S. Craig Zahler (BONE TOMAHAWK, BRAWL IN CELL BLOCK 99) plukt graag aan open zenuwen. Met die neiging zit hij zichzelf in DRAGGED ACROSS CONCRETE eigenlijk vooral in de weg.
Mel Gibson casten als racistische politieagent, dat is meteen al een staaltje (puberaal?) button pushing. Agenten Brett Ridgeman (Gibson) en zijn collega Anthony Lurasetti (Vince Vaughn) worden geschorst nadat een filmpje waarin ze een Mexicaanse verdachte te hard aanpakken het nieuws haalt. Ridgeman heeft al moeite de huur te betalen, en Lurasetti staat op het punt zijn vriendin ten huwelijk te vragen. Via zijn criminele kennis Friedrich (Udo Kier) vindt Ridgeman een manier om aan geld te komen tot het duo weer aan het werk mag: ene Lorentz Vogelman (Thomas Kretschmann) is een goudroof aan het plannen. Als dat goud toch gestolen wordt, kan het net zo goed naar Ridgeman en Lurasetti gaan, toch?
Vogelman heeft, naast zijn vaste team, twee huurlingen in dienst die niet volledig op de hoogte zijn van zijn plan: Henry (Tory Kittles) en zijn vriend Bisquit (Michael Jai White). Henry is een kleine crimineel die zorg draagt voor zijn heroïneverslaafde moeder en kleine broertje. Vogelman en zijn vaste werknemers zijn wit, Henry en Bisquit zwart. Hoewel Zahlers dialogen niet tarantinesk expliciet worden, is er voortdurend spanning aanwezig omtrent huidskleur.
Zahlers eerdere films bevatten ook politieke thema’s, maar nooit werd het zo expliciet als in DRAGGED ACROSS CONCRETE. Niet dat Zahler vaak een duidelijk standpunt inneemt, maar hij toont begrip voor zijn personages en hun gedachtegoed. Af en toe schiet hij uit de bocht en klinkt de film als politiek pamflet: dieptepunt is de scène waarin Ridgeman en Lurasetti met hun baas (Don Johnson) klagen over politieke correctheid. Zahlers anders zo sterke dialogen zijn hier vervangen door een gesprek dat net zo goed een babbeltje tussen de heren Gibson, Vaughn en Johnson had kunnen zijn. Johnson verzucht dat je al slachtoffer kunt worden van een heksenjacht als je in een privételefoongesprek iets beledigends gezegd hebt, gevolgd door een close-up van Gibsons gezicht: een potsierlijke knipoog naar een schandaal uit 2010, toen een telefoongesprek tussen Gibson en zijn toenmalige vriendin uitlekte, waarin hij haar toewenste verkracht te worden door, vrij vertaald, ‘een roedel donkere jongens’ (hoewel zijn woordkeus minder politiek correct was). Vaughn citeert nog even de halve wereld met de observatie dat zij die tolerantie prediken zelf het meest intolerant zijn.
Gelukkig zijn er ook momenten van typische Zahler-poëzie. Als Henry zijn moeder confronteert met haar heroïnegebruik, vraagt hij haar eerst wat er gebeurd is met het geld dat hij haar stuurde. ‘It went out,’ zegt ze. Henry: ‘I can see its footprints up and down your arms.’ Rauw, eenvoudig, precies raak en net mooier dan je het in het echt zou zeggen: zo kennen we Zahler.
We kennen hem ook als iemand die flink de tijd neemt. Details die een andere regisseur/scenarist niet eens zou noemen, geeft Zahler langdurig aandacht – en hij is zelfverzekerd genoeg om ons ervan te overtuigen dat ze die aandacht ook verdienen. Meestal, dan: sommige scènes tussen Ridgeman en Lurasetti worden vervelend, omdat de personages lang niet zo sympathiek en vooral lang niet zo interessant zijn als Zahler lijkt te denken. Maar de tweede helft van DRAGGED ACROSS CONCRETE is constant vreselijk spannend. Het harde geweld – niet extreem bloederig en ook niet louterend of opwindend, zoals in BRAWL, maar wel bijzonder naar – waaraan diverse personages zich schuldig maken, dompelt de hele film in een sfeer van voortdurende dreiging.
Zoals gezegd, Zahler is niet van de duidelijke politieke statements; hij lijkt me meer iemand die graag een provocateur genoemd wil worden, maar niet echt meningen heeft. Als er een boodschap gevonden kan worden in DRAGGED ACROSS CONCRETE, is die eigenlijk verrassend politiek correct: we zijn allemaal mensen en zouden wat meer moeten samenwerken. Het kan geen toeval zijn dat de witte agenten op bepaalde momenten exact hetzelfde zeggen als de zwarte criminelen. Maar een oproep tot wederzijds begrip kent ook de bijsmaak van Trumps ‘both sides’-retoriek ten tijde van Charlottesville. Als de ene groep de andere niet als volwaardige mensen beschouwt, kom je niet zo ver met luisteren naar elkaar. Iets zegt me dat Zahler niets heeft met dit soort politieke analyse van zijn films. Maar ja, dan moet je Mel Gibson niet casten als racistische politieagent.
Distributeur: Dutch FilmWorks. Bioscooprelease NL: 2 mei 2019. Copyright Julius Koetsier. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 1 mei 2019.
