Zuid-Soedanese vluchtelingen Bol en Rial krijgen na lang wachten een huis toegewezen in een onbekende Britse stad. Aldaar worden ze geteisterd door iets macabers. Iets wat ze ook verbindt met hun tijdens de vlucht gestorven dochter.
Bol heeft al nachtmerries, als het stel nog in een opvangcentrum woont. Een boot vol vluchtelingen op de Middellandse Zee, storm en afzien. Gedurende de nacht worden oude wonden heropend in het onderbewuste, terwijl Bol niets liever wil dan zich aanpassen aan zijn nieuwe leefomgeving. Zijn missie is te laten zien dat hij een goede man is die het verdient om een eigen woonruimte te krijgen, een plekje in de Britse samenleving. Maar hoe makkelijk kun je assimileren, als je een beschadigd man bent?
Dan beginnen de spookverschijningen. Achter de muren van hun nieuwe huis zijn de stemmen te horen van zij die hun vlucht over zee niet hebben overleefd. En vooral een groteske versie van dochtertje Nyagak, met een verwrongen gezichtsmasker, teistert haar beide ouders. Rial weet al vrij snel wat er aan de hand is, want ze kent de verhalen over de apeth; een soort heksenmonster dat een offer verschuldigd is. Het wezen wil ze Nyagak teruggeven, maar eist er iets voor terug.
Het bovennatuurlijke is een poort naar de ziel van de twee hoofdpersonen. Horrorwezens staan vaker symbool voor trauma en schuldgevoel. En dat toepassen op twee vluchtelingen die een barre tocht hebben overleefd, maar ook een deel van zichzelf hebben verloren, is een effectief middel om hun dagelijkse emotionele pijn zichtbaar te maken. Het schuldgevoel van de overlevende is iets wat niet zomaar achter je te laten is, terwijl je probeert te concentreren op je nieuwe bestaan. En langzaam ontdekken we dat er meer is waarover Bol en Rial zich schuldig voelen.
Dit speelfilmdebuut is voor de Britse regisseur Remi Weekes een stevige mission statement. Hij laat een sterke beheersing zien van griezeleffecten die we in dit genre kennen, maar gebruikt ze om een verhaal te vertellen dat bijna nooit te zien is. Hij gebruikt zeer westerse verteltechnieken, maar put uit Afrikaanse folklore. Qua uiterlijk en stijl past HIS HOUSE heel sterk tussen het beste wat Blumhouse en A24 nu aan spookhorror op de markt brengen, maar op verhaalniveau is dit iets anders. En daardoor springt de film juist in het oog.
Dat wil niet zeggen dat Weekes de best mogelijke film aflevert. De overgang van ‘niks aan de hand’ naar ‘o mijn god’ is wat abrupter dan in de soortgelijke verhalen, waardoor spanning niet per se wordt opgebouwd. Eerder op je gedumpt. En als er in het laatste halfuur een belangrijke onthulling wordt gedaan, verandert de toon ook vrij rigoureus naar dat van een oorlogsdrama. De kijker mag hard schakelen. Deze elementen zijn op zichzelf staand steeds behoorlijk sterk, maar met wat meer ademruimte ertussen hadden ze elkaar meer versterkt dan nu het geval is.
En ook is er iets aan de hand met die onthulde informatie, die meer vragen oproept dan beantwoordt. Tenminste, als je gaat terugdenken naar de situatie die aan het begin van de film wordt geïntroduceerd. De vraag is dan hoezeer het allemaal wel klopt: in hoeverre hebben we hier te veel te maken met een gevalletje slechte filmlogica, en minder met een overtuigend resultaat van dat wat er eerder in Zuid-Soedan is gepasseerd? Het doet een beetje afbreuk aan de kijkervaring, en het is de vraag of je HIS HOUSE vaker dan één keer kunt kijken.
Als dat klinkt als sabotage aan het filmverhaal, kan er naar het acteerwerk worden gewezen als reddende factor. Vooral Wunmi Mosaku maakt een verpletterende indruk als Rial. Haar blikken geven de film het meeste gewicht, ze zorgen dat het verhaal altijd met beide benen op de grond blijft staan. Hoezeer de pleuris ook uitbreekt. En Sope Dirisu heeft als Bol de zware taak om te laveren tussen welwillende goedzak en een getormenterde ziel, met dat vleugje duisternis dat extreme omstandigheden in ons allemaal kunnen blootleggen. Beide uitersten heeft hij in de vingers. Uiteraard is het ook best leuk dat Matt ‘de Elfde Doctor’ Smith een prettig bijrolletje heeft in de marges.
HIS HOUSE is vooral een sterke binnenkomer voor een veelbelovend talent, waar veel meer aan valt te prijzen dan bekritiseren. Met een betere mix van de losse verhaalonderdelen had dit eenzelfde niveau kunnen halen als de regiedebuten van bejubelde jonge horrorauteurs als Ari Aster en Robert Eggers. Sommige filmmakers hebben misschien iets meer ervaring nodig om op te bouwen naar zo’n niveau, en laten we vooral hopen dat dit voor Weekes ook het geval zal blijken. HIS HOUSE smaakt in elk geval naar heel veel meer.
Distributie: Netflix. Release: 30 oktober 2020. Copyright: Ruud Vos. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 1 november 2020.
