Het is maar goed dat BIRD BOX gebaseerd is op een boek en dat de verfilming al een paar jaar geleden in productie ging, anders zou je haast gaan vermoeden dat-ie is gemaakt om in te haken op het succes van A QUIET PLACE.
Deze Netflix-original heeft namelijk wel wat raakvlakken met de horrorfilm die afgelopen voorjaar zulke goede zaken deed. Ook dit is een kleinschalig familiedrama, gesitueerd in een post-apocalyptische wereld waarin de mensheid constant op zijn hoede moet zijn voor een bedreiging die het onmogelijk maakt normaal te functioneren. Was in A QUIET PLACE het maken van geluid uit den boze (daar kwamen immers dodelijke monsters op af), in BIRD BOX moet men het doen zonder zicht. Het zien van een duistere entiteit drijft mensen in deze film namelijk onmiddellijk tot zelfmoord. Althans, de meeste mensen. Sommigen overleven de aanblik van het naamloze kwaad wél, maar raken erdoor bezeten en proberen vervolgens anderen hun ogen ervoor te laten openen. Gelukkig hebben deze gekkies met hun nieuw verworven ‘inzicht’ geen verklaringen voor het bovennatuurlijke verschijnsel, waardoor het mysterie aangenaam behouden blijft.
BIRD BOX is gebaseerd op het gelijknamige boek van Josh Malerman, maar je zou een hoop mensen kunnen wijsmaken dat dit een verhaal van Stephen King is. Net als in veel van zijn werk is er een relatief simpel doch goed werkbaar gegeven dat op een aangenaam kleine schaal wordt verkend, met een gevarieerd gezelschap waarin de onderlinge harmonie vaak ver te zoeken is. Dat deze mensen in hun overlevingsstrijd niet op hun gezichtsvermogen kunnen vertrouwen, zorgt ervoor dat ze zich regelmatig van hun meest vindingrijke kant moeten laten zien. Uiteraard hebben ze al snel blinddoeken paraat en worden ramen op de gebruikelijke wijzen geblindeerd, maar voor het verlaten van een veilige schuilplaats is meer creativiteit nodig. Zo worden van een auto de ramen dicht geverfd en vertrouwt men volledig op het navigatiesysteem. Dat klinkt misschien als een idiote onderneming, totdat je bedenkt dat onderzeeërs al jaren precies hetzelfde doen.
De gebeurtenissen tijdens en kort na de val van de menselijke beschaving worden afgewisseld met scènes van vijf jaar later, waarin hoofdpersonage Malorie met twee jonge kinderen geblinddoekt een rivier afzakt. Dat zij in de eerder afspelende plotlijn niet de enige zwangere vrouw is, geeft een aardige indicatie van hoe het de mensen om haar heen zal vergaan. Toch hoeft deze vertelstructuur niet per se te worden afgedaan als een onnodige spoiler. Niemand hoeft verrast te zijn dat het clubje overlevers snel uitdunt. De manier waarop zich dat zich voltrekt is dankzij het acteerwerk van een opvallend goede cast nog steeds een interessant schouwspel. Zo mag John Malkovich op smeuïge wijze een verbitterde weduwnaar neerzetten, is Danielle Macdonald uiterst aandoenlijk als verwend muurbloempje en blijkt Trevanthe Rodes nog net zo charismatisch als in zijn doorbraakrol in MOONLIGHT.
Maar het is opvallend genoeg Sandra Bullocks hoofdrol die fungeert als ruggengraat van de film. Hoewel Bullock een ietwat ongebruikelijk keuze lijkt, blijkt de tegendraadse casting geen ‘bug’ maar een ‘feature’. Dat ze bijna nooit moederrollen heeft gespeeld, komt bijvoorbeeld prima van pas in een personage dat ondanks haar zwangerschap nogal afhoudend staat tegenover het idee van moederschap, om vervolgens alle alternatieven daarvoor in een oogwenk te zien wegvallen. Een van de weinige andere keren dat Bullock dit soort diepgang mocht tonen, was in GRAVITY en haar rol in BIRD BOX ligt enigszins in het verlengde daarvan. De actrice weet te verrassen met een bijzonder breed scala aan emoties. Opvallend, want hoe vaak is het Hollywoodactrices van boven de vijftig gegund nieuwe kanten van hun talent te laten zien?
Distributeur: Netflix. Te zien vanaf 21 december 2018. Copyright Thierry Verhoeven. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 22 december 2018.
