Wanneer de Amerikaanse seminariestudent Michael Kovak in THE RITE een duiveluitdrijving bijwoont stelt het ritueel hem danig teleur. Exorcist frater Lucas reageert bits: ‘wat had je dan verwacht, draaiende hoofden en erwtensoep?’ Met THE EXORCIST heeft de nieuwe film dus niets te maken.
In het jaar des Heren 2007 verkondigde het Vaticaan dat er een nieuw opleidingsinstituut voor duiveluitdrijvers werd geopend, zodat elk bisdom op aarde over een eigen exorcist kan beschikken. Journalist Matt Baglio verdiepte zich in de zaak en schreef er een boek over, dat als basis van het scenario voor THE RITE diende. De juridische bijsluiter van de film gebruikt omfloerste termen als ‘geïnspireerd door ware gebeurtenissen’ en ‘gesuggereerd door het gelijknamige boek’, waaruit we mogen concluderen dat regisseur Mikael Hafström en scenarioschrijver Michael Petroni de dramatische stootkracht belangrijker vonden dan de feiten.
In weerwil van het bitse grapje van hun eigen exorcist lijkt het duo toch vooral inspiratie aan William Friedkin’s horrorklassieker te hebben ontleend. In THE RITE zien we opnieuw een jonge priester met een geloofscrisis, die zijn twijfels opzij zet wanneer hij door een oude exorcist van het bestaan van de duivel wordt overtuigd. De Amerikaanse leerling wordt vertolkt door de debuterende Colin O’Donoghue, die veel te weinig in huis heeft om de geloofscrisis invoelbaar te maken. Daarmee behoort de film aan de oudere generatie toe: O’Donoghue wordt achtereenvolgens weggespeeld door vader Rutger Hauer, seminariedecaan Toby Jones, Vaticaan instructeur Ciaran Hinds en exorcist Anthony Hopkins.
Omdat het affiche en de reclamespotjes voor de film de gespleten aard van Hopkins’ rol van de daken schreeuwen, is het geen verrassing dat de zaken in Rome danig uit de klauwen lopen. Toch neemt Hafström ook daarbij afstand van Friedkins schokkende excessen, alsof hij zich te goed voelt voor de film die zijn broodheren van hem verlangden. Het resultaat is een horrorfilm die niet over de brug komt, een drama dat niet tot de verbeelding spreekt en een fletse kopie van een meesterwerk dat sinds 1973 niets aan impakt heeft ingeboet.
Di: Warner Bros. (BE/ NL: 3 maart)
Copyright Bart van der Put. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 1 maart 2011
