TGIF | Oh hi, 2018! Na alle beste-film-jaarlijstjes (zie ook Schokkend Nieuws’ jaarlijst) gooi ik het in deze eerste TGIF van het nieuwe jaar even over een andere boeg, met een blik op de zogenaamde “Citizen Kane of bad movies”: THE ROOM (2003) van Tommy Wiseau.
Onlangs kwam de film THE DISASTER ARTIST (James Franco, 2017) uit, gebaseerd op het boek van acteur Greg Sestero over zijn ervaringen met regisseur Tommy Wiseau tijdens het maken van THE ROOM. In The Disaster Artist: My life inside The Room, the greatest bad movie ever made (2013) schrijft Sestero met veel humor over hun onwaarschijnlijke vriendschap, de torenhoge ambities en wat het betekent om je dromen na te jagen, al ben je de enige die er in gelooft. Een “liefdevolle en humoristische making of”, schreef Ronald Simons in zijn recensie en inderdaad: hoewel veel van wat er gebeurt in THE DISASTER ARTIST lachwekkend is, worden gebeurtenissen en personen nergens afgezeken. De scène aan het einde van de film, als het publiek tijdens de première niet meer bijkomt van het lachen, voelt daarom ook oprecht ongemakkelijk. En toch kun je niet anders dan meelachen (spoiler: alles komt goed en Wiseau is veertien jaar later beroemder dan met zijn talent waarschijnlijk te rechtvaardigen is).
Het meest mysterieuze van THE ROOM is wat mij betreft niet eens hoe de film gemaakt kon worden. Toegegeven, het is een raadsel hoe Wiseau aan het geld kwam, hoe iemand ooit akkoord is gegaan met het script en hoe je acteurs (en jezelf) zo tenenkrommend kunt laten acteren. Ook Wiseau zelf is een raadsel. Hij wil niet zeggen hoe oud hij is of waar hij is geboren (ja, ergens in Europa) en als je hem met Greg Sestero in interviews ziet, reageren ze net wat vreemd op elkaar. Daarnaast heb je natuurlijk nog het absurde feit dat Wiseau claimt dat hij THE ROOM altijd als komedie heeft bedoeld, terwijl hij mikte op meeslepend drama á la Tennessee Williams. Ook is Wiseau (net als Sestero) met grote regelmaat aanwezig bij de midnight screenings die na al die jaren nog steeds maandelijks worden georganiseerd door de inmiddels enorme cult following. Mede hierdoor vind ik THE ROOM en alles eromheen zo intrigerend. Maar het échte mysterie is waarom zo ontzettend veel mensen deze onsamenhangende film kijken – en dan niet één keer, maar steeds opnieuw.
Er zijn een hoop artikelen te vinden over waarom mensen slechte films kijken (die mensen zijn bovengemiddeld intelligent, schijnt), over welke films niet-te-missen-slecht zijn en over waarom slechte films ook aandacht verdienen. THE ROOM staat bekend als één van de slechtste films aller tijden, maar is zeker niet de slechtste film ooit gemaakt (is dat dan TROLL 2?). Een slechte film verveelt. Een waarlijke cinematografische mislukking zet je af of je loopt de bioscoop uit. Maar THE ROOM blijft boeien. Niet door de sterke plot (vrouw bedriegt verloofde met beste vriend) of het acteerwerk (holy shit, nee), de goeie muziek, het verbluffende camerawerk of de realistische sets (uhm..). Het geheim volgens Tom Bissel, co-auteur van The Disaster Artist: “It is like a movie made by an alien who has never seen a movie, but has movies thoroughly explained to him.” Het is alsof elke keuze tijdens het filmmaken exact de verkeerde was. Wat Greg Sestero schrijft over Tommy Wiseau slaat tevens op de film: “…something I’d never seen in anyone else: a blind and unhinged and totally unfounded ambition. He was so out of touch, so lacking in self-awareness, yet also weirdly captivating.”
Ga THE ROOM gewoon maar kijken als je ‘m nog nooit gezien hebt (dan is THE DISASTER ARTIST ook nóg leuker). Misschien trouwens beter niet in je uppie, want je zult scenes willen doorspoelen, je ogen voelen branden en in pure frustratie naar de drank grijpen. Idealiter kijk je de film met een aantal vrienden waarvan nog niet iedereen ‘m heeft gezien; alle reacties zijn een groot onderdeel van de lol. Mocht daarna een lokale bioscoop THE ROOM vertonen: doe jezelf een lol en koop een kaartje!
Gisteravond was ik voor het eerst aanwezig bij een vertoning in de bioscoop, in een rode jurk in een volgepakte bioscoopzaal. Na een vurige inleiding van Groot Fan Ralf Koopman kregen we een reclame te zien voor Tommy Wiseau-onderbroeken (jahaa, hij heeft een eigen lijn) en het korte filmpje SHAME ON YOU – door Wiseau zelf gemaakt naar aanleiding van bepaalde beweringen in de documentaire A ROOM FULL OF SPOONS – dat zo absurd was dat de zaal huilde van het lachen. Deze docu is tot op heden niet uitgebracht, omdat de zaak nog steeds bij de rechter ligt. En toen begon de film. Naast me zat een vriendin die THE ROOM niet kende en er zo goed als niets over wist, maar al snel gooide ze lepels als een pro en deed ze cheep cheep cheep cheep met de rest van het publiek. Bij de bloemenwinkelscène liepen de tranen over haar wangen. Wat ze ook had verwacht, deze ervaring overtrof het. De jongen naast haar had de film ook nog nooit gezien. Halverwege gooide hij zijn armen in de lucht en riep onthutst uit: “Wat is hier aan de hand!?”
Het was een prachtavond, met pijnlijke wangen na afloop. De uren daarna praatte ik met een aantal andere ‘Roomies’ over alle nieuwe dingen die je nog steeds ontdekt (voor het eerst viel een blauw horloge op met een… dinosaurus? Volgende keer even opletten!) en herhaalden we eindeloos quotes (“You can drop of the earth. That’s a promise.”). Ja, stiekem hadden we alweer zin in een nieuwe vertoning. Misschien dat inleider Ralf de aantrekkingskracht nog wel het beste onder woorden wist te brengen: “THE ROOM is een Stockholmsyndroom in filmvorm.”
Prettig weekend!
