Terwijl de Nederlandse bioscooprelease nog steeds staat gepland voor half oktober, kon deze 2-disc special edition van HELLBOY in de VS al vanaf eind juli worden aangeschaft. Voor november staat bovendien een 3-disc-uitgave op het programma, met een director’s cut en nieuw commentaar. Zijn er nog filmliefhebbers die aan een film zèlf genoeg hebben, vraag je je wel eens af.
Die juist niet willen weten hoe alle magie en trucages tot stand zijn gebracht? En zouden er anderzijds nog regisseurs zijn, die net als de meeste goochelaars, hun geheimen niet met het publiek willen delen? Misschien bestaan ze wel, maar Guillermo del Toro is zeker niet één van hen. Het magnum opus onder de extra’s op deze dvd-uitgave, Hellboy: The Seeds of Creation, biedt een tweeënhalf uur (!) durende blik achter de schermen van de film en laat geen trick of the trade onbesproken. Del Toro, striptekenaar Mike Mignola en de belangrijkste cast- en crewleden komen uitvoerig aan het woord, maar veelzeggender zijn de opnamen van de regisseur die in de werkplaats van de sculptors verlekkerd om de schaalmodellen van zijn personages heen draait. Zien we hier een perfectionistische regisseur of een volwassen puber, die zojuist een partij coole action figures cadeau heeft gekregen? Het antwoord luidt: beiden. Daarmee is meteen de vraag beantwoord waarom Del Toro de fans zo genereus in zijn ‘geheimen’ laat delen. De man is zelf een superfan die, net als zijn bewonderaars nu, als jochie al wilde weten hoe je een monster bouwt of een ruimteschip de lucht in krijgt. Vandaar ook dat overdreven uitgebreide videodagboek van de 116 draaidagen van de film; iedere scène geeft immers weer aanleiding om een ander technisch aspect van de productie te belichten. Del Toro mag er, met zijn indrukwekkende omvang, zelfs uitzien als een superfan (type Harry Knowles), films als CRONOS en THE DEVIL’S BACKBONE bewijzen dat de regisseur meer in zijn mars heeft dan het uit de grond stampen van een special-effects extravaganza. Del Toro de film-auteur komt aan bod op een een van de twee commentaartracks bij de film. Zijn samenspraak met tekenaar Mike Mignola valt gedurende de dikke twee uur die de film duurt geen moment stil en wanneer de eindtitels rollen zijn de heren nog lang niet uitgepraat. Grapjes en de onvermijdelijke complimenten over en weer worden afgewisseld met serieuze bespiegelingen over de thematiek van de film (‘Je kiest zelf wie je bent’), het doordachte kleurgebruik (rood wordt alleen gebruikt in relatie tot de figuur van Hellboy) en Del Toro’s voorliefde voor onvervalst en onversneden melodrama. Bovendien wijst de regisseur waar hij maar kan op de vele inside-grapjes en hommages die in de film zijn verwerkt. Alleen al in de proloog van HELLBOY valt van alles en nog wat te turven: een crucifix uit Sam Fullers THE BIG RED ONE, een kerkruïne als op een schilderij van de Duitse romanticus Caspar David Friedrich en een boom die werd gemodelleerd naar een illustratie van Arthur Rackham. De monsters van Lovecraft, de gravures van Piranesi, het werk van de Tsjechische animator Jan Svankmajer, Mario Bava’s BLACK SUNDAY, Cyrano de Bergerac – ook dat diende allemaal ter inspiratie. Del Toro wilde de bejaarde pionier van stop motion-animatie, Ray Harryhausen, graag als adviseur voor de film en bracht op papier alvast een eerbetoon aan de originele MIGHTY JOE YOUNG. Maar Harryhausen vond het scenario te gewelddadig en bedankte voor de eer. Die afwijzing weerhield de jongere regisseur er trouwens niet van de lessen van de oude meester in praktijk te brengen, zoals wanneer hij Hellboy aan het eind van de film met een stel van slijmerige tentakels voorziene monsters laat worstelen. Niet door de sequentie op te hakken in een reeks flitsend gemonteerde close-ups, maar juist op afstand te blijven en het totaal te laten zien. De tweede commentaartrack, waarop hoofdrolspelers Perlman, Blair, Evans en collega Jeffrey Tambor hun ervaringen op de set bespreken, biedt een welkome, ontspannen afwisseling voor Del Toro’s verbale vuurwerk. Een loopbaan als story board artist is misschien minder swingend dan die van pakweg creature/makeup effects supervisor, maar ook aankomende tekenaars kunnen hun hart op-halen aan deze dvd. Zo is de hele film synchroon met de storyboards te bekijken, maar wordt ook inzicht gegeven in de diverse tussenstadia, zoals in de board-a-matics, waarin tekeningen chronologisch zijn gecombineerd met de eerste stadia van animatie. Lekker obscuur en nutteloos zijn dan weer de vier, zogenaamd door Hellboy aanbevolen, tekenfilmpjes uit de jaren vijftig of zestig, waarvan in de film zelf korte fragmenten zijn te zien op de tv-toestellen in het ondergrondse verblijf van de held. Het betreft drie afleveringen van Gerald McBoing Boing, over een jochie dat tot wanhoop van zijn ouders alleen ‘boing boing’ kan zeggen, en een sfeervolle animatie-bewerking van Edgar Alan Poe’s The Tell Tale Heart, met commentaarstem van James Mason. En wie na dit bonus-bombardement nog niet op apegapen ligt, stopt schijf 2 als cd-rom in zijn computer om bijvoorbeeld het complete scenario van HELLBOY nog eens na te lezen. U gelooft het zo langzamerhand wel? Dan bent u geen echte fan, want die leeft alweer toe naar de Hellboy Director’s Cut dvd, waarvoor in deze 2-disc-versie alvast een bestelbon is meeverpakt. Schandalige geldklopperij? Welnee, gewoon een kwestie van slimme marketing, waar een nieuwe generatie filmliefhebbers zich allang mee heeft verzoend. *** Copyright Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #64, p8.
