Het Imagine Film Festival opent in deze vreemde tijden gepast met Michel Franco’s dystopische thriller NEW ORDER: radeloze demonstranten leggen het leven in Mexicostad stil, maar dan slaat het leger genadeloos hard terug.
Soms kondigt de sociale revolutie zich op een vreemde manier aan. In NEW ORDER is het een groene waterstraal die uit de badkamerkraan stroomt van de immense villa van Marianne (Naian González Norvind) en Alan (Dario Yazbek Bernal). De twee Mexicaanse socialites zijn net getrouwd en geven een feest waarbij heel de elite van Mexicostad aanwezig is. Maar terwijl de festiviteiten aanvangen, woeden er buiten de muren van de villa protesten over de economische ongelijkheid. De grote wegen zijn door demonstranten afgesloten en auto’s en welgestelde inwoners worden met groene verf beklad. Dat de kraan bij Marianne en Alan gekleurd water spuwt voorspelt dus niet veel goeds.
Niet lang daarna breekt inderdaad de pleuris uit in deze grimmige toekomstvisie van de toch al zwartkijkende regisseur Michel Franco. De Mexicaan maakte naam door kleine festivalfilms waarin onderwerpen als pestgedrag (DESPUÉS DE LUCIA, 2012), euthanasie (CHRONIC, 2015) en tienerzwangerschap (LAS HIJAS DE ABRIL, 2017) centraal stonden, die hij op een kille en confronterende manier in beeld bracht. De mens is een egoïstische naarling, aldus Franco. Een visie waarmee hij prijzen won op de festivals van Cannes en Venetië, maar die hem geen groot commercieel succes bracht.
Geïnspireerd door Black Lives Matter en gele hesjes-prostesten, schept Franco in zijn groots opgezette NEW ORDER een wereld waarin de kloof tussen arm en rijk zo is toegenomen dat er voor de have-nots niets anders op zit dan een gewelddadige revolutie ontketenen. Niet vreemd dus dat wanneer de demonstranten een voor een bij Marianne en Alan over de muur druppelen, het niet lang duurt voor het huwelijksfeest in een bloedbad ontaardt en de muren beklad zijn met verschillende variaties op putos rico (‘hoeren rijkaards’).
Was die geweldsuitbarsting terecht? En wie profiteert daar nu werkelijk van? Franco onderzoekt die vragen in een stijl die het meest doet denken aan Michael Hanekes ELYSIUM (2013) en zet in de smeulende puinhopen na de opstand verschillende verhaallijnen uit: bruid Marianne die een oud-werknemer in nood besloot te helpen, wordt in de chaos door een bende gekidnapt; conciërge Cristian (Fernando Cuautle) raakt betrokken bij een zwendelpraktijk. En terwijl de geschrokken elites hele woonwijken laten afsluiten om zich te beschermen tegen de buitenwereld, grijpt het Mexicaanse leger het ontstane machtsvacuüm aan om zijn eigen schrikbewind op te zetten.
Dat die verhaallijnen nooit helemaal in elkaar vallen, neemt niet weg dat Franco een urgente, beklemmede film maakte, die je met een cynisch slotakkoord radeloos achterlaat. Want dat is uiteindelijk de grote vraag die boven de film hangt: is NEW ORDER een dystopisch toekomstverhaal of zijn we slechts een incident verwijderd van wat Franco zich hier voorstelt? Misschien is dat de tragedie van het verhaal: je hoopt het eerste, maar vermoedt toch eigenlijk het tweede.
Distributie: De Filmfreak. Copyright: Guus Schulting. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Gepubliceerd op 07 april 2021
