INTO THE SPIDER-VERSE (Peter Ramsey e.a., 2018) legde de lat hoog voor multiverseel vermaak. Te hoog voor DOCTOR STRANGE & THE MULTIVERSE OF MADNESS (Sam Raimi, 2022), maar indie outsider EVERYTHING EVERYWHERE ALL AT ONCE haalt hem op z’n sokken.
De film is het passieproject van schrijver-regisseurs Dan Kwan en Daniel Scheinert (als duo werkzaam onder de naam (The) Daniels). Zij begonnen er aan in 2010, en zullen even op hun neus gekeken hebben toen enkele jaren later het begrip ‘multiversum’ in ene heel salonfähig werd. Films als de hierboven genoemde titels, maar ook hitseries als THE FLASH en RICK & MORTY gingen aan de haal met het concept. Het duo liet zich echter niet kisten en werkte noest door aan hun eigen interpretatie. Eentje die wars is van superhelden of blockbuster-ambities, en waarin vorm nooit boven inhoud staat.
Evelyn Wang (Michelle Yeoh) is een typische eerste-generatie Chinese immigrant. Haar hele leven draait om de armlastige wasserette die zij uitbaat met haar man Waymond (Ke Huy Quan). Dit heeft uiteraard het nodige effect op hun huwelijk, en de relatie met hun dochter Joy (Stephanie Hsu). Maar voor druk maken over iets anders dan de zaak is geen tijd. Als de belastingdienst voor de deur staat vanwege een foutieve opgave, komt het wiebelende kaartenhuis van Evelyns bestaan op instorten te staan. In de lift op weg naar de belastinginspecteur verandert de normaal zo muizige Waymond echter plotseling in een daadkrachtige man, die beweert dat elke keuze die Evelyn in haar leven gemaakt heeft leidt tot een parallel universum. Hij geeft haar vervolgens wat vage instructies en verandert weer terug naar de oude Waymond. Dit is het begin van een duizelingwekkende, bij vlagen ronduit hilarische achtbaanrit door ruimte en tijd. Meer uitleggen zou afbreuk doen aan het geheel.
Zoals de titel al aangeeft, is deze film alles tegelijk: spetterende actie-komedie, middle-aged romcom, aangrijpend immigranten-drama, postmoderne deconstructie en filosofische studie over het menselijk bestaan. Maar bovenal is het een carriere-lofzang voor Michelle Yeoh zelf. Hoewel het project begon als een vehikel voor Jackie Chan, besloten de schrijvers het al snel over een andere boeg te gooien en het script specifiek voor Yeoh te schrijven. Fans weten natuurlijk allang dat zij, naast begenadigd martial-arts ster, ook een prima “gewone” actrice is, en hier krijgt zij de gelegenheid om haar veelzijdigheid te tonen. Moeiteloos schakelt ze van de ene versie van Evelyn naar een van de vele andere versies, terwijl ze laat zien nog steeds uiterst vaardig met de handjes te kunnen wapperen.
Dit is dan misschien Yeoh’s film, de verrassing hier is toch Ke Huy Quan. Nadat hij als jochie in de jaren tachtig bescheiden cultstatus verwierf als Short Round in TEMPLE OF DOOM (Steven Spielberg, 1984) en Data in THE GOONIES (Richard Donner, 1985), lukte het hem helaas niet om echt door te breken in het (toen zeker nog) witte Hollywood en hij verdween van de radar. Zijn uitstekende multi-rol hier voelt dan ook als een gepaste revanche. De rest van de cast is ook duidelijk aan boord voor dit aandoenlijke spektakel, van een bijna onherkenbare Jamie Lee Curtis als uitgezakte inspecteur Deirdre Beaubeirdre tot aan levende legende James Hong als verstokte pater familias Gong Gong.
Het ongebreidelde plezier wat de mensen voor en achter de camera gehad moeten hebben bij het maken van deze film straalt er vanaf, en werkt aanstekelijk. The Daniels hebben een uiterst hoogdravende balanceeract gecreëerd, maar leiden de boel vakkundig naar een hartverwarmende finale. EVERYTHING EVERYWHERE ALL AT ONCE is typisch zo’n eigenzinnige must-see crowdpleaser die slechts een keer in de zoveel tijd langskomt.
Distributie: A24 . Release: 19 Mei. Copyright: Daan Snouck Hurgronje. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 19 mei 2022
