De grote aap gaat eindelijk op de vuist met de grote hagedis. Toch blijkt deze langverwachte titanenstrijd geen epische conclusie, maar eerder een vluchtig tussendoortje.
Marvel heeft alles veranderd. Waar je vroeger gewoon eerst een goede film (of in ieder geval een succesvolle) moest maken om er vervolgens een franchise uit te wringen, wordt tegenwoordig direct ingezet op de franchise en moeten de eerste delen vooral fungeren als pijlers voor het nog te komen grote evenement. De eerste paar MCU-films (IRON MAN, THE INCREDIBLE HULK, IRON MAN 2, THOR, CAPTAIN AMERICA: THE FIRST AVENGER) waren op zichzelf beschouwd prima vertier, maar het was vooral de belofte dat ze ergens naar opbouwden die als een wortel voor het bioscoopgaande publiek kon worden gehouden. En verdomd, THE AVENGERS was inderdaad een film die de belofte inloste. Maar dat Marvel dit ogenschijnlijk moeiteloos wist klaar te spelen, heeft helaas veel mensen in Hollywood doen denken: ‘Dat moeten wij toch ook kunnen.’
En dus is het niet langer genoeg om gewoon een Godzilla-film of een King Kong-film te maken, maar moeten die producties het fundament leggen voor een cross-over. Dit verandert hoe films gemaakt worden. Dat de nieuwe Kong vele malen groter is dan voorheen het geval was, is puur en alleen omdat deze versie ooit de strijd aan zou moeten gaan met Godzilla, die nu eenmaal gigantisch is. Het geeft te denken: stel dat deze trend tien jaar eerder was ingezet? Peter Jackson zou dan bij het maken van zijn KING KONG te horen hebben gekregen dat hij dat tragische einde maar weg moest laten, want er waren nog de toekomstplannen voor die aap. Sta je daar dan met je artistieke intenties. Zeg van Jacksons film wat je wilt, maar in ieder geval hoefde hij niets te bewaren voor een vervolgdeel.
Dit kan ook de reden zijn dat voor de eerdere films in het zogenaamde MonsterVerse geen regisseurs met de status van Jackson zijn ingehuurd, maar louter beginnende filmmakers die voorheen niet of nauwelijks een budget tot hun beschikking hadden. Toch moet gezegd dat deze methode tot nu toe heel aardig is uitgepakt. Gareth Edwards en Jordan Vogt-Roberts lieten met respectievelijk GODZILLA en KONG: SKULL ISLAND zien geen gebrek aan stijl te hebben en hoewel Michael Dougherty zich enigszins vertilde aan GODZILLA II: KING OF THE MONSTERS hoeven we hem nog niet per se af te schrijven als blockbusterregisseur. Voor GODZILLA VS KONG is Adam Wingard aangetrokken, die met onder andere YOU’RE NEXT, THE GUEST en BLAIR WITCH aanzienlijk meer regie-ervaring heeft dan zijn voorgangers. Mogelijk voelt hij daardoor minder drang zich te bewijzen, wat zou verklaren waarom zijn film zo’n ongeĂŻnspireerde indruk maakt.
Het helpt uiteraard niet dat hij moet werken met een script dat enkel lijkt te zijn geschreven om de actiescènes te contextualiseren, in plaats van een verhaal te vertellen. Dat klinkt misschien als kinderachtige kritiek op een film die niets anders pretendeert te verkopen dan een stevig potje knokken tussen twee monsters, maar zelfs met zo’n banaal uitgangspunt zou een beetje plot toch wel mogelijk moeten zijn? De voorgaande MonsterVerse-films hadden ook niet de meest memorabele personages, maar er was altijd wel iets meer gaande dan de monsterperikelen: verlies, hoogmoed, rouw, verstikkende trots… Het enige thema waar GODZILLA VS KONG enigszins op stuit is hebzucht. Maar dat gebeurt zodanig cartoonesk dat het zelfs met alle goede wil niet als een serieus thema kan worden beschouwd.
Aan de andere kant… er valt wel iets te zeggen voor die bizar simplistische aanpak. Voorganger GODZILLA II: KING OF THE MONSTERS nam zichzelf een stuk serieuzer en dat resulteerde in een onnodig lange film die meer uitputte dan vermaakte. In vergelijking daarmee is GODZILLA VS KONG opvallend kort en ingetogen. Geen lang en saai voorprogramma dus, maar gewoon direct de hoofdact. Zelfs de reden waarom de twee titelfiguren elkaar naar het leven staan is heerlijk simpel: het zijn allebei alfa’s. Organisatie Monarch probeert ze daarom maar zo ver mogelijk uit elkaars buurt te houden, maar wanneer Godzilla zich van een vijandige kant laat zien en een missie naar de holle aarde op poten wordt gezet, moet Kong zijn veilige thuiseiland verlaten en dreigt de confrontatie.
Het probleem is dat die confrontatie het enige bestaansrecht is van de film. Dus is er geen tijd om de unieke flora en fauna van de onderaardse wereld te verkennen. Nee, snel door, want we hebben nog een titanengevecht gepland staan. Hierdoor krijgen de menselijke personages nog minder te doen dan voorheen. De meeste persoonlijkheid etaleren ze in hun introductiescène en vervolgens mogen ze enkel de rit uitzitten, zonder ook maar iets van karaktereigenschappen te laten zien. Geen lastige dilemma’s of zware uitdagingen; gewoon braaf op het knopje drukken. Frustrerend genoeg is de enige die wat persoonlijkheid aan de dag mag leggen een aandoenlijke conspiracy nut die weliswaar sociaal onhandig is maar het toch volledig bij het juiste eind blijkt te hebben. Tien jaar geleden was dit type personage nog clichĂ©matig en vermoeiend, maar inmiddels begint het opvoeren van dit soort wijze wappies te grenzen aan onverantwoord.
Mogelijk zou dit alles te vergeven zijn geweest wanneer GODZILLA VS KONG de grote franchisefinale was geweest, maar helaas lijkt men zich met het oog op toekomstige delen nog steeds enigszins te houden. Zelfs het titanengevecht gaat gepaard met een gevoel van plichtmatigheid, niet geholpen door de ongeĂŻnspireerde manier waarop Wingard het in beeld brengt (door de vele medium close-ups krijg je nooit een goede indruk van de schaal) en het gegeven dat deze confrontatie plaatsvindt in een nachtelijk Hongkong. Inderdaad: dezelfde setting als die van het hoogtepunt van PACIFIC RIM. Dat Wingard nauwelijks in de buurt komt van Guillermo del Toro’s visuele flair zal niemand verrassen, maar zelfs de menselijke maat blijkt hem vreemd. Had Del Toro nog oog voor de bevolking die zijn toevlucht zocht tot schuilkelders, daar is een van de dichtstbevolkte plekken op aarde in GODZILLA VS KONG een uitgestorven gebied dat louter mag dienen als strijdtoneel.
Distributie: Warner Bros. Release NL: 17 juni 2021. Copyright: Thierry Verhoeven. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 18 juni 2021.
