Het zijn magere tijden in horrorland. Er worden incidenteel aardige films gemaakt, maar de rijke belofte van een nieuwe generatie filmmakers ontbreekt. Nieuw talent als Quentin Tarantino zien we in gedachten al uitverkoop houden aan Hollywood en de oude helden zijn al verkocht of uitgeblust.
Het is ouwe-lullepraat, maar nog niet zo lang geleden was dat anders. De vorige generatie filmmakers was lange tijd recht in de leer en naar nieuwe films van Cronenberg, Romero, Carpenter werd terecht reikhalzend uitgezien. Maar ook deze helden van de jaren zeventig stelden inmiddels te vaak teleur, de oude fans haakten af en de nieuwe generatie kijkers zoekt van Hong Kong tot Nieuw Zeeland naar nieuw talent. Wat blijft zijn de films van toen.
ESCAPE FROM NEW YORK stamt uit de hey-day van John Carpenter. HALLOWEEN (’78) en THE FOG (’80) maakten hem een horrorsensatie; THE THING (’82) en CHRISTINE (’83) bevestigden zijn naam als auteur van het genre. Toch bestaat het oeuvre van Carpenter, binnen de grenzen van het amusement, uit een staalkaart van filmgenres. Naast horrorfilms maakte hij komedies, thrillers en science fiction. ESCAPE FROM NEW YORK is een actiefilm en misschien wel het model waarop de complete oogst van moderne actiefilms geënt is. Wie ESCAPE met die gedachte bekijkt, wordt bestookt door gelijkenissen met latere action-adventures: DIE HARD, TOTAL RECALL, TERMINATOR etc. Maar ESCAPE werd gemaakt voor zeven miljoen dollar, een fractie van het budget van elk van zijn navolgers en met een spontaniteit waaraan elke vorm van krampachtige crowd-pleasing vreemd is.
Deze laserdisc-editie bevat geen spectaculair nieuws. Het breedbeeld in Panavision-verhouding 2.35:1 is kraakhelder en de Dolby Surround soundtrack bevat naast Carpenters karakteristiek minimalistische synthesizerklanken spectaculaire overvliegende helicopters en snerpende schokeffecten (de trademark Carpenter-jump). Maar de toegevoegde trailer is run-of-the-mill en vooral het (nieuwe) interview met Carpenter stelt teleur. Er worden beelden in getoond uit de weggesneden openingsscène, waarin held Snake Plissken na een mislukte roofoverval in Californië, per ondergrondse (!) naar New York probeert te ontsnappen, maar ze zijn te kort om te boeien. Wèl amusant is het lopende commentaar dat op een apart geluidsspoor door Carpenter en Kurt Russell wordt geleverd. De regisseur rijgt wetenswaardigheden over de produktie aaneen en een grinnikende hoofdrolspeler voegt er een stroom van anekdotes aan toe.
Over één ding zijn ze het eens: zo’n film zou tegenwoordig het vijfvoudige kosten en de onbevangenheid waarmee hij gemaakt werd is in het huidige Hollywood uitgestorven. Het is één verklaring voor het gebrek aan toekomst voor een nieuwe generatie filmmakers. En als monument van een nabij verleden dat we nú al kunnen idealiseren staat ESCAPE FROM NEW YORK in deze no-nonsense uitgave als een huis.
Copyright Bart Oosterhoorn. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #14, augustus 1994.
