We kennen het beeld van THE MATRIX en BLADE. Een in een lange zwartleren jas gestoken personage schiet zijn pistolen leeg op de tegenstander, terwijl hij of zij in slow motion, middels onmogelijke acrobatische buitelingen, behendig een tegemoetkomende kogelregen ontwijkt. UNDERWORLD is van dit type scènes tot aan zijn monochrome kleurenpalet en nachtelijke, van vampiers vergeven Oost-Europese lokaties zelfs een regelrechte afstammeling van beide BLADE-films.
Kate Beckinsale speelt de vampier Selene, die in de outfit van Catwoman en met de koele vastberadenheid van Carrie-Anne Moss’ Trinity uit THE MATRIX, jacht maakt op weerwolven, net als haar soortgenoten een groep mutanten die zich in de periferie van de samenleving heeft teruggetrokken. De vampiers huizen in statige oude villa’s, de weerwolven in riolen, terwijl de ‘bovenwereld’ van gewone stervelingen goeddeels buiten beeld én buiten schot blijft.
We kennen het principe uit, alweer, BLADE, maar bijvoorbeeld ook uit de X-MEN films; hoeveel amok de met superkrachten begiftigde outcasts onderling ook maken, tot de bovenwereld lijkt het rumoer nauwelijks door te dringen. Zijn hier soms parallelle universums werkzaam? Of spelen de filmmakers in op de angst voor een terreurnetwerk als Al’Qaida, dat in onze verbeelding tot monsterlijke proporties is uitgegroeid, terwijl het in ons dagelijks leven zo goed als non-existent is? Overigens is het een mens, de verpleger Michael (Speedman), die in de film wel degelijk met het onzichtbare gevaar te maken krijgt; in zijn eentje brengt hij de strijd tussen vampiers en weerwolven zelfs tot een kookpunt. Maar Michael is, zoals later zal blijken, niet zomaar een mens.
Zodra UNDERWORLD wat dieper begint te graven in de achtergrond van de bloedvete tussen vampiers en weerwolven, wordt de film een stuk interessanter. Regisseur Wiseman en scenarist McBride noemen in interviews Shakespeare’s Romeo and Juliet als inspiratiebron, maar de ‘verboden’ liefde tussen Selene en Michael blijft een wat lauwe aangelegenheid. Verrassend over the top is daarentegen de gezamenlijke voorgeschiedenis van de twee mutantenrassen, waarbij Shakespeare eveneens de grote inspirator lijkt. Want wat te denken van een koning die zijn eigen dochter ombrengt om bloedvermenging te voorkomen en zodoende een eeuwenlange oorlog tussen vampiers en weerwolven ontketent? En dan hebben we de ontsluiering van het mysterie rond Selene’s afkomst nog tegoed, alsmede het resultaat van een poging die bloedvermenging alsnog tot stand te brengen.
Wisemen verzorgde eerder de art direction van INDEPENDENCE DAY en MEN IN BLACK en doorliep op weg naar zijn debuutfilm het bekende traject van commercials en muziekvideo’s. Het is een leerschool die uiteraard geen vernieuwende esthetica oplevert. UNDERWORLD’s gestileerde naargeestigheid valt via THE MATRIX, BLADE en THE CROW eenvoudig tot de BATMAN-films van Tim Burton te herleiden. Wat de film net even aardiger en curieuzer maakt dan de doorsnee-rip off is de barokke mythologische achtergrond waartegen de verder nogal voorspelbare schermutselingen zich afspelen. Misschien dat de makers ook nog de waanzin van rassenhaat aan de orde wilden stellen; maar voor werkelijk intelligente metaforen zit de film dan weer teveel gevangen in zijn eigen, op effectbejag gefixeerde pulp-universum.
Copyright 2004 Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #61, winter 2003/2004.
