Het is UIT. Je bent gedumpt. Wat ging er mis? Kon je maar terug in de tijd om alle onzinnige ruzies te voorkomen en samen voor altijd gelukkig te zijn. In Andrew Bowlers TIME FREAK is een (ex-)geliefde echter lastiger te manipuleren dan de tijd zelf.
Stillman (Asa Butterfield) is een prototype nerd/genie, die ook buiten studietijd schriften vult met natuurkundige formules. Zijn beste vriend Evan (Skyler Gisondo) is een prototype stoner, met een uitzichtloze bijbaan en bijdehante humor. Nadat Stillmans vriendin Debbie (Sophie Turner) het uitmaakt, ontdekt Evan dat Stillman in het geheim een tijdmachine heeft gebouwd. Hiermee wil hij terugkeren naar alle gênante momenten, onredelijke uitbarstingen en onnozele ruzies met Debbie, om uit te zoeken wat er misging en de relatie naar zijn hand te zetten. Stalker van zijn eigen leven, manipulateur extraordinaire! Maar al snel komt de grote vraag om de hoek kijken: kun je eigenlijk wel ongestraft in iemand anders’ leven rotzooien?
Terug in de tijd zien we de ontmoeting met de flierefluitende Debbie, die leeft naar het motto: do as much stuff as you can, forever. Tegenpolen trekken elkaar aan, zeggen ze, maar Stillman en Debbie staan wel érg ver van elkaar af. Daar komt bij dat Sophie Turner een flink aantal jaren ouder lijkt dan Asa Butterfield en al doen ze hun best, de chemie spat er niet direct van af. Helemaal niet zo vergezocht dus, dat Debbie op een dag appt: ‘We moeten eens praten.’
Nee, dan Stillman en Evan, met zo’n vriendschap die van buitenaf misschien vreemd lijkt, maar niet meer dan vanzelfsprekend is. Iedereen zou een vriend moeten hebben die aan een half woord genoeg heeft en een krankzinnig avontuur met je aangaat als het kan helpen om de liefde van je leven weer voor je te winnen, zelfs als je die liefde pas een jaar kent. Toegegeven, Evan gelooft niet dat de tijdmachine werkt, maar als de jongens zich op hun gemak beginnen te voelen als tijdreizigers, krijgt Evan er lol in en trekt hij het verhaal steeds meer naar zich toe – en daarmee ook de meeste komische scènes. Hij is immers meegegaan, dus mag hij óók ontmoetingen met meisjes manipuleren, toch?
Dit klinkt niet zo fris, en als je er over nadenkt is dat het ook niet, maar daar staat de film niet bij stil. TIME FREAK staat sowieso niet bij veel dingen stil, want het verhaal moet dóór, net als Stillman en Evan die zich alleen voorwaarts in de tijd kunnen verplaatsen. Vanaf dag #1, waarop Stillman en Debbie elkaar ontmoeten, springen de jongens naar alle dagen waarop een scheurtje in de relatie ontstond. Hier blijven ze even hangen in hun lichaam van dat moment, lang genoeg om de situatie recht te zetten, en hup, ze springen naar een volgend knelpunt. Hun andere zelven leven vanaf dat moment gewoon verder, zonder door te hebben dat hun toekomstige ikken hun lichaam hebben gebruikt.
Nu kan ik in films in een hoop meegaan. Tijdmachine? Tof, laat maar zien wat je ermee kunt. Een eigengebouwde app waarmee je de machine in de toekomst via je telefoon kunt bedienen? Handig! Met semi-wetenschappelijke taal en een muur vol onzinformules de theorie zogenaamd onderbouwen? Hm, hier wordt het al lastiger. Ik heb namelijk geen kaas gegeten van natuurkunde, maar ik heb wél een hoop tijdreisfilms gezien. Als de jongens alleen maar voorwaarts in de tijd kunnen springen, hoe kunnen ze die losse momenten dan wel steeds over blijven doen? Hoe weet Stillman exact hoe de machine en de app werken, zonder ze getest te hebben? En nog iets: hoe kan hij zonder iemands medeweten (tweemaal!) een enorme schuur volbouwen met glanzende hightechapparatuur, terwijl hij eruitziet alsof hij zich net heeft aangemeld voor de introductieweek van de universiteit?
Schrijver-regisseur Andrew Bowler maakte in 2011 de korte (voor een Oscar genomineerde) film TIME FREAK, waarin een gefrustreerd genie verloren raakt in alle pogingen met zijn tijdreizen situaties te verbeteren. In Bowlers 2018-versie breidde hij het liefdesverhaal verder uit, maar de tijdreistheorie rammelt. TIME FREAK is zeker geen PRIMER (2004), waarin alle tijdlussen tot in detail kloppen, en de film is ook minder sympathiek dan ABOUT TIME (2013), waar de overtuigende relaties het kloppend hart van de film vormden. Toch blijkt TIME FREAK tegen het einde een scherper randje te hebben dan gedacht, want tja, wanneer stop je met manipuleren als je alles volledig in de hand kunt hebben? Jammer genoeg stapt de film er snel overheen; met meer aandacht hiervoor was TIME FREAK een stuk interessanter geweest.
Wat overblijft is een aardige film, waarin de drie hoofdrolspelers het duidelijk naar hun zin hebben. Het verhaal neemt zichzelf niet helemaal serieus, waardoor je het zijn onvolkomenheden wat sneller kunt vergeven. Het scherpe randje aan het einde kwam prettig onverwacht, maar de boodschap van de film is niet verrassend: zelfs als je de tijd kunt bepalen, laten ménsen zich niet zo makkelijk in iemand anders’ plannen drukken. Waardeer die eigengereidheid van anderen en de onvoorspelbaarheid van het leven, en koester wat je hebt. Ik koester tijdreisfilms zeker, maar uiteindelijk hoeft TIME FREAK niet op repeat.
Bioscooprelease: 7 februari. Copyright Henriëtte Poelman. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 17 februari 2019.
