Ah, vakantietijd! En wat is er met deze hitte nou verfrissender dan lekker naar Zwitserland te gaan? Voor Anna en Nick belooft de reis echter niet veel goeds.
Laten we maar gelijk met de deur in huis vallen. Greg Zglinski’s TIERE past in een lange traditie van filmhuisfilms die zeer spaarzaam wat genre-elementen gebruikt om te verwarren of spanning op te wekken. Het gaat zoals zo vaak in dit soort verhalen over de gegoede semi-creatieve middenklasse die ondanks een façade van succes en status toch niet zo gelukkig is. Typisch zo’n gevalletje first world problems dus.
De openingszet brengt gelijk al twijfel in het spel. Anna praat in zichzelf over haar man Nick. Hij zou toch niet stiekem een schuinsmarcheerder zijn? Shots tonen hem vervolgens in een luxe restaurant waar hij de chef is. Anna’s zorgen blijken gegrond als we Nick stiekem telefoontjes zien aannemen van andere vrouwen.
Dat deze relatie zijn sjeu heeft verloren wordt nog eens benadrukt wanneer het koppel een aantrekkelijke housesitter door het appartement leidt. Als deze dame aan Anna vraagt wat zij voor werk doet, grapt ze dat ze een boek aan het schrijven is over een vrouw die haar man wil vermoorden. Nick leidt ze vervolgens ongemakkelijk door het huis dat zijn mysterieuze kanten heeft. Zo mag de deur van een kamer niet geopend worden. Vreemder wordt het als de housesitter in het gangpad valt nadat Anna zegt dat zij het vermoeden heeft dat zij haar nooit meer zal zien.
Nadat hun huis in goede handen is achtergelaten, vertrekken Anna en Nick van Oostenrijk naar Zwitserland. Ruimte om tot elkaar te komen is er echter niet als de reis wordt onderbroken door vreemde ongelukken en rare incidenten. In hun chalet is het ook niet zo gemoedelijk en Anna heeft soms het idee dat er anderen in de ruimte zijn. Ondertussen neukt Nick schijnbaar rond tijdens uitstapjes die hij Anna voorschotelt als noodzakelijke werkbezoekjes aan restaurants. Geleidelijk vervagen scheidslijnen tussen de personages en tussen werkelijkheid en fantasie.
TIERE zal vertrouwde en voorspelbare kost zijn voor filmliefhebbers die vanaf Ingmar Bergman en Michelangelo Antonioni de ontwikkelingen binnen de cinema bijhouden. Dit soort films kende zijn hoogtijdagen eind jaren zestig en zeventig. Kijk naar Roman Polanski’s REPULSION en Robert Altmans IMAGES. Het zijn films die spelen met de geestelijke gesteldheid van een vrouwelijk personage. Identiteit is in dit soort films een kwetsbaar construct, evenals de grens tussen echt en imaginair. Verder is TIERE ook een relatiedrama dat evengoed past binnen Bergmans traditie.
Dit soort films zijn overigens nog steeds voer voor eigentijdse regisseurs als je afgaat op het werk van François Ozon (SWIMMING POOL, L’AMANT DOUBLE), Götz Spielmann (OKTOBER NOVEMBER) en Tom Ford, wiens NOCTURNAL ANIMALS ook speelt met het idee van een boek om gelaagdheid in het verhaal te creëren. Bepaalde critici hebben al het stempel Lynchiaans laten vallen betreffende TIERE, maar dat is iets te gemakzuchtig. Ze gaan daarbij voorbij aan het feit dat Lynch’ films vooral uniek zijn wegens de Amerikaanse setting en de omarming van de popcultuur.
Ondanks de schijnbaar versnipperde stijl van TIERE is er iets conservatiefs aan de film. Vrouwen zijn vrij inwisselbaar als individuen als je ziet dat bepaalde identiteiten samensmelten of elkaar vervangen. En het gaat natuurlijk over de psychologische problemen van de bovenklasse. Denk blank en welgesteld (alhoewel een niet-Oostenrijks personage een korte rol heeft). Het is een terugkerend milieu in filmhuisfilms. Niet dat het geen boeiende cinema kan opleveren, maar TIERE mist een rauwheid die je naar de strot grijpt. Vergelijk het met het betere BLIND van Eskil Vogt (scenarioschrijver van THELMA); een film die ook gaat over vrouwen en mannen die van rollen wisselen, maar die op veel vlakken oorspronkelijker voelde. Zo maakte Vogt gebruik van echte incidenten, zoals de bomaanslag in Oslo van 2011.
De acteurs in TIERE zijn uiteindelijk als kleurloze pionnen in een lang schaakspel. Het ziet er knap en complex uit, maar daarachter gaat het niet verder dan de conventies die nu gemeengoed zijn geworden na een halve eeuw arthousefilm. Het bewijst maar weer eens dat regisseurs die actief zijn binnen deze serieuze tak van de cinema net zo goed verweten kan worden dat ze voorspelbaar en formuleachtig te werk gaan.
Distributie: Contact film. Release in Nederland: 5 juli 2018. Copyright George Vermij. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende.
