Vol verwachting klopt ons Schokkend hart als producent Saïd Ben Saïd eind april 2017 twittert dat ónze Paul Verhoeven een nieuwe speelfilm gaat maken. Het affiche dat de ELLE-producent met zijn tweet mee de wereld in stuurt, belooft bovendien een terugkeer naar de onderwerpen die voor eeuwig synoniem met Verhoeven zullen blijven: seks en religie.
Na afloop van de première op Cannes liep mijn appbox over van vrienden die twee dingen wilden weten: is BENEDETTA goed en is het een echte Paul Verhoeven-film? Om met dat laatste te beginnen: de schoenmaker is bij zijn leest gebleven. Wanneer je zijn internationale oeuvre grofweg zou opdelen in maatschappijkritische actiefilms (ROBOCOP, TOTAL RECALL, STARSHIP TROOPERS) en de controversiële women’s empowerment-dramathrillers (BASIC INSTINCT, SHOWGIRLS, ELLE) dan past zijn nieuwe naadloos in laatstgenoemde trits. BENEDETTA start met een proloog waarin een piepjonge Benedetta Carlini zich niet door een bende aso’s laat koeioneren. Ze claimt een directe lijn met de Maagd Maria, waarna een vogel het gezicht van een van de boeven onderschijt. Doeltreffend toeval of een hemelse interventie? Ook nadat Benedetta wordt gedropt in een door Zuster Felicita (Charlotte Rampling) strikt gerund klooster, blijft onze titelheldin verwarring zaaien over haar eventuele uitverkorenheid.
Tussen de andere nonnen valt ze op door een opmerkelijke combinatie van pure devotie en egocentrisch prinsessengedrag. Ze neemt het ook niet bepaald nauw met de etiquette. Zo bidt ze haar knieën stuk, zoals Mark Rutte in een andere pandemie zou kunnen zeggen, maar de belangrijkste les – je lichaam is je vijand – slaat ze volkomen in de wind. Benedetta, inmiddels gespeeld de Belgische actrice Virginie Efira, valt namelijk als een blok voor novice Bartolomea (Daphné Patakia). Net als andere bewoners van de abdes komt Bartolomea beschadigd binnen. Ze vlucht voor het misbruik van haar vader, maar heeft een extra achterstand: armoede. En daar heeft de Katholieke Kerk bij Verhoeven een nonnetje dood aan. De flinke som voor toetreding wordt echter voldaan op voorspraak van Benedetta. Zij leidt de seksueel ervaren nieuwelinge rond in het klooster terwijl ze zelf wordt ingeleid in lichamelijke lust en liefde. Als er bij Benedetta plotsklaps stigmata verschijnen, gaan de twee een allesveranderende nieuwe fase in.
Het is zoals in zijn beste werk weer volvette melk die Verhoeven schenkt en de ruim twee uur vliegen voorbij, maar ditmaal voelt zijn aanpak wel ongeïnspireerd en ouderwets. De eendimensionale aanval op de hiërarchische structuur van de kerk trapt enkel de bekende open deuren in en zijn beproefde portrettering van een brutale hemelbestormer is hier dunnetjes. Zuster Benedetta is van proloog tot aftiteling dezelfde. Ze daagt de kerk uit met claims van gezegendheid, probeert en passant een vrouwvijandige wereld succesvol naar haar hand te zetten, en wij rijden shotgun een plezierig stukje met haar mee. Dat het Verhoeven niet is gelukt om er een flitsende wagen van te maken, is jammer omdat dit onderwerp schreeuwt om een meer hedendaagse aanpak.
De onbehouwen CGI van dodelijke slangen en de visioenen van een even sexy als wraakzuchtige Jezus werkt afhankelijk van je smaak (on)gelukkig op de lachspieren, maar sleept je sowieso niet mee in de wereld die BENEDETTA neer wil zetten. Daar helpen het wat krappe budget en het weinig meeslepende centrale dilemma (flest ze de boel of niet?) ook niet bij mee. Gelukkig staat dit een onderhoudende speelfilm totaal niet in de weg, want er valt veel te genieten. De tong zit de gehele film stevig in de wang, de grappen zijn raak en een Mariabeeld zal nooit meer hetzelfde zijn.
Distributie: Independent Films. Bioscooprelease: NL 14 oktober 2021, BE 8 september 2021. Copyright Ronald Simons. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Oorspronkelijk gepubliceerd in Schokkend Nieuws #151, online gepubliceerd op 12 oktober 2021.
