Kinderen zijn altijd bang geweest voor clowns, zei Stephen King laatst op Twitter. Zeker, maar zijn roman It heeft niet geholpen tegen die angst – en hetzelfde zal gelden voor deze adaptatie.
De zeven kinderen van de Losers Club hebben het al moeilijk genoeg (zie de naam van de club) zónder confrontaties met een moorddadig transformerend monster dat inspeelt op hun diepste angsten. Er zijn een aantal opvallende aanpassingen aan het boek (de kinderen leven niet meer in de jaren 50, maar in de jaren 80, en we krijgen ze niet als volwassenen te zien: dat komt in deel twee), maar wat blijft is de romantiek van de buitenbeentjes die een avontuurlijke zomer beleven. En het pure kwaad van Pennywise de clown, de favoriete gedaante van de titelfiguur. Tim Curry speelde Pennywise in Lee Wallace’ televisiebewerking uit 1990, en Bill Skarsgård treedt in zijn voetsporen. Die zijn groot. Niet alleen vanwege de clownsschoenen, maar ook omdat Curry’s kop op de videohoes al genoeg was om een hele generatie kinderen nachtmerries te bezorgen. De belangrijkste vraag is dan ook: hoe doet Skarsgård het?
Skarsgård doet het uitstekend. Hij geeft de monsterlijke clown iets kinderachtigs: een sadistisch joch dat er intens van geniet de vleugels van vliegen uit te trekken. Buiten dat genot is er niets. Helaas komt Pennywise vooral richting het einde van de film te vaak in beeld, waardoor hij zijn dreiging verliest. Zeker wanneer hij de Losers aanvalt en blijkt dat ze hem fysiek best aankunnen. Een transformerend monster dat door een stel kinderen in elkaar getimmerd wordt is eerder lachwekkend dan eng.
Echt angstaanjagend wordt de film sowieso niet. Daarvoor is regisseur Andy Muschietti (MAMA) niet subtiel genoeg. Hij vertrouwt er niet op dat hij onze aandacht lang vast kan houden zonder herrie te maken. Zo erg is dat nou ook weer niet: hoewel IT enger had kunnen zijn, werkt de film prima als kermisattractie. Een hele berg lekkere set pieces, in de traditie van A NIGHTMARE ON ELM STREET, met een flinke scheut THE GOONIES (maar dan niet waardeloos – sorry, GOONIES-fans).
De vergelijking met STRANGER THINGS ligt ook voor de hand (zeker door de casting van Finn Wolfhard, die overigens zijn rol in IT kreeg voordat hij in die serie te zien was), vanwege de nostalgische jaren 80-setting. Nu haakt de film natuurlijk handig in op die trend, maar Kings boek was ook nostalgisch over een toen dertig jaar oud decennium. Waar King verwees naar Jerry Lee Lewis, is hier een aardige running gag over New Kids on the Block. We krijgen zelfs een ouderwetse schoonmaak-montagescène met The Cure: een van de vele verrassend lichtvoetige momenten die de film kent.
In die luchtige scènes leren we de zeven Losers het best kennen. Muschietti neemt gelukkig de tijd voor rondhangscènes waarin de vrienden praten over niets, zoals je dat op die leeftijd doet. Het natuurlijke en vaak humoristische spel in deze scènes geeft de film een onweerstaanbare charme. Storend is echter de omgang met Beverly (Sophia Lillis), het enige meisje in de groep. Wanneer de Losers zwemmen in hun ondergoed, staren alle jongens naar haar – en Muschietti’s camera lijkt hun verlekkerde blik over te nemen. In de finale zit een romantisch bedoelde scène (niet uit het boek), die de indruk wekt dat de film niet alleen speelt in de jaren 80, maar ook toen geschreven is. De verder initiatiefrijke, zelfstandige Beverly wordt hier toch het slachtoffer van John Hughes-achtig seksisme.
Een minpunt in een verder zeer onderhoudende prethorrorfilm. IT zal niet voor veel slapeloze nachten zorgen, maar wel voor gegil in de bioscoop, zoals de monsterfilms die de Losers bezoeken in Kings roman. Het was mijn favoriete boek toen ik een jaar of dertien was. Toen ik de miniserie zag, was ik zwaar teleurgesteld: achter die angstaanjagende hoes ging een behoorlijk slappe adaptatie schuil. Ik ben jaloers op de kinderen die met déze versie mogen opgroeien.
Distributeur: Warner Bros. Release datum NL, BE: 7 september 2017. Copyright: Julius Koetsier. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Gepubliceerd op 6 september 2017.
