THE MENU gaat over een restaurant voor de elite, waar de chef-kok iets heel speciaals voor zijn gasten in petto heeft. Is dit allemaal een groot toneelstuk in de trant van een murder mystery diner, of dat er iets luguberder aan de gang? En gaat het mij lukken om deze recensie door te komen zonder het gebruik van kook- en eten-metaforen? We zullen zien.
Culinair genie Julian Slowik (Ralph Fiennes) runt het exclusieve restaurant Hawthorne op een privé eiland, waar al het eten wordt geteeld en gefokt door de staf. Foodie Tyler (Nicolas Hoult) is een enorme fanboy van Slowik, en heeft een tafel kunnen reserveren voor hemzelf en zijn metgezel Margot (Anya Taylor-Joy). Margot is vrij sceptisch over het hele gebeuren wanneer zij van de boot afstappen. Is het niet allemaal wat overdadig? Met twinkelende ogen legt Tyler uit dat dit niet gaat om eten. Het menu van Hawthorne vertelt een verhaal en zij zijn daar om de betekenis tussen het voedsel te vinden. De andere gasten zijn onder andere een arrogante restaurantcriticus (Janet McTeer), een uitgebluste filmster (John Leguizamo) en een groepje finance-bros, het soort types die een altaar voor Elon Musk in de slaapkamer hebben.
THE MENU ontpopt zich al vlug tot een satirische horrorkomedie in de trant van READY OR NOT (Matt Bettinelli-Olpin, Tyler Gillett, 2019). Dit is niet de eerste film waar eten wordt gebruikt als een metafoor voor ongelijkheid in inkomen en rang. Denk bijvoorbeeld aan LA GRANDE BOUFFE (Marco Ferreri, 1971) en veel van de films van Bong Joon-Ho. De film is regisseerd door Mark Mylod, vooral bekend van tv-series zoals ENTOURAGE, GAME OF THRONES en SUCCESSION, maar die ik ken als de regisseur van de ALI G INDAHOUSE (2022) en de rare zwarte komedie THE BIG WHITE (2005). Oorspronkelijk zou Alexander Payne de film regisseren, en die keuze zou een stuk toepasselijker zijn geweest voor deze lichte satire. Toepasselijker, maar kijkend naar Paynes laatste film DOWNSIZING (2017) waarschijnlijk niet veel beter. De doelwitten in THE MENU zijn namelijk vrij oppervlakkig en moeilijk te missen, je haat alle gasten al voordat ze aan wal zijn gestapt. De observatie dat deze abstracte menu’s complete kul zijn en dat de klungels die er tienduizenden dollars voor neerleggen zichzelf zien als de belangrijkste mensen op aarde, ligt nogal voor de hand. De onthullingen over de verschillende gasten zijn dan ook nooit echt verrassend, het moment dat ze in beeld komen weet je al dat je te maken hebt met fraudeurs en egoïsten, de een nog dommer dan de ander.
Onze hoofdpersoon Margot, die geldt als de buitenstaander omdat ze niet gewend is aan deze odieus rijke levensstijl, werkt als mondvoerder voor het publiek. Ze begrijpt niks van het menu, niet omdat ze een culturele barbaar is zoals Tyler haar voorhoudt, maar omdat ze simpelweg van mening is dat eten moet vullen. Anya Taylor-Joy doet wat er van haar wordt verwacht en Nicolas Hoult met zijn fanboy-ismes is de voornaamste bron van alle komedie, maar de echte reden om deze film te kijken is Ralph Fiennes. Chef Slowik is de kunstenaar die de top heeft bereikt, maar daar niks anders vindt dan venijn en lege lof. Zijn gasten waarderen zijn kunst niet, ze zitten daar enkel omdat het reserveren van een stoel een bepaalde status aangeeft. Gedurende de film probeert hij alsnog oprechte creativiteit te bereiken, en hij heeft samen met zijn staf besloten dat dit enkel kan worden bereikt door geweld. Voor alle artiesten die worden opgeslokt door de eindeloze muil van het kapitalisme moet dit een herkenbare frustratie zijn. Elke keer wanneer Slowik een nieuw gerecht introduceert aan zijn gasten klikt de film echt in elkaar. De zachte stem en indringende aanwezigheid van Fiennes dwingen respect en aandacht af, en zelfs wanneer de film uitdrukkelijk grappig probeert te zijn verliest hij nooit zijn intimiderende uitstraling.
Al met al is THE MENU een niet zo enge horrorfilm en een vrij onopmerkelijke satire, maar best grappig en het kijkt aardig weg. Als je niks beters te doen hebt dit weekend, waarom niet. Let wel op dat je voor etenstijd naar de bios gaat, want je krijgt er behoorlijk trek van.
Distributie: Searchlight Pictures. Release: 24 november 2022. Copyright: Jons Klaessens. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 24 november 2022
