RECENSIE
Bioscoop

Noah(2014)

Darren Aronofsky’s NOAH overspoelt je met grootse thema’s, bulderend drama en een zee van tranen. Er drijft helaas ook het nodige wrakhout mee.

Aronofsky’s interpretatie van Genesis, aan het begin van de film, laat er meteen weinig misverstand over bestaan: de regisseur is niet van plan de Schrift naar de letter te volgen. Ik herinner me niet dat er in het eerste Bijbelboek sprake was van enorme, met zes armen uitgeruste steenreuzen. “En er was licht…” weerklinkt bovendien met zo’n dreunende klap, dat je ook meteen weer weet: Aronofsky houdt van bombast.

Noah (Russell Crowe) is in deze versie van het Bijbelverhaal een oud-testamentarische milieufanaat. Hij weigert vlees te eten en verbiedt het zijn zoon zelfs mooie bloemen te plukken. Heel anders dus, dan die bloeddorstige nazaten van Caïn. Als kind zag Noah hoe die woestelingen zijn vader vermoordden en ook als volwassene moet hij grote moeite doen om zijn vrouw (Jennifer Connelly) en zonen veilig te houden. Gelukkig is de Schepper aan zijn zijde. Visioenen vertellen Noah dat de verdorven mensheid zijn gerechte straf niet zal ontlopen en dat alleen de dieren de komende zondvloed zullen overleven. Aan Noah de nobele taak een ark te bouwen (En daarbij komen die sterke steenreuzen verdomd goed van pas).

Maar de stam van Caïn is natuurlijk niet van zins zich zonder enig verzet te laten verzuipen. Tubal-Cain (Ray Winstone) brult: “We kill the Giants! We kill Noah! We take the ark!” Dat klinkt als een plot en als de bekende stoere mannentaal uit vele andere films. Is het Bijbelverhaal dan niet meer dan een excuus voor een heroïsche vechtfilm, zoals ook de trailer suggereert? Hm… nee. Al was het alleen maar omdat Noah voortdurend wordt afgeleid door het geweeklaag van zijn zonen. De dieren mogen in gezellige koppeltjes de boot op. Waarom mogen zij dan geen vrouw meenemen?

Na het kitscherige THE FOUNTAIN en het meesterlijke BLACK SWAN levert NOAH opnieuw een haat/liefde- ervaring op. Dat Aronofsky een loopje neemt met de Bijbel (Noah was volgens het Oude Testament juist de allereerste vleeseter!) is tot daar aan toe, maar zijn ingrepen zijn vaak onbegrijpelijk en zelden verbeteringen. Onbegrijpelijk is bijvoorbeeld waarom Aronofsky het verhaal van één van zijn meest tot de verbeelding sprekende aspecten berooft. Noahs ark is in de film geen krioelende, loeiende beestenboot. Integendeel: de dieren worden nogal onspectaculair met een slaapmiddel in slaap gebracht. De steenreuzen zou ik ook geen verbetering durven noemen. Ze lijken zo uit TRANSFORMERS te zijn weggelopen en wanneer ze beginnen te praten heb je helemaal het gevoel in een kinderfilm te zijn beland. Anthony Hopkins als bessenzoekende ouderling? Connelly die met haar kruiden een soort Bijbelse predictor-test weet te fabriceren? Onhandig. Ongeloofwaardig. Raar.

Het meest fascinerend aan NOAH is eigenlijk de rol van Crowe. Wanneer, na ongeveer een uur, de wateren beginnen te stijgen, ontpopt Noah zich steeds duidelijker als een grimmige godsdienstfanaat. Een man die alles opoffert voor zijn ark en dieren, maar er geen enkel probleem mee heeft de kinderen van Caïn aan hun lot over te laten. “There is no room for them.” Een man, bovendien, die een grimmig genoegen lijkt te scheppen in het idee dat zijn zonen als laatsten der mensheid in eenzaamheid zullen sterven. Als het moet zorgt hij daar zelf voor. “The evils of Mankind will not live in the New Eden!”

Je wilt Noah wel begrijpen, maar dat wordt steeds moeilijker. Het is gewaagd en interessant hem zo onsympathiek te maken, maar die verdienste komt vooral op conto van Crowe. In het scenario is niet voorzien in iemand die Noahs keuzes moreel ter discussie stelt (een rol die Connelly uitstekend had kunnen vervullen. Nu faalt haar personage jammerlijk in de Bechdel-test) of zelfs maar een beetje twijfel aan zijn missie. Het inzicht en de wending in de finale – hoe melodramatisch ook, Aronofsky laat de vrouwen op de boot hartverscheurend huilen – worden er niet geloofwaardiger op. Het wachten is op die duif en die regenboog.

Wat is de conclusie na twee uur ecologisch fundamentalisme (“We did this! Man did this!”), cgi-geweld en een zwaar aangezet drama over geloof, schuld en onschuld? Een interessante mislukking. Kun je de Bijbel verfilmen zonder bombast? Ik betwijfel het. Kan Aronofsky zijn eigenzinnige gang gaan zonder af en toe volkomen pathetisch en lachwekkend uit de bocht te vliegen? Zo is de man niet geschapen.

Di: Universal (BE: 9 april; NL: 10 april 2014). Copyright Barend de Voogd. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 10 april 2014.

10 april 2014
  • Titel
    Noah
  • Lengte
    138 minuten
  • Regie
    Darren Aronofsky
  • Scenario
    Darren Aronofsky, Ari Handel
  • Cast
    Russell Crowe, Jennifer Connelly, Anthony Hopkins
  • Taal
    English
  • Land
    United States
  • Trailer
guest
0 Reacties
Inline Feedbacks
View all comments

Ons magazine bevat nóg veel meer.

Word abonnee!

Als je houdt van de genrefilm, is ons magazine echt wat voor jou.
Neem een abonnement en voor slechts 35 euro valt-ie 6x per jaar op je mat.