RECENSIE
Bioscoop

The Double(2013)

“You’re in my place.” De eerste woorden, gesproken in een vrijwel verlaten metro, zijn zorgvuldig gekozen. Zoals ieder stukje absurde dialoog en iedere beeldcompositie in de mysterieuze en erg geestige zwarte komedie THE DOUBLE.

Simon James (Jesse Eisenberg) staat op voor de man in de metro wiens gezicht steeds schuil gaat achter een krant vol vette koppen. Staande voor de automatische deuren ziet Simon zichzelf gereflecteerd in het chroom. Een eenzame, verloren man in een te groot kantoorkostuum. Achter in de metro, door het glas van de deur naar de volgende coupé, ziet hij het serene gezicht van Hannah (Mia Wasikowska). Ze werkt in hetzelfde bedrijf als hij, in de kopieerkamer, en hij is verliefd.

Maar Simon James is een veel te verlegen, veel te onhandige jongeman en hij kan de wereld om zich heen maar niet begrijpen. Hij werkt al zeven jaar in het bedrijf van ‘De Kolonel’, maar wat ze er precies doen is onduidelijk. De ouderwetse telefoons, beeldschermen en kopieermachines roepen de retro-future van BRAZIL (Terry Gilliam, 1985) in herinnering. Niemand weet wie Simon is. Zelfs zijn directe chef Mr. Papadopoulos (Wallace Shawn) kan zijn naam niet onthouden. Bewakers en serveersters vergeten hem voortdurend. “Sorry,” zegt hij dan.

De verandering komt wanneer Simon door zijn telescoop getuige is van een zelfmoord. De onbekende man wuift naar hem, vlak voordat hij springt. Kort daarop verschijnt zijn dubbelganger: James Simon. Niemand schijnt door te hebben dat de twee er exact hetzelfde uit zien, maar Simon ontdekt dat James in alles assertiever en succesvoller is: op het werk, in het café en in de liefde. Hannah biecht Simon op een gegeven moment zelfs op dat ze verliefd geworden is: “I never met someone like James.”

THE DOUBLE, geïnspireerd op een verhaal van de Russische schrijver Fjodor Dostojewski, doet in al zijn duizelingwekkende absurditeit regelmatig denken aan Franz Kafka’s THE TRIAL (Orson Welles, 1962): ook dit is het verhaal van een wanhopige eenling in een onbegrijpelijke wereld. Regisseur Richard Ayoade (SUBMARINE), director of photography Erik Wilson, Denis Schness (art direction) en componist Andrew Hewitt spannen samen om er een schitterend visueel en auditief doolhof van te maken. Buiten gaat de camera op de schouder en rennen we snel door de mist, binnen verdwalen we in de troosteloze gangen. BRAZIL is al genoemd, maar daarmee doe je nog geen recht aan het voortdurend spel met licht en schaduw, reflecties, geluiden en beeldcompositie.  Ayoade noemde ook Roman Polanski’s THE TENANT / LE LOCATAIRE (1976) en Alfred Hitchcocks THE WRONG MAN (1956) als inspiratiebronnen. THE DOUBLE is ambitieus, sfeervol en fantasierijk gefilmd.

Maar, Kafka en Dostojewski wisten het ook, alle verstikkende onrust heeft zijn tegengif nodig in humor. Jesse Eisenberg, vooral bekend van zijn rol als Mark Zuckerberg in THE SOCIAL NETWORK, is een uitstekende tragische clown. Zijn treurige gezicht, onbeholpen motoriek en voortdurende pech zorgen regelmatig voor een lach. Liftdeuren werken niet mee. Volumeknoppen breken af.  Geen enkel toegangspasje lijkt te werken. Het script van Avi Korine, de broer van Harmony Korine, zit vol pareltjes van het menselijk tekortschieten: “I bought you a present,” stamelt Simon tegen Hannah, “but I decided it wasn’t appropriate.”

Nu al een van de meest oorspronkelijke films van 2014. James, de onzichtbare man, verdubbelt en verdwijnt opnieuw. Niet in de bureaucratie van een of ander tegen hem aangespannen proces, zoals in Kafka; hij is de Josef K. van de liefde.

Di: Wild Bunch. (Release NL: 26 juni 2014)  Copyright Barend de Voogd. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 25 juni 2014.

23 juni 2014
  • Titel
    The Double
  • Lengte
    93 minuten
  • Regie
    Richard Ayoade
  • Scenario
    Fyodor Dostoevsky, Richard Ayoade, Avi Korine
  • Cast
    Jesse Eisenberg, Mia Wasikowska, Wallace Shawn
  • Taal
    English
  • Land
    United Kingdom
  • Trailer
guest
0 Reacties
Inline Feedbacks
View all comments

Ons magazine bevat nóg veel meer.

Word abonnee!

Als je houdt van de genrefilm, is ons magazine echt wat voor jou.
Neem een abonnement en voor slechts 35 euro valt-ie 6x per jaar op je mat.