Wat ooit een terloops grapje in GREMLINS 2: THE NEW BATCH was, kan tegenwoordig regelmatig als pijnlijk onleuke waarheid worden aangehaald: ‘Don’t forget to watch the classic CASABLANCA on the Clamp Channel tonight, in colour and with a happier ending!’ Het nieuwste voorbeeld van dergelijke misplaatste behaagzucht is I AM LEGEND, de derde verfilming van de gelijknamige sf-klassieker van schrijver Richard Matheson.
Dat de versie van ster en producent Will Smith (I, ROBOT) en regisseur Francis Lawrence (CONSTANTINE) in kleur is mag vanzelfsprekend zijn, we leven allang niet meer in het zwart-wittijdperk. Maar dat het duo en de twee scenarioschrijvers de beklemmende en deprimerende roman van Matheson na een uur overboord gooien om het publiek uiteindelijk opgewekt naar huis te sturen, valt ernstig te betreuren. Want deze verfilming maakt aanvankelijk helemaal geen slechte indruk. In tegenstelling tot de makers van THE LAST MAN ON EARTH (1964) en THE OMEGA MAN (1971) konden Smith en Lawrene het zich veroorloven om langdurig op ongetwijfeld kostbare locaties in New York te werken. Bovendien konden ze digitale trucages gebruiken om het uitgestorven en deels vervallen Manhattan zo spectaculair mogelijk in beeld te brengen. De heren beseffen goed dat de verlaten metropool hun grootste troefkaart is.
De film oogt erg fraai door een beheerste stijlopvatting en contrasteert daarmee sterk met het eerdere werk van Lawrence die voor de occulte hutspot uit CONSTANTINE meerdere hitsige videoclips met Britney Spears en Jennifer Lopez maakte. In een reeks ingetogen scènes schetst de film de dagelijkse routine van de door Smith vertolkte Robert Neville en diens hond Sam, die het geïsoleerde en uitgestorven Manhattan al drie jaar als hun achtertuin gebruiken. In een iets te vaak terugkerende flashback zien we hoe Neville als hooggeplaatste militair annex viroloog direct betrokken was bij vroege pogingen een retrovirus-uitbraak te stuiten. Dat was vergeefs, maar hij weet na het verlies van vrouw en kind niet van ophouden: met behulp van zijn eigen resistente bloed en een laboratorium vol proefdieren blijft hij naar een geneesmiddel zoeken. Tot die proefdieren moeten we ook de mutanten rekenen, die hij af en toe vangt en behandelt. Die mutanten waren bij Matheson ouderwetse vampiers, maar zijn nu iets anders geworden. Tegen zonlicht zijn ze nog altijd niet bestand, maar eigenlijk kunnen ze geen enkel licht verdragen, want de makers kozen voor lelijk geanimeerde digitale monsters en lijken daarmee niets meer te hebben geambieerd dan de varianten die we ooit in oude computerspelletjes aantroffen.
Met zulke monsters wil een film niet snel eng worden en dat is dan ook slechts zeer incidenteel het geval. Voor we alleen al op basis van de gebrekkige monstertrucages kunnen concluderen dat het predikaat gemiste kans van toepassing is, gaat na een toch heel amusant eerste uur niet alleen de geloofwaardigheid maar ook de hele opzet van Matheson overboord. Het boek uit 1954 is een klassieker geworden omdat het een ijzersterk uitgangspunt heeft, maar minstens zo belangrijk is de manier waarop de auteur de filosofische implicaties van Neville’s solitaire jagersbestaan uitdiept. Bij Matheson krijgt de held het inzicht dat hij zelf het monster in een nieuwe wereldorde is geworden, en daarom een legende is. In de film zien en horen we daar niets van terug en worden we in plaats daarvan getrakteerd op een christelijke boodschap die door Amerikaanse gelovigen inmiddels van harte wordt toegejuicht. De Neville van Will Smith verwerpt God en verkiest Bob Marley als leidsman, en de film haalt daar aanvankelijk een aardig muzikaal rendement uit. Maar wie gelooft in Bob moet daarvoor worden beboet en wie gelooft in God wordt beloond. Je zou haast denken dat Francis Lawrence hiermee boete doet voor CONSTANTINE en de daarin gebezigde geintjes rond wijwater, kruisbeeldbuksen en het onvergetelijke schaafsel van de kogels die op de paus werden afgevuurd. Daar viel tenminste nog om te lachen.
Di: Warner (BE: 19 december / NL: 20 december) Copyright Bart van der Put. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 18 december 2007.
