‘Ik wil een stap achteruit doen om de clichés in onze verhalen, vooral de griezelverhalen, objectief te kunnen bekijken, zodat we ze met frisse blik kunnen zien en kunnen nadenken over de vooronderstellingen en de stereotypen ervan.’ Aan het woord is scenarist/regisseur Larry Fessenden naar aanleiding van WENDIGO, die hij ‘een revisionistische horrorfilm’ noemt.
Leest u het citaat nu nog eens. Wat er feitelijk staat, is dat de regisseur stereotypen en clichés presenteert, opdat ‘we’ (hij, maar vooral u en ik) deze ‘met frisse blik kunnen zien’ en erover kunnen nadenken. Een suffer excuus voor een gebrek aan originaliteit moet ik nog tegenkomen. Fessenden voert een gezin op dat het hectische leven in de stad – hij is fotograaf, zij psychiater – voor een lang weekend verruilt voor de rust van de Catskills, het ruige natuurgebied in het noorden van de staat New York. Een heel oude horrortraditie dicteert dat stadsmensen in hillbilly country gevaar lopen en WENDIGO is dan ook amper begonnen of vader George (Weber) krijgt het aan de stok met drie bierdrinkende jagers die een vergoeding eisen voor het gewei van het hert dat zij wilden schieten, vlak voordat George het met zijn auto aanreed. Het is een goed uitgespeelde scène waarin de kiem wordt gelegd voor het conflict tussen George en één van de jagers, Otis, die zich ontpopt als een psychopaat. Daarnaast maakt de scène duidelijk dat het perspectief van de achtjarige Miles (Erik Per Sullivan), die de ruzie geschrokken maar passief vanaf de achterbank gadeslaat, centraal staat. Een goede opzet is het halve werk, maar Fessenden lijkt het daarbij te laten. Zo spannend als in die openingsscènes wil het gedurende de rest van de film niet meer worden. Dat komt omdat Fessenden conflicten niet op een bevredigende manier uitwerkt, wellicht in het kader van zijn ‘revisionistisch’ experiment. Zo maakt het scenario gewag van spanningen binnen het gezin die verder nergens worden geduid of omgezet in een dramatisch moment, zoals dat wel gebeurde in de inspiratiebron THE SHINING. Het conflict tussen George en Otis krijgt zijn beslag in een scène die vanwege het verrassingseffect indruk maakt, maar die uiteindelijk slechts een opzetje vormt voor de nogal afgeraffelde finale waarin Fessenden zich eindelijk bekommert om het metafysische aspect van het verhaal. Dat bovennatuurlijke element introduceerde hij eerder op onbeholpen wijze in een scène waarin Miles in een lokale kruidenierszaak een houten poppetje krijgt van een oude Indiaan die hem uitlegt dat het om een wendigo gaat, een Indiaanse bosgeest. Eenmaal bij de kassa houdt de eigenaresse van de zaak vol dat er verder niemand in de winkel is, laat staan een oude Indiaan. Fessenden laat er geen misverstand over bestaan dat de verschijning van de wendigo in de finale (een lelijk cgi-effect) heel goed geïnterpreteerd kan worden als een waanvoorstelling van een getraumatiseerd kind. De nadruk waarmee hij het metafysische aspect van zijn verhaal tot een psychologisch fenomeen reduceert, doet de indruk ontstaan dat Fessenden zich net iets te gretig van het horrorgenre probeert te distantiëren. (Vergelijk de eenduidigheid van WENDIGO eens met de ambiguïteit van het enigszins vergelijkbare maar veel effectievere COMMUNION van Philippe Mora!) Dat is er waarschijnlijk ook de reden van dat de catalogus van het Internationaal Film Festival Rotterdam 2002, waaruit ook bovenstaand citaat komt, de film ‘intelligenter dan de doorsneehorrorfilm’ noemt en rept van ‘een neo-mythologische monsterfilm voor weldenkende mensen’. Ja ja, weldenkende mensen accepteren het bovennatuurlijke uitsluitend als metafoor (zie ook het door het IFFR in hetzelfde jaar geprogrammeerde GINGER SNAPS), en alleen goedgelovige, kinderlijke zielen zijn bereid, voor de duur van een film, het bovennatuurlijke voor iets reëels te houden. Op zijn eigen merites beoordeeld, is WENDIGO een halfgeslaagde film met als voornaamste pluspunten enkele verrassende, goed uitgewerkte scènes en overtuigend spel. Maar ronduit ergerlijk is de pretentie waarmee Fessenden zijn gebrek aan eigen ideeën maskeert met holle praatjes over een genre waar hij zelf klaarblijkelijk weinig van begrijpt. ROEL HAANEN •• Copyright 2003 Roel Haanen. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #58, p30.
