IMAGINE 2014 | Om de teleurstelling over de ontvangst van HET BOMBARDEMENT te verwerken zat er voor regisseur Ate de Jong naar eigen zeggen maar één ding op: zo snel mogelijk een nieuwe film maken. Vanavond ging DEADLY VIRTUES: LOVE. HONOUR. OBEY. in première tijdens het Imagine Film Festival in een afgeladen EYE1.
DEADLY VIRTUES: LOVE. HONOUR. OBEY. is met een kleine cast en crew op één locatie geschoten, zonder subsidie. De film werd gefinancierd met Nederlands privé-geld. De genreliefhebber kan tevreden zijn, want achter de wat gekunstelde titel gaat een bij vlagen zeer beklemmende thriller schuil.
In de ruime etage van De Jong in hartje Amsterdam hangen twee opmerkelijke gevaartes aan het plafond. R. De Jong Aardenburg, lees ik. Ze hebben wel wat weg van grote melkbussen. Ik blijk er met mijn associatie niet eens zo ver naast te zitten; het zijn speakers die door De Jongs vader werden gemaakt en die hij in de jaren zestig gebruikte op de veemarkt van Zeeuws-Vlaanderen. Ze bleken na al die tijd nog te werken. Nu maken ze onderdeel uit van het surround system van De Jongs thuisbioscoop.
Maar we zijn hier om te praten over DEADLY VIRTUES, een claustrofobische thriller waarin een man het huis en leven van een jong echtpaar binnendringt. “May I cut in?” vraagt hij wanneer hij het stel op een liefdeloze sekspartij betrapt, waarna hij de heer des huizes bewusteloos slaat. Als de echtgenote de indringer niet accepteert als haar nieuwe hubbie, zal haar man het moeten ontgelden. Vinger voor vinger. De film, die na een ongemakkelijk eerste halfuur lijkt toe te werken naar een rape/revenge-exercitie, krijgt een paar zeer onverwachte wendingen.
Deadly Virtues is tot stand gekomen met hulp van het Londense Raindance Film Festival. Hoe kwam dat zo?
‘Het was drie weken na HET BOMBARDEMENT, en ik zat een beetje in zak en as. Hoewel ik recensies eigenlijk nooit lees; iedereen vertelt het je, en de kritiek was niet mals. Ik was in die tijd in Engeland en ik zat met Elliot [Grove, producent en oprichter van Raindance, TvV] in de kroeg om eens lekker een potje te klagen. Maar na tien minuten heb je dat ook wel gehad en ga je het over andere dingen hebben. Hij had een script gekregen van één van zijn studenten. Hij vond het niet passen bij Raindance en vroeg of ik het niet wilde maken voor een laag budget. Ik vond het absoluut geweldig. En ik vond: de allerbeste remedie tegen een teleurstelling is een nieuwe film maken.’
Kon u de artistieke beslissingen nu ook meer in eigen hand houden?
‘Absoluut. Het gekke is: als je geen geld heb, koop je vrijheid. Niets ten nadele van mijn andere films, hoor, want de films die ik in Amerika heb gemaakt vind ik ook hartstikke leuk. Hoewel? Bij HIGHWAY TO HELL wilde ik mijn naam van de film af laten halen. Ik heb hier ergens nog de brief liggen aan de Directors Guild. Ik wilde dat het een Alan Smithee-film werd, omdat de toenmalige distributeur en uitvoerend producent de film opnieuw had gemonteerd. Scenarist Brian Helgeland heeft me ervan weerhouden. Nu zou ik niet meer zo’n stampij maken. Een film is wat ’ie is.’
Bent u tevreden met DEADLY VIRTUES?
‘Ik vind het een leuke film. Natuurlijk, met meer geld en tijd kun je het productioneel wat aardiger presenteren. We hadden bijvoorbeeld geen dolly. De cameraman had een eigen systeempje dat anderhalve meter lang was. Je calculeert dan in dat je nooit langere bewegingen kunt maken. Als je een steadycam hebt, zien bepaalde shots er beter uit. Maar maakt dat de film ook beter? Niet echt.’
Scenarist Mark Rogers is een debutant, en een verhaal apart.
‘Mark is autistisch. Ik heb één keer met hem gesproken, tien minuten lang. De rest ging allemaal via e-mail, want hij durft niet te praten en ook nauwelijks het huis uit te komen. Hij is één keer op de set geweest. Hij is twee uur lang op vijftig meter afstand blijven staan. Mark heeft heel veel scripts geschreven, maar omdat hij autistisch is, heeft hij niet veel empathie. Dat moet ik er dus in brengen, en dat vind ik helemaal niet erg. Dat is wel de reden dat DEADLY VIRTUES altijd een kleine film blijven: de opzet is zo dat je je niet gemakkelijk kunt identificeren met één van de personages. Oorspronkelijk was zijn script een rape/revenge movie. Ik vond het interessanter het vrouwelijke personage een omwenteling door te laten maken, haar te laten vechten tegen haar slachtofferrol en zich dan te laten bevrijden.’
Hoe kwam u aan uw acteurs?
‘Toen we met crowdfunding begonnen schreef actrice Megan Maczko ons dat ze het leuk vond dat we dit project gingen doen. Op de een of ander manier voelde ik dat zij méér had, hoewel ze nooit zei: ik wil die rol wel spelen. Op een gegeven moment ben ik met haar gaan skypen, en zo is het gaan rollen. Ik heb haar opgezocht, wat films van haar gezien en haar toen het script aangeboden. Megan kwam vervolgens met Edward Akrout, een voormalig medestudent. Dat Megan en Edward bevriend zijn was heel handig, gezien de intieme scènes. Edward introduceerde Matt Barber weer voor de rol van de echtgenoot. Het verliep allemaal heel organisch, en dat scheelde dus heel veel tijd.’
Ik moest bij DEADLY VIRTUES denken aan uw film FOGBOUND uit 2002. Dat is ook een film over drie mensen in een afgesloten ruimte, in dat geval een auto in de mist, van wie Luke Perry’s personage zeer ambivalent is.
‘Weet je dat ik daar helemaal niet aan gedacht heb, maar dat je wel gelijk hebt? Er is een overeenkomst in setting, maar er zit ook een overeenkomstige vorm van – ja, ik kan het niet anders zeggen – sadisme in FOGBOUND die gestoeld is op de psychologie en het verleden van die mensen. Het zou best kunnen dat ik Mark Rogers script zo goed vond, vanwege die overeenkomsten. Aan de andere kant zit je in een film natuurlijk al gauw met driehoeksverhoudingen. Ook in HET BOMBARDEMENT gaat het om de driehoek tussen Jan Smit, Roos [van Erkel, TvV] en haar man. De afgesloten ruimte is het bombardement zelf.’
Bevalt het werken met beperkte locaties, zoals in DEADLY VIRTUES en FOGBOUND?
‘Het is praktisch gezien gewoon prettig. En het heeft inhoudelijk… Tja, ik weet niet of ík dat kan uitleggen. Er zal vast een verklaring te vinden zijn… Dat ik een psychologische behoefte heb om alles in afgesloten ruimtes op te lossen, of zo. Maar dat moet ik eigenlijk de psychiater vragen, hahaha!’
