FLASHBACK | In de rubriek Flashback legt Karina Meerman elke week vijf vragen voor aan (oud)medewerkers van Schokkend Nieuws over hun jeugdfilmherinneringen – en trauma’s. Deze week een van de opmakers van het blad: gore-hound Bram Roza, wiens Instagram-account zich kenmerkt door een sausje van onsmakelijkheid.
Bram Roza (1984) is al vijf jaar één van de twee grafische vormgevers die de opmaak van Schokkend Nieuws verzorgen. Hij werkte tien jaar lang bij reclamebureaus en is sinds een paar jaar (onder andere) de inhouse-vormgever van een coatingsbedrijf.
Wat is je vroegste filmherinnering? En wat was je vroegste genrefilmherinnering?
“Mijn vroegste filmherinnering vind ik verrassend moeilijk om naar boven te halen, dus ik ga voor de eerste film die ik in de bioscoop zag. Dat was DE KLEINE ZEEMEERMIN. Niet echt een genrefilm. Dat moet E.T., LABYRINTH of GHOSTBUSTERS zijn geweest. Fantastische en spannende films werden er bij ons thuis met de paplepel ingegoten. Mijn eerste horrorfilm weet ik nog wel heel goed, dat was DE JOHNSONS. Ik was acht jaar oud. Wanneer mijn ouders op stap gingen, kregen wij een oppas. Die stuurde ons op een gegeven moment naar bed en dan kwam de huurvideo tevoorschijn. Mijn broertjes en ik gingen niet slapen, wij slopen in ons pyjamaatje stiekem de trap af en verschansten ons achter de bank om mee te kijken. Zo hebben we ook JAWS en NIGHTMARE ON ELM STREET gezien. Na die eerste horrorfilm was het hek van de dam. Ik was in mijn jeugd geobsedeerd door monsters en bloed. Of mijn ouders me naar een therapeut hebben gebracht? Nee hoor, die vonden dat gewoon bij mij horen. Ik werk overigens op dit moment aan een documentaire over DE JOHNSONS, het is een soort bedankje aan de makers voor mijn eerste horrorervaring. De docu gaat XANGADIX LIVES! heten en zal na zomer 2017 te zien zijn. Voor updates kun je hier terecht.”
Van welke film kon je niet slapen?
“Eigenlijk slaap ik altijd goed, maar aan DE JOHNSONS heb ik wel nachtmerries overgehouden. Dat jongetje met die mondharp is me altijd bijgebleven. Ik word niet gauw bang van ‘enge’ films, maar ik kan niet tegen dingen die ik niet kan plaatsen. Rare gezichten, bijvoorbeeld. In de jaren tachtig kon je bij kauwgom plaatjes sparen van Garbage Pail Kids, dat waren poppetjes met rare gezichten. Daar is THE GARBAGE PAIL KIDS MOVIE van gemaakt, de poppetjes werden daarvoor leven ingeblazen als rubber figuren met hele nare gezichten. Zoek maar eens op. Ook nachtmerriewaardig was UNDER THE MOUNTAIN, dat beter bekend stond als ‘de serie met de moddermonsters’. En de enige film waar ik als puber echt bang van werd was THE BLAIR WITCH PROJECT. Dat was zo slim gemaakt, volgens mij een van de eerste moderne ‘mockumentaries’. De hele marketing eromheen ook, dat we dachten dat het echt ‘found footage’ was.”
Wie was je eerste film-crush?
“Dat moet Wednesday zijn geweest van THE ADDAMS FAMILY, dankzij haar mix van ultieme duistere droogheid en supercuteness. Toen ik een jaar of 12 was werd die zwarte poster van THE ADDAMS FAMILY natuurlijk rigoureus vervangen door een vleeskleurige poster met Kees uit FLODDER. En dan niet René van ’t Hof hè, maar Tatjana Simic!”
Heb je ooit overgegeven door een film?
“Nee, en ik heb echt hele ranzige films gekeken. Bloed en ingewanden, het kan mij niet onsmakelijk genoeg zijn. Ik ben een echte gorehound. Ik vind kotsscènes juist geweldig om te zien. Ken je de taarteneetwedstrijd uit STAND BY ME, naar het verhaal van Stephen King? Dat verzandt echt in no-time in een kotsfestijn, fantastisch! En natuurlijk die kotsende dikke man in het Franse restaurant in THE MEANING OF LIFE van Monty Python. Aan het eind explodeert hij ook nog eens een keer…. Body horror vind ik ook fijn maar dat kan ik soms wel echt smerig vinden. Als er nagels worden uitgetrokken ofzo.”
Is er een film die je als kind helemaal te gek vond, maar als volwassene juist teleurstellend?
“Meerdere, vrees ik, want het is allemaal een stuk kinderachtiger nu. Neem THE NEVERENDING STORY. Ik dacht dat die van hetzelfde kaliber was als LABYRINTH en THE DARK CRYSTAL. Die laatste twee blijven steengoed, maar THE NEVERENDING STORY is niet altijd even goed gemaakt. De bewegingen van geluksdraak Falkor, bijvoorbeeld, zien er allemaal uit alsof iemand aan een groot koord staat te trekken. Als hij knippert is het of er een luik open en dicht valt. Die effecten hebben de tand des tijds niet doorstaan. THE GOONIES was in mijn herinnering net zo episch als Indiana Jones, maar toen ik hem later weer zag was alles veel kleiner. Het is alsof je als kind alles groter maakt in je hoofd, je hebt minder nodig om je fantasie te laten werken. Neem de haai uit JAWS. De speciale effecten in die film kwamen veel beter aan als kind. JAWS werkt overigens nog steeds, ook al zie je dat de haai nep is. Als kind accepteer je dat veel meer en we zijn nu natuurlijk zoveel verder met speciale effecten. In de jaren vijftig waren aliens mensen in rubberpakken, met de rits nog zichtbaar. Nu is bijna alles CGI en heel gelikt. In de jaren tachtig werd veel meer gewerkt met rubber en ‘practical effects’ en daarom kan ik veel van de slechte effecten uit die tijd vergeven. Omdat ze echt voor de camera werden gemaakt.”
