Met geld van zijn moeder en zijn secretaresse Adrienne Barrett in de hoofdrol draaide John Parker begin jaren ’50 zijn eerste en enige film die vooral zijn oorspronkelijke titel, DEMENTIA, eer aandoet.
In krap zestig minuten ontrolt zich het verhaal van een vrouw die in een hotelkamer wakker schrikt uit een boze droom en gewapend met een stiletto een nog nachtmerrie-achtiger realiteit binnenstapt, bevolkt door pooiers, louche politiemannen en figuranten (‘ghouls’) met een nylonkous over het hoofd. Tijdens haar omzwervingen plant de ‘heldin’ haar mes in twee aanranders, snijdt van een van hen bovendien de hand af en belandt ook nog in een rokerige kelder waar ‘Shorty Rogers and His Giants’ een opzwepend bedoeld mopje jazz weggeven.
Gesproken woord ontbreekt, maar Parker heeft bepaald niet bezuinigd op Freudiaanse symboliek. Onvermoeibaar sleept hij veelbetekenende close-ups aan van sigaren, flacons spuitwater, messen en pistolen teneinde het trauma van zijn heldin (een ongelukkige jeugd!) te verbeelden. DEMENTIA is een curiosum, gedraaid in klassieke film noir-stijl door de cameraman van Ed Wood’s PLAN NINE FROM OUTER SPACE. De frappante uiterlijke gelijkenis met Orson Welles’ TOUCH OF EVIL (1958) is niet toevallig: DEMENTIA werd op dezelfde locaties gedraaid. Bovendien koos acteur (en co-producent) Bruno Ve Sota Welles’ krantenmagnaat uit CITIZEN KANE ter inspiratie voor zijn potsierlijke karikatuur van een wellustige kapitalist (met sigaar natuurlijk). Vermeldenswaardig is verder de score van George Antheil, een gereputeerd componist van moderne klassieke muziek, die met een neurotisch en telkens herhaald zangmotiefje zelfs de meest welwillende luisteraar in de gordijnen jaagt. De stem behoort overigens toe aan Marni Nixon, die enkele jaren later als ‘stand-in’ van Natalie Wood de songs uit WESTSIDE STORY voor haar rekening zou nemen.
Aan de release van DEMENTIA ging een tweejarig gevecht met de filmkeuring vooraf, waarna de film in een double bill met een documentaire over Picasso (‘A unique program of psychology and art’) in een obscure Newyorkse bioscoop zijn première beleefde. Weer twee jaar later werd de film onder de titel DAUGHTER OF HORROR in een iets verkorte en gekuiste versie opnieuw uitgebracht, ditmaal met een spooky voice-over van tv-persoonlijkheid Ed MacMahon (‘Come with me, into the haunted, tormented, half-lit night of the insane’). Succes bleef wederom uit, waarna Parker’s primitief-surrealistische oprisping in de ‘half-lit night’ van de filmgeschiedenis verdween.
Beeld en geluid
De schijf bevat beide versies van de film, waarvan DEMENTIA de minste beschadigingen lijkt te hebben opgelopen. Wel wordt het beeld halverwege hinderlijk instabiel, een defect dat in DAUGHTER OF HORROR ontbreekt. Uiteraard is de presentatie full screen (1.33: 1), waarbij het sfeer- en contrastrijke zwart/wit-camerawerk van Thompson voldoende recht wordt gedaan.
Extra´s
Behalve beide versies van de film komen we hier, naast een afgeragde trailer en een handjevol stills, het press book van de film tegen, met nuttige wenken voor bioscoopexploitanten. Een van de suggesties is om een een aantrekkelijke jonge dame de straat op te sturen, uitgerust met een stiletto en een bij de pols afgesneden hand van gips of papier-maché, en op de rug voorzien van een plakkaat met de mededeling ‘I am Daughter of Horror. We have a date at. .(naam theater en aanvangstijd)’. Interessanter nog is de ‘case study’ waarin Parker’s gevecht met de censuur uitvoerig uit de doeken wordt gedaan, middels beoordelings-rapporten, coupure-suggesties (‘Eliminate all views of policeman accepting money as a bribe from man seated at table’) en andere aanbevelingen. Als klap op de vuurpijl bevat deze afdeling een ronkend promotietekstje van Parker’s vriend en beroemdere collega Preston Sturges die de film aanprijst als ‘A work of art. It stirred my blood and purged my libido.’ In een kattebelletje geeft Sturges zijn vriend toestemming ’to use the above hocus-pocus, complete with my signature, in any way or place he sees fit.’.
SN-koopadvies
DEMENTIA/DAUGHTER OF HORROR is een even onbeholpen als aandoenlijke poging om gesimplificeerd Freudiaans gedachtengoed en een pseudo-avantgardistische regie-opvatting te verzoenen met archetypische B-film ingrediënten. En al mag het verrassingseffect zo’n vijftien jaar na de herontdekking van het oeuvre van Ed Wood te verwaarlozen zijn, Parker’s geschipper tussen experiment en exploitation levert een fascinerend schouwspel op. Het dossier waarin DEMENTIA’s lijdensweg langs de diverse censurerende instanties gedetailleerd uit de doeken wordt gedaan, toont daarnaast weer eens glashelder aan dat overspannen reacties op subversief geachte kunst (‘zet aan tot communisme’) van alle tijden zijn.Â
Copyright Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #48, november 2000.
