THE RISE OF SKYWALKER is een gigantische teleurstelling die op onbevredigende wijze een einde breit aan een reeks waar iedereen wel een mening over heeft. Althans, als je afgaat op de felle reacties van het publiek na het zien van THE LAST JEDI.
De critici waren over het algemeen tevreden met de durf van regisseur Rian Johnson om met dat deel onbekende paden te betreden en verwachtingen op de kop te zetten. Veel ‘echte’ fans konden het echter niet hebben en spraken schande van de film.
De daaropvolgende popcultuuroorlog die vooral woedde op social media maakte al snel wat slachtoffers. Vooral actrice Kelly Marie Tran, die Rose Tico speelde, kreeg het zwaar te verduren op Twitter en Instagram. De producenten konden het na de kritiek blijkbaar niet laten om te kiezen voor een veilige weg, waarbij ze zoveel mogelijk het compromis lijken na te streven. In feite is het saaie SOLO: A STAR WARS STORY meer een model voor THE RISE OF SKYWALKER dan het gewaagde THE LAST JEDI of het verrassend sombere ROGUE ONE: A STAR WARS STORY.
Het idee dat vooral domineert bij THE RISE OF SKYWALKER is dat iedereen tevreden gesteld moet worden en dat er zo min mogelijk rare dingen mogen gebeuren die niet passen in de blijkbaar heilige canon van de reeks. Toch voelt de film al vanaf het begin rommelig en overhaast in elkaar gezet. De geliefde openingstekst introduceert zelfs een onwaarschijnlijke oude bekende die weer uit de Star Wars-speelgoeddoos is gehaald om de film van een hoofdschurk te voorzien. Het is keizer Palpatine (Ian McDiarmid), die zijn val in THE RETURN OF THE JEDI blijkbaar met wat schrammetjes heeft overleefd. Of is hij misschien een kloon? Het wordt niet bevredigend uitgelegd en we moeten het maar doen met wat macabere donkere beelden van zijn bunkerachtige pied-à-terre die meer verhullen dan prijsgeven.
Palpatine blijkt in een toepasselijk obscure uithoek van het sterrenstelsel te wonen, iets wat niet voorkomt in de eerdere twee delen van deze trilogie en daarmee lijkt op haastige toevoeging in het verhaal. Kylo Ren (Adam Driver) zoekt hem op, waarna Palpatine uit het niets een enorme vloot destroyers weet op te roepen en zegt dat hij nu eindelijk klaar is om het heelal te onderwerpen. Natuurlijk moeten Rey (Daisy Ridley) en de rebellen er een stokje voor steken. Dan volgt een lang dwaalspoor door het universum om Palpatines knusse ruimte-optrekje te vinden, zodat hij verslagen kan worden in een gebruikelijke grote showdown.
De grote plotwending die Palpatine veroorzaakt is een ware u-bocht na THE LAST JEDI, en het is duidelijk een manier van J.J. Abrams om weer koers te zetten naar de oude trilogie. Je kunt stellen dat THE RISE OF SKYWALKER bijna letterlijk gefundeerd is op de ruïnes van de oorspronkelijke films: er wordt naar een MacGuffin gezocht op wat er over is van de vernietigde Death Star. In een ander shot zien we kort een Ewok naar de sterrenhemel kijken, en de film eindigt heel toepasselijk op Tatooine, de planeet waar het allemaal begon met de Skywalkers.
Maar deze neiging het op safe te spelen levert een film op die op geen moment overtuigt en alle binding mist met de interessante ideeën die in de vorige film werden geïntroduceerd. Zo is het zonde dat de grote onthulling dat Rey maar een normaal mens is al in het eerste kwartier bruusk terzijde geschoven wordt. THE RISE OF SKYWALKER geeft haar op obligate wijze een plekje in de prestigeuze stamboom van de intergalactische adel. Het is een lege zet die ook geforceerd (pun intended) aanvoelt. En zo zijn er wel meer stijve momenten, zoals de wijze waarop Rey de Force steeds gebruikt om personages te helen, als een soort Jezus-figuur. Het levert wat tenenkrommend moralistische scènes op waarin de kracht van vriendschap en het nut van opoffering bijna didactisch worden geïllustreerd. Het is tandeloos en zo clichématig als een platgetrapte inspirerende Instagramquote.
De visuele stijl van de film is ook verre van memorabel. Na het zien van THE RISE OF SKYWALKER moest ik constateren dat er weinig was dat me echt blij bleef, afgezien van een woeste zee waar de vernietigde Death Star uit opdoemt. Een reden is misschien de snelheid waarmee de film van de ene naar de andere locatie sprint, zonder de tijd te nemen om een sfeer op te bouwen. De film is daarmee meer als een checklist van Star Wars-locaties die snel moet worden afgereisd en die vooral decor blijven, in plaats van een gedenkwaardige plek die langzaam tot leven komt.
Uiteindelijk leidt Abrams neiging om te pleasen ook tot ongemakkelijke omissies en nutteloze toevoegingen. Rose is een personage geworden dat vanaf de zijlijn observeert en geen deel meer uitmaakt van de actie. Haar rol in het verhaal lijkt te worden vervangen door Jannah (Naomie Ackie), een ex-stormtrooper die dus een link heeft met de achtergrond van Finn (John Boyega). Lando Calrissian (Billy Dee Williams) is ook weer terug, maar zijn verschijning is vooral fanservice zonder dat zijn rol verder wordt uitgediept in het verhaal.
De grote les die je kunt meenemen van THE RISE OF SKYWALKER is dat het onmogelijk is om iedereen tevreden te houden. Toch is het op safe spelen de minst wijze keuze die je kunt maken. Het resulteert in een vreemd soort samenraapsel zonder ziel, durf of een eigen stem. THE RISE OF SKYWALKER is een leeg compromis, vooral omdat ik me niet kan voorstellen dat fans echt blij zullen zijn met een film die aanvoelt als een verplicht nummertje. Dit is dus de prijs van het bij het oude te laten. Ik ben benieuwd wat dit spijtige slotstuk zal losmaken op het woelige en onstuimige internet.
Distributie: Disney. Release NL: 18 december 2019 Copyright: George Vermij. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 18 december 2019.
