In BABYLON A.D. staat het voortbestaan van de wereld weer eens op het spel. Een klusje voor Vin Diesel alias huurling Toorop die het aanvankelijk worst zal wezen of de mensheid de eerstvolgende mondiale catastrofe overleeft. Het duurt niet lang of de kijker deelt dat gevoel.
Verdomd, er is over nagedacht! Over die titel dan. Babylon is in bijbelse context immers een poel des verderfs waarvan de bestuurders het tegen God zelf opnamen. Ook in BABYLON A.D. komen we een groepering tegen die zich met God wenst te meten, maar dan op de manier waarop baron Victor Frankenstein dat al eerder deed, door kunstmatig leven te scheppen. Ook het in een futuristisch/technologisch jasje gestoken idee van de onbevlekte ontvangenis verwijst natuurlijk naar de Schrift.
Waar minder goed over na is gedacht is de film zelf, van de compromis-casting van Vin Diesel (nadat Kassovitz’ eerste keus Vincent Cassel te risicovol werd bevonden voor de megaproductie van 60 miljoen dollar) tot het vinden van een goede balans tussen intelligente sciencefiction en spierballenvertoon.
BABYLON A.D. begin veelbelovend in ‘Nieuw-Servië’, een toekomstige vrijbuitersstaat waar tussen troosteloze en vervallen flats handel wordt gedreven in wapens. Het is daar dat verbannen huurling Toorop tijdens het avondeten ruw wordt gestoord en bij een kolderiek geschminkte Gérard Depardieu in een limo wordt gekwakt. Toorop mag een kutklusje opknappen: het escorteren van een jonge vrouw, Aurora (Mélanie Thierry), naar Amerika. Dat er iets bijzonders aan de hand is met Aurora blijkt niet alleen uit de keus voor krachtpatser Toorop als haar beschermer, die overigens bijstand krijgt van de in martial arts geschoolde Zuster Rebeka (Michelle Yeoh).
Wanneer Aurora, die haar hele leven in een klooster heeft doorgebracht, voor het eerst een onderzeeër betreedt, blijkt de besturing voor haar geen geheimen te hebben. Wat gaat er toch in dat engel-achtige hoofdje om, is de vraag waarover Toorop en wij ons vervolgens het hoofd breken. So far so good. Let the games begin. En die vallen dus juist een beetje tegen. De scène in en rond de onderzeeër is een van de betere uit de film omdat het grauwe wereldbeeld vol materiële en morele verloedering dat Kassovitz ons probeert voor te spiegelen, hier een adequate vertaling krijgt. Met een groepje vluchtelingen klautert ons drietal aan boord van de onderzeeër die even daarvoor door het bevroren oppervlak van de zee is heen gebroken. Als het quotum passagiers is gehaald, begint de bemanning op de laatkomers te schieten, die vervolgens al dan niet gewond onder het ijs verdwijnen. Een behoorlijk heftig tafereel, maar voor de rest laat Kassovitz de naargeestigheid vooral aan zijn production designers over.
Zelf blijft hij worstelen met een verhaal dat op de opwinding van James Bond en Mad Max mikt, terwijl het thematisch aansluit bij de ‘serieuze’ en beter doordachte SF van CHILDREN OF MEN. Misschien dat de roman Babylon Babies waarop de film is gebaseerd het wel voor elkaar kreeg, maar Kassovitz lukt het niet om de apocalyptische dreiging voelbaar te maken. Daar was een acteur met de intensiteit van een Cassel voor nodig geweest. Dan hadden we misschien ook de apotheose geslikt, die geen apotheose is in de gebruikelijke, pyrotechnische zin, maar juist een fluisterstille downer.
Je kunt zeggen dat Kassovitz hier dapper de regel schendt dat de held met massale ondersteuning van de afdeling special effects grote schoonmaak onder zijn tegenstanders hoort te houden. Maar dan moet zo’n anticlimax wel gerechtvaardigd worden door een verhaal dat daar onontkoombaar heen voert. Met een handjevol geslaagde actiescènes, een misplaatste hoofdrolspeler en een sfeer van naargeestigheid die voornamelijk tot het decor beperkt blijft, schiet BABYLON A.D. tekort in zijn ambitie Hollywoodspektakel te koppelen aan een beklijvend dystopisch toekomstbeeld.
DI: Universal (BE: 27 augustus / NL: 25 september) Copyright Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 31 augustus 2008.
