicht in de buurt van de zon en is gedwongen zich in hyperspace te storten om aan een botsing te ontkomen. Maar u weet hoe dat gaat met hyperspace: je weet nooit waar je terechtkomt.
Waar de met bordkarton aangeklede TV-serie zich na een serieuze start tot de campy tegenhanger van Star Trek ontwikkelde, steekt de film zijn blockbuster-aspiraties niet onder stoelen of banken. Hopkins en de zijnen houden zich verre van de charmante knulligheid van MARS ATTACKS! en kiezen voor een gelikte art direction en een record aantal dure special effect shots (circa 800). Dat de Jupiter wordt bemand door een gezin in plaats van het gebruikelijke legertje hoog gekwalificeerde technici lijkt uitsluitend het gevolg van het feit dat dat in de TV-serie ook het geval was. In de visie van scenarist Goldsman vormen de Robinsons een typische ‘dysfunctional family’. Pa deelt inderdaad bar weinig quality time met zijn zoon en moet dat in de climax van de film ook bijna bezuren, maar het blijft een plottechnische constructie die moeilijk kan verhullen dat de schematisch uitgewerkte personages, ‘dysfunctional’ of niet, geen moment met elkaar klikken.
LOST IN SPACE mist humor én gevoel. En dan wil een verdwaalde kalenderspreuk als ‘Sometimes friendship means listening to your heart, not your head’ ook niet echt helpen.
Copyright Steef de Koning. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #35, mei/juni 1998.
