Met M. Night Shyamalan kan het alle kanten op. Zijn nieuwste film OLD is voor liefhebbers van spannende thrillers een koude douche, maar fans van hilarische trash kunnen hun lol op.
M. Night Shyamalan heeft, zacht uitgedrukt, een opvallend oeuvre opgebouwd. Na zijn hit THE SIXTH SENSE (1999) werd hij al snel neergezet als de volgende Hitchcock of Spielberg. Dat het moeilijk werd om die naam waar te maken is begrijpelijk, maar dat het na UNBREAKABLE (2000) zo rap bergafwaarts zou gaan met de kwaliteit van zijn werk was toch opmerkelijk. Over SIGNS (2002) en THE VILLAGE (2004) zijn de meningen weliswaar nog verdeeld, maar over de gedrochten THE LAST AIRBENDER (2010) en AFTER EARTH (2013) is men tamelijk eensgezind. Toch is Shyamalan niet al zijn fans verloren: met name THE HAPPENING (2008) wordt door liefhebbers van amusante slechte films omarmd. Die bewonderaars kunnen nu genieten van OLD, want voor zijn nieuwste film maakt Shyamalan wederom met een concept dat zich prima zou lenen voor een ijzersterke thriller, een hilarisch domme film.
In OLD zien we een gezin dat een vakantie heeft geboekt bij een luxe resort. De vriendelijke gastheer nodigt het gezin vervolgens uit om, samen met een paar andere gasten, een mysterieus strandje te bezoeken. Ze worden hier door Shyamalan zelf naar toe gereden. Eenmaal op het strand treffen de aanwezigen het levenloze lichaam van een naakte vrouw aan, maar de problemen beginnen pas echt als ze zien hoe hun kleine kinderen in een mum van tijd tieners zijn geworden. Ze trekken al vrij gauw de conclusie dat iedereen op het strand heel snel oud wordt en ontdekken dat het strand verlaten praktisch onmogelijk is.
Met dit concept zou je twee soorten films kunnen verwachten: een spannende, bloedserieuze thriller of een film die de boel lekker met een korrel zout neemt. Geestig genoeg doet Shyamalan beide: hij neemt zijn film belachelijk serieus, maar zijn handelsmerken maken hem enorm lachwekkend. Shyamalan is een meester in bespottelijke dialogen. In zijn films praten kinderen bijvoorbeeld nooit als kinderen. Zo ontmoet de zesjarige Trent in het complex een leeftijdsgenootje en na een paar keer samen spelen benoemt hij dat ze altijd vrienden kunnen blijven: ‘Dan worden we later buren met een hypotheek.’ Zijn zusje kan er ook wat van. Als zij op het strand een zestienjarig meisje is geworden, deelt ze haar gevoel over dit bovennatuurlijke verschijnsel met rapper Mid-Sized Sedan door te praten over hoe ze nu kleuren voelt. Op zijn beurt deelt Sadan later plotseling compleet arbitraire feitjes over zijn leven met het jonge meisje met de simpele redenatie: ‘Ik wilde dit gewoon even kwijt.’
Deze dialogen zijn het hoogtepunt van de film. En het zijn er veel, aangezien de personages geen kant op kunnen, dus niets anders kunnen dan de hele tijd met elkaar praten. We kennen allemaal nog wel de man uit THE HAPPENING die tijdens een grote ramp ineens over hotdogs begint te ouwehoeren. Of John Leguizamo, die in elke zin refereert naar een rekensommetje, want hij is immers docent wiskunde. Hetzelfde doet Shyamalan in OLD, waar het beroep van elk personage hun persoonlijkheid definieert. Dat de aanwezigheid van een dokter (Rufus Sewell) van pas komt op het strand is begrijpelijk, maar als er een lijk gevonden wordt heeft de museummedewerker meteen informatie over het stoffelijk overschot, terwijl een analist van een verzekeringsmaatschappij kan inschatten hoe groot de kans is dat iemand verdrinkt. Ondertussen roept de psycholoog na elke gebeurtenis iedereen bij elkaar om over hun gevoel te praten. Als de paniek flink is toegeslagen heeft deze psycholoog overigens nog een heerlijk Neil Breen-waardig monoloogje als ze ziet dat haar man is verdronken en zelf wil gaan zwemmen: ‘Ik ga het zelf proberen. Ik moet naar mijn zus toe. Die is ook therapeut. We hadden ruzie. Ik weet eigenlijk helemaal niet meer waarover.’
Ook de cinematografie is typisch Shyamalan. De camera zwiert flink heen en weer, met veel lange shots en zo nu en dan draait hij een paar keer 360 graden rond. De hoeveelheid ongemakkelijke close-ups is overweldigend en geregeld kiest Shyamalan voor een kadrering waarbij de personen die aan het praten zijn nét niet in beeld staan. Verder is OLD visueel vooral saai. Er is gekozen (hoogstwaarschijnlijk om budgettaire redenen) om de volwassen gasten nauwelijks ouder te laten lijken, terwijl de kinderen steeds worden gespeeld door oudere acteurs. Aan de meeste personages zien we dus amper dat ze ouder worden, ze worden enkel slechtziend of slechthorend en sommige beginnen wat te dementeren. Dat laatste valt totaal niet op, want personages in een film van Shyamalan klinken toch al seniel.
Bioscooprelease: 22 juli 2021. Copyright Jasper ten Hoor. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 23 juli 2021
