Het moet raar lopen, wil Disneys live-action-remake van ALADDIN in december niet ergens onderaan het jaarlijstje bungelen. Dit is oprecht een schokkend slechte film.
Het openingsnummer is een akelige voorbode voor wat komen gaat. Will Smith vertolkt Arabian Nights met storende autotune. Ondertussen glijdt de camera door de mengelmoes-Arabische stad Agrabah, waar de gebouwen ontworpen zijn door de minst geïnspireerde architecten van het Oostelijk halfrond. Alles is belicht als een televisieserie uit de jaren 90. Wordt dÃt de film?
Ja, dit wordt de film. Disneys eerste ALADDIN was eigenlijk niet zozeer een verfilming van het klassieke sprookje als wel een remake van THE THIEF OF BAGDAD (1940), op zijn beurt weer een remake van de gelijknamige film uit 1924. Laatstgenoemde films zijn allebei geweldig, dus toen de live-action-versie van Disneys ALADDIN aangekondigd werd, koesterde ik hoop; met het geld dat de studio nu tot haar beschikking heeft kan een goede regisseur de magische wereld op spectaculaire wijze tot leven brengen in een lekker ouderwetse avonturenfilm. Die gedachte had ik vóórdat bekend werd gemaakt dat de regie in handen was van Guy Ritchie, die in 2017 met KING ARTHUR: LEGEND OF THE SWORD al liet zien hoe weinig hij kan met dit genre.
Door Ritchies lens zien we twee versies van Agrabah: afwisselend een kleine ruimte in een studio en een lelijk digitaal decor. Hier woont Aladdin met zijn lelijke digitale aapje Abu. Hij doet min of meer wat hij in de originele Disneyfilm uit 1992 deed, alleen doet hij er wat langer over; het inspiratieloos oprekken van bekende verhalen bracht Disney al enorm succes met BEAUTY AND THE BEAST (2017), dus waarom tornen aan die formule?
Net als laatstgenoemde film is ALADDIN een musical met liedjes van Alan Menken. Werden die nummers behoorlijk matig uitgevoerd in de nieuwe BEAUTY AND THE BEAST, hier wordt Menkens werk genadeloos de nek omgedraaid. Wie bekend is met de originele versies door Robin Williams – of de superieure Nederlandse uitvoering door Pierre Bokma – zal gruwen van Will Smiths Friend Like Me en Prince Ali. Williams was ook geen geweldige zanger, maar zijn grenzeloze enthousiasme verkocht die nummers. Zelfs dat aspect is afwezig bij de meestal zo charismatische Smith: hij lijkt geen vertrouwen te hebben in die liedjes.
Maar goed, de casting van Smith als geest is nog wel begrijpelijk. Hij is een komiek en filmster, qua status vergelijkbaar met Williams in de jaren 90. Veel verbazingwekkender is de keuze voor de relatief onbekende Mena Massoud als Aladdin. Die casting was nog controversieel. In 2017 werd de productie van de film uitgesteld, omdat het moeilijk zou zijn iemand van Midden-Oosterse of Indiase komaf te vinden die kon zingen én acteren. Nu de film er dan eindelijk is, blijkt dat ze die persoon inderdaad niet hebben gevonden en de zoektocht maar hebben opgegeven. Massoud is een charmant acteur, daar niet van, maar in liedjes mompelt hij, laat hij noten doodbloeden en wordt hij bijna net zo vaak door autotune geholpen als Smith. Dansen kan hij ook niet. In een door Bollywood geïnspireerd nummer is zijn gezicht duidelijk digitaal op het lichaam van een danser geplakt. Waarom in godsnaam? (Die masala-verwijzing maakt de bewering dat het moeilijk was een geschikte acteur te vinden trouwens nog belachelijker: India’s filmindustrie is de grootste ter wereld.)
Naomi Scott als Jasmine is veruit de beste zangeres in de hoofdcast (hoewel ook zij waarschijnlijk omver geblazen zou worden door iedereen in het achtergrondkoor). Voor haar schreef Menken een nieuw nummer, Speechless. Het duffe popdeuntje is een lelijke stijlbreuk met de showtunes die hij voor het origineel componeerde.
De Nederlandse acteur Marwan Kenzari speelt een vreselijk saaie Jafar, geen moment dreigend, vilein of anderszins opvallend. Zijn rol lijkt een poging de eendimensionale schurk wat complexiteit en menselijkheid mee te geven, wat blijkbaar gepaard moet gaan met een meer naturelle vertolking. Geen succes. Het meest interessante aan Jafar is het Nederlandse accent van Kenzari, dat in Amerikaanse oren misschien voor Arabisch door kan gaan.
Grootste verkooppunt van de getekende ALADDIN was natuurlijk de geest, het meest inherent cartooneske personage dat Disney ooit in een speelfilm opvoerde. De nieuwe versie is ook geanimeerd, maar van de mogelijkheden die dat biedt maakt Ritchie nauwelijks gebruik. Verwacht geen razendsnelle transformaties en chaotische grappen: dan zat Jim Carrey in THE MASK dichter bij een live-action-versie van de geest. Met betere special effects ook. Want het enige aan de geest dat niet geanimeerd is, is het gezicht van Smith, digitaal op dat blauwe lichaam geplakt. Wederom: verbazingwekkend slecht. Waarom geeft een gigantische studio als Disney zijn animatoren niet de tijd om zoiets netjes af te werken? Cynisch en passieloos, dat verwachten we misschien van ze, maar tot nu toe waren Disneys bioscoopfilms toch meestal wel klaar voordat ze vertoond werden.
Roger Ebert sloot zijn bespreking van THE THIEF OF BAGDAD af met de treurige constatering dat zulke films niet meer gemaakt worden: ‘witness the beauty of “Thief of Bagdad” and mourn.‘ Hij heeft gelijk gekregen. ALADDIN is wat we in 2019 doen met het concept van THE THIEF OF BAGDAD. De enige gepaste reactie, na de schok, is rouw.
Distributie: Disney (Release NL en BE: 22 mei 2019). Copyright Julius Koetsier. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 22 mei 2019.
