Over één ding kunt u gerust zijn: THE STRANGERS is geen remake van het Franse ILS, hoe frappant de overeenkomsten ook zijn. Iets anders is of de horrorthriller van Bryan Bertino zo anders dan anders is als de regisseur zelf schijnt te denken
Een man en een vrouw arriveren ’s nachts in mineurstemming bij een afgelegen huis in het bos. Wat er tussen hen is voorgevallen wordt in enkele flashbacks aangestipt. James (Scott Speedman) had Kristen (Liv Tyler) ten huwelijk willen vragen, maar om de een of andere reden wees ze zijn aanzoek af. En daar zitten ze dan; samen in een huisje waar de verbintenis romantisch bezegeld had moeten worden bij een intiem dineetje. Ze proberen elkaars gevoelens te sparen door zo weinig mogelijk te zeggen. In plaats van met de glazen te toosten op de toekomst, zetten James en Kristen allebei de fles champagne aan de mond.
Regisseur/scenarist Bryan Bertino neemt de tijd om ons van het verdriet en de teleurstelling van het koppel te doordringen. Daardoor heeft THE STRANGERS in zijn eerste twintig minuten veel weg van een arthousefilm; de stiltes worden pretentieus, het ingeleefde acteren begint te irriteren. Maar Bertino wil als debutant een punt maken. Hij is niet de zoveelste beoefenaar van hedendaagse torture porn, die verlekkerd inzet met een slachtpartij om het publiek in de juiste stemming te brengen. De originele versie van HALLOWEEN is zijn grote voorbeeld; ook een film die eerst zorgvuldig sympathie kweekt voor zijn personages voordat de bui losbarst. Logisch dus dat we even geduld moeten oefenen.
Dat geduld wordt beloond met een onheilspellende klop op de deur. James en Kristen doen open en zien net als wij het silhouet van een jonge vrouw. ‘Is Tamra thuis?’, vraagt ze en het klinkt bijna zo huiveringwekkend als het gortdroge ‘Have you checked the children?’ uit WHEN A STRANGER CALLS. En verdorie, waarom floept het buitenlicht niet aan, zodat we haar gezicht zouden kunnen zien? De eerstvolgende keer dat we haar wel in het licht zien staan, draagt ze een masker, evenals haar twee handlangers. Bertino blijkt aanvankelijk goed gekeken te hebben naar de Carpenterklassieker. Een scène in de keuken, waarbij een van de gemaskerde indringers ongezien en op z’n gemak zijn toekomstige slachtoffer monstert, is even doodeng als het vergelijkbare gedraal van Michael Myers. Maar nadat duidelijk wordt dat het enge trio niet op doorreis is en het niet bij pesten alleen zal laten, tuimelt Bertino in dezelfde kuil als talloze regisseurs voor hem. Alles gebeurt zomaar; het getreiter van de belagers vertoont geen opbouw of logica en de overlevingsstrategie van het bedreigde koppel lijkt ook nergens naar.
THE STRANGERS verliest het hier van het Franse ILS, dat nagenoeg hetzelfde verhaal op een wel geloofwaardige manier vertelt. De slachtoffers vluchten hun huis uit, proberen door het bos te ontsnappen en lijken een uitweg te vinden, wanneer een van hun belagers, een kind, de helpende hand biedt. We leven mee, omdat de personages handelen zoals we dat zelf zouden hebben gedaan. Blijkt voor het koppel uit ILS het noodlot onontkoombaar, hun tegenhangers uit THE STRANGERS hebben met een andere tegenslag te kampen: een scenario dat hen niet serieus neemt. Zo kan het gebeuren dat James zich op zeker moment herinnert dat er een amateurzender in de schuur staat en Kristen in het huis achterlaat, terwijl hij in zijn eentje deze ontsnappingsmogelijkheid gaat uitchecken. Zelfs als parodie op een slashercliché kan zo’n wending al niet meer door de beugel, laat staan als de maker het serieus bedoelt.
De belofte om een ouderwets degelijke slasher af te leveren, heeft Bertino uiteindelijk niet kunnen inlossen. Vandaar dat het deprimerende einde – niet zo heel veel verschillend van dat van Michael Haneke’s FUNNY GAMES – er niet inhakt. Evenals de eraan voorafgaande gebeurtenissen is het een willekeurig geplaatst uitroepteken, waar net zo goed een vraagteken had kunnen staan. Of gewoon de zin: ‘En ze leefden nog lang en gelukkig.’ Het valt nog te prijzen dat Bertino zijn infernale trio letterlijk en figuurlijk geen identiteit geeft. En geen motief. Zoals een van hen antwoordt op de vraag van Kristen naar het waarom van de terreur: ‘Omdat jullie thuis waren.’ Maar uiteindelijk leidt dat er niet toe dat THE STRANGERS het oppervlakkig nihilistische niveau van SAW en HOSTEL voldoende ontstijgt om zich met Carpenters vakwerk of dat van de ILS-regisseurs en Haneke te kunnen meten.
Di: RCV (BE: 16 juli / NL: 17 juli) Copyright Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 26 juni 2008.
