creature from the black lagoon
creature from the black lagoon
TGIF
26 januari 2018

Thank God It’s Friday, 26 januari

creature from the black lagoonTGIF | I ♥ monsters! Ik heb een groot zwak voor monster movies en al helemaal voor films waar een monster eigenlijk alleen een onbegrepen en overwegend ongevaarlijke ‘ander’ is. Maar: liefst met een scherp randje, zodat iedereen die het slecht met het monster voor heeft wél moet oppassen.

Zo lang de mens verhalen vertelt, vertelt de mens al over monsters. Al in de vroege cinema waren ze intimiderend en larger than life te zien op het grote, witte doek. Denk aan films van Georges Méliès (waaronder LE MANOIR DU DIABLE uit 1896!), verfilmingen van verhalen van Jules Verne en van Sir Arthur Conan Doyle en aan Count Orlok uit NOSFERATU, King Kong en de vele monsters van Universal. We vertellen al griezelend over ondoden, spoken, aliens, mythologische figuren en groteske wezens die voortkomen uit (al dan niet mislukte) wetenschappelijke experimenten. Monsters geven ons een manier om onze angsten te onderzoeken, en door onszelf af te zetten tegen iets niet-menselijks verkennen we juist wat het betekent om mens te zijn. Monsters representeren een deel van onszelf, van ons eigen wezen – doorgaans de duistere kant, of de vooroordelen die we hebben over dat wat onbekend of onbegrijpelijk voor ons is.

De wezens van Guillermo del Toro zijn misschien wel mijn favoriet. In zijn films zijn sommige figuren echte, bedreigende monsters (zoals de Pale Man uit EL LABERINTO DEL FAUNO, de Reapers uit BLADE II, hellehond Sammael uit HELLBOY, de zeemonsters uit PACIFIC RIM) maar anderen zien er wel uit als monsters, maar zijn vooral gewoon anders. Denk aan Hellboy en Abe Sapiens, de Faun, Blade zelf, het spookjongetje Santi (halverwege deze pagina) uit THE DEVIL’S BACKBONE én de bloedmooie amfibische Amazoniër uit THE SHAPE OF WATER. 

Ik had het geluk deze film in een sneak preview te zien en ik heb gesmuld. Ik ga er hier weinig over zeggen, want er volgt nog een recensie van collega Marjan Westbroek, inclusief een interview met Del Toro, in het volgende nummer van Schokkend Nieuws. Maar THE SHAPE OF WATER was om je vingers bij af te likken (nee, niet die vingers, ieuw). Wat zag de wereld er weer prachtig uit! En niet alleen de wereld in de film, ook de échte wereld was na afloop een stukje mooier. Dromerig, vol liefde. Minder cynisch. Dat ik daar een monster voor nodig had… 

THE SHAPE OF WATER gaat in première tijdens het IFFR (zat je net toevallig bij de live podcast?), dus grijp je kans en gaat dat zien! Geweldig toch, dat Guillermo del Toro als zesjarig jongetje CREATURE FROM THE BLUE LAGOON zag en dacht: maar dit verhaal moet een happy end hebben! en na zo’n 45 jaar deze film in première ziet gaan. Del Toro heeft trouwens een heel eigen kijk op monsters. En ik vermoed dat hij de overtuiging van de Franse schrijver Alfred Jarry deelt: “It is common usage to call “monster” an unfamiliar concord of dissonant elements: the centaur, the chimera are thus defined for those without understanding. I call “monster” all original inexhaustible beauty.” 

In 2005 studeerde Marc Nollkaemper af met de scifi-short THE SPACE BETWEEN US (niet te verwarren met die Asa Butterfield-spaceromance) en er vielen zoveel mensen overeenkomsten op met Del Toro’s nieuwste film, dat de Nederlandse Film Academie het nodig vond er een statement aan te wijden. 

Ook anderwerelds-mooi: de poster voor ENDLESS, de derde film van het regisseursduo Justin Benson en Aaron Moorhead. In hun vorige film SPRING ontmoette hoofdpersoon Evan de mooie maar mysterieuze Louise, die niet bleek te zijn wat ze leek te zijn – eveneens een prachtig voorbeeld van een monsterlijk niet-monster.

In dit artikel wordt ingegaan op de opkomst van vrouwelijke Bad Guys. Ja, vrouwen zijn niet enkel heldin of slachtoffer (of aanhang); ook zij hebben ook diep-donkere kanten (uh, verrassing…?). Ik wist het niet, maar de term ‘hagsploitation’ bestaat, en wordt hier gebruikt in verband met de terugkeer van de oudere vrouw in horrorfilms. Mag ik ook even aanhalen dat Gloria Swanson slechts 51 was toen ze ‘psycho biddy’ Norma Desmond speelde? “She must be a million years old.” Ai. Maar zodoende kwam ik er ook achter dat Hagsploitation de titel is van een aflevering (S1E6) van BBC’s serie FEUD, over de rivaliteit tussen Bette Davis en Joan Crawford – kende ik helemaal niet, maar de serie is al toe aan een tweede seizoen en ziet er met o.a. Jessica Lange en Susan Sarandon zeer interessant uit.

Over de moeilijkheden van Hollywood gesproken: de Amerikaanse aspirant-acteur/filmmaker Las Rojas maakte in de jaren ’90 een demotape waarin hij al zijn talenten wilde laten zien. In een vier uur durende tape speelt hij meer dan 100 personages in meer dan 50 scènes, die hij zelf schreef, regisseerde en monteerde. Rojas’ VHS tape (die een tijdje onder gefascineerde filmkijkers circuleerde in Hollywood) past binnen de discussie die Julius en George in SN #129 hadden, over goedslechte films en de enorme ambitie en passie van de makers daarvan. 

Het vertellen van verhalen maakt nu eenmaal veel los in ons. Het geeft ons ook een bredere blik: “It’s only through art that you’re able to glimpse otherness”, aldus Del Toro. Waar we het in ons eigen leven vaak bij onszelf houden en liever niet buiten onze eigen kaders treden, kunnen films zoals die van Guillermo del Toro (en de monsters die zijn werelden bevolken) ons uitdagen om verder te kijken dan dat wat we kennen. Laten we figuren die misschien afwijken van onszelf en die we aanvankelijk de rug toe willen keren, juist met begrip en empathie tegemoet treden. Mijn boodschap voor het weekend: gooi dat cynisme aan de kant, ontdek het monster in jezelf en omarm elkaar, al is de ander nog zo anders!

Prettig weekend!

Met als PS een THE SIMPSONS couch gag van Guillermo del Toro, waarin zijn wijsheid “the secret to a good monster movie is knowing what to leave out” een beetje is ondergesneeuwd…

Fan van horror, sci-fi en cult?

Neem een abonnement!

Ons magazine bevat nóg meer en staat vol interviews, recensies en achtergronden.
Voor slechts 35 euro valt-ie 6x per jaar op je mat!
Liever digitaal ontvangen? Dat kan ook!