Terwijl Wolverine vredig onder de grond ligt en Simon Kinberg met DARK PHOENIX (2019) de gehele X-MEN-filmserie lijkt te hebben begraven, is THE NEW MUTANTS (Josh Boone) een soort laatste adem van de X-MEN-reeks. Of in ieder geval de film met de langste adem.
THE NEW MUTANTS zou oorspronkelijk in april 2018 al in de bioscopen gaan draaien, maar door rampen als het coronavirus en DARK PHOENIX werd de film steeds maar vooruit geschoven. Ook de geplande heropnamen zorgden voor enige vertraging, daar men de film opnieuw onder handen wilde nemen toen er enthousiast werd gereageerd op een trailer met een duistere toon. Tienerhorror was immers, dankzij onder meer STRANGER THINGS en IT, helemaal hot. Josh Boone mocht daarom zijn superheldenfilm nog meer ombouwen tot een horrorfilm, maar omdat de heropnamen nooit plaatsvonden, krijgen we zijn originele versie voorgezet.
Superheldenhorror is niets nieuws; denk aan SWAMP THING (Wes Craven, 1982), THE TOXIC AVENGER (Michael Herz en Lloyd Kaufman, 1984) of BLADE (Stephen Norrington, 1998), om zomaar wat te noemen. Vrij recent zagen we nog een horrorversie van Superman in BRIGHTBURN (David Yarovesky, 2019). Zelfs A NIGHTMARE ON ELM STREET 3: DREAM WARRIORS (Chuck Russell, 1987) kan ergens best een superheldenfilm genoemd worden. Dat laatstgenoemde titel een grote inspiratiebron voor Boone was is duidelijk: in THE NEW MUTANTS zitten tieners met persoonlijke problemen opgesloten in een inrichting en worden geteisterd door nachtmerries, waarin ze worden achtervolgd door datgene waar ze het meest bang voor zijn. Met zo’n plot verwacht je elk moment dat Heather Langenkamp binnenstapt om de tieners te helpen met hun droomkrachten.
In plaats van Langenkamp is het in THE NEW MUTANTS dokter en mutant Reyes (Alice Braga) die de tieners met bijzondere krachten wil helpen en bestuderen in een afgesloten instituut. De film doet daarin ook sterk denken aan GLASS (M. Night Shyamalan, 2019). Met haar krachten heeft Dr. Reyes een koepel om het terrein geplaatst, zodat de tieners niet kunnen ontsnappen. In een overzichtsshot zien we dat het om een vrij groot terrein gaat met een hoop gebouwen, ook al wonen er maar vijf tieners en is Reyes de enige werknemer. Onder de jongeren zien we een paar bekende gezichten, waaronder Maisie Williams (GAME OF THRONES), Charlie Heaton (STRANGER THINGS) en Anya Taylor-Joy (THE WITCH). Hun bijrollen zijn nog enigszins kleurrijk en memorabel, maar dat komt vooral omdat, zoals helaas zo vaak, het hoofdpersonage een enorm saaie figuur is. Deze Danielle Moonstar (Blu Hunt) komt als nieuweling in het instituut en is dus de persoon die in de eerste helft van de film alle expositie mag opvangen.
Hier zit wellicht het meest duistere onderdeel van THE NEW MUTANTS als we ontdekken dat de tieners stuk voor stuk verantwoordelijk zijn voor de dood van een geliefde of onschuldige mensen bij het ontwikkelen van hun krachten. Dit lijkt de hoofdreden waarom Dr. Reyes hen heeft opgesloten, maar gaandeweg vragen de tieners zich af of de dokter niet een dubbele agenda heeft. Een beetje ervaren filmkijker trekt waarschijnlijk al vanaf de eerste scène het sympathieke voorkomen van deze mutante Bep in twijfel. Boone is ook wat slordig bij het schetsen van dit conflict. Zo stelt een van de tieners dat hij vindt dat hij in de inrichting thuishoort, maar roept de volgende scène plotseling dat hij zo snel mogelijk weg wil.
Zodra er meer frictie ontstaat tussen de dokter en de tieners komt Boone ook met zijn horrorelementen. Eng wordt THE NEW MUTANTS echter nergens, het is allemaal behoorlijk braaf en vaak wel erg kindvriendelijk. Boone maakt er geen geheim van waar hij zich door laat inspireren; zo doen de lange, enge verschijningen die Anya Taylor-Joy stalken erg denken aan The Gentlemen uit een bekende aflevering van BUFFY: THE VAMPIRE SLAYER. En jawel, niet veel later zitten de tieners die aflevering te kijken. Van diezelfde serie ziet Maisie Williams een zoenscène tussen de twee vrouwelijke personages Willow en Tara, enkele momenten voordat zij en hoofdpersonage Danielle elkaar voor het eerst zoenen. Het zijn sympathieke knipogen, maar Boone is niet heel subtiel en een tikkeltje uitleggerig met zijn verwijzingen.
Verwijzingen die verrassend genoeg praktisch wegblijven zijn die naar andere X-MEN-films. THE NEW MUTANTS is zelfs de eerste film in de serie waarin professor Xavier niet te zien is of genoemd wordt. De term X-Men valt een keertje en we zien wat beeldmateriaal uit LOGAN, maar verder lijkt de film zich niet te willen verbinden aan de bestaande X-MEN-reeks. Wellicht heeft men de hoop dat Disney deze personages dan meeneemt naar het Marvel Cinematic Universe als de mutantengroep daar wordt geïntroduceerd. Die kans is echter vrij klein, al is het puur omdat THE NEW MUTANTS nergens in uitblinkt. De cast doet het prima, maar meer ‘middle of the road’ dan dit krijg je het niet. Boone gooit misschien af en toe een leuk horrorelementje in de blender, maar komt voor zijn climax alsnog niet verder dan het gebruikelijke CGI-superhelden-gedoe. Als laatste hoofdstuk van de inmiddels twintigjarige X-MEN-filmreeks is THE NEW MUTANTS absoluut geen knaller, maar van de dertien films die de serie nu kent is het ook verre van de slechtste.
Distributie: Disney. Release NL: 2 september, BE: 26 augustus 2020. Copyright: Jasper ten Hoor. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 4 september 2020.
