In het onheilspellend getitelde I’M THINKING OF ENDING THINGS komen de vertrouwde thema’s van Charlie Kaufman langs – het labyrint van het menselijke onderbewustzijn en hoe ingewikkeld en pijnlijk relaties kunnen zijn. Het is ook gelijk een goede reminder dat er op dit moment maar weinig schrijvers/regisseurs zijn die deze gevoelens beter in beeld kunnen brengen.
Jake (Jesse Plemons) en zijn naamloze vriendin (Jessie Buckley) zijn in een sneeuwstorm onderweg naar Jakes ouders. Door de voice-over van de vriendin komen we erachter dat ze overweegt het uit te maken met Jake. Toch stemde ze in met deze trip, omdat dit soort dingen nou eenmaal moeilijk te bespreken zijn. Ja zeggen is makkelijker.
We horen haar stem en kijken vanuit haar perspectief, en vanaf het moment dat ze in de auto stapt en met haar vriend door het Amerikaanse boerenland begint te rijden, wordt de film steeds mysterieuzer. De auto lijkt wel een sound stage, Jake onderbreekt haar gedachten constant en hun interactie wordt ongemakkelijk en soms zelfs moeilijk om naar te kijken. Plemons en Buckley zijn zó raar samen (maar ook zó verdomd goed), dat de pijnlijke dialogen intrigerend worden. Kaufmans regie en het sfeervolle camerawerk van Lukasz Zal voelen geruststellend. Dit gaat ergens heen.
Eenmaal op hun bestemming aangekomen ontmoeten we de ouders – Toni Collette (altijd een perfecte casting voor enge filmmoeder) en David Thewlis (wiens charisma zelfs in de rol van saaie, stoïcijnse vader nog straalt). Een beetje nuancering was niet misplaatst geweest in hun ietwat cartooneske acteerwerk, maar desalniettemin zijn ze heerlijk om naar te kijken en maken ze het bezoek aan de boerderij nog angstaanjagender dan het ontmoeten van iemands ouders sowieso al is.
Iedere poging de puzzel op te lossen tijdens de film opent weer een nieuw vat pure existentiële angst, als een Rorschachtest van relationeel trauma voor de kijker. Wanneer de zaken (iets) duidelijker worden, is ‘de uitkomst’ zowel bevredigend als huiveringwekkend en hartverscheurend. Ik heb het boek van Iain Reid waarop deze film is gebaseerd niet gelezen, maar het schijnt dat Kaufmans adaptatie er nogal van afwijkt, vooral richting het einde. Dat is goed voor te stellen, omdat het verhaal op zo’n unieke filmische wijze bizar is. Kaufman maakt briljant gebruik van de specifieke mogelijkheden van film om zijn zonderlinge reis te creëren. Tegelijkertijd is hij ook vriendelijk en empathisch, wat niet in al zijn films het geval is.
Al met al is I’M THINKING OF ENDING THINGS niet revolutionair of uniek qua boodschap, maar wel ongelooflijk effectief. Door het tonen van de aan relaties inherente nachtmerries zou dit wel eens de ultieme break up-film kunnen zijn.
Distributie: Netflix. Release: 4 september 2020. Copyright: Asia Kislev. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 7 september 2020.
