THE DRILLER KILLER is terug! Abel Ferrara’s beruchte filmdebuut was toe aan een re-release èn een herwaardering.Het verhaal van de New Yorkse kunstschilder Reno (Ferrara) die gedreven door gebrek aan geld en erkenning en extreem burengerucht krankzinnig wordt,
In het begin van de jaren tachtig, toen gewelddadige en bloederige shockers als MARK OF THE DEVIL, ZOMBIE HOLOCAUST en MANIAC als warme broodjes over de toonbank vlogen, was de film een bescheiden videohit. Een jaar of elf was ik toen ik het shockerende affiche voor het eerst in de buurtvideotheek zag hangen. Die bloederige close-up van één van de driller killers ongelukkige slachtoffers, de waarschuwingen zoals ‘Verboden in België!’ en ‘Niet voor gevoelige kijkers!’, alsmede de genre-aanduiding ‘gruwelfilm’ maakten deze videoband tot een begerenswaardige verboden vrucht.
Niet al te lang daarna slaagde ik er in de film te zien, maar de verboden vrucht bleek moeilijk te verteren. Het verhaal van de New Yorkse kunstschilder Reno (Ferrara) die gedreven door gebrek aan geld en erkenning en extreem burengerucht krankzinnig wordt, sloeg niet erg aan. Toen Ferrara na een half uur eindelijk met de boor uitpakte, bleven de verwachte liters filmbloed uit. De enige schok kwam van het besef dat er in New York mensen leefden in smerige appartementengebouwen of op straat in afschuwelijk vuile steegjes. En helemaal onbegrijpelijk was dat iemand onder zulke omstandigheden een film wilde opnemen! Maar goed, de undergroundfilm was me onbekend en statements over het urbane leven begreep ik niet.
Nu, vijftien jaar later, maakt THE DRILLER KILLER echter een heel andere indruk. Ten eerste is de groezelige aanblik van Ferrara’s eersteling inmiddels geëvenaard door films als CRUISING en HENRY: PORTRAIT OF A SERIAL KILLER. Maar waar die films qua toon ernstig en deprimerend waren, blijkt THE DRILLER KILLER voorzien van een fikse dosis geestigheid waardoor de vieze nasmaak achterwege blijft. Zo is daar de mededeling aan het begin van de film, ‘This film should be played loud’, een grappige verwijzing naar THE LAST WALTZ die met dezelfde boodschap begint. Maar anders dan in Scorsese’s concertfilm zijn in THE DRILLER KILLER geen aanstekelijk liedjes van The Band te horen, maar gillende slachtoffers van een gierende boor. En niet te vergeten: de valse gitaarherrie van Johnny Coca Cola and The Roosters, de punkband die met zijn eindeloze gerepeteer de worstelende kunstenaar tot wanhoop drijft. Dat levert overigens grappige situaties op, bijvoorbeeld wanneer Reno na twee slapeloze nachten door het lawaai van de band vrijkaartjes krijgt aangeboden voor een optreden. Ook Ferrara zelf is, met zijn strakke spijkerbroek, shirt open tot aan de navel en wilde bos haar, een komische verschijning. Wellicht onbedoeld, maar zijn gewoonte om iedere zin te eindigen met ‘man’ (spreek uit: mèèèèèn) werkt op een gegeven moment echt op de lachspieren.
Hiermee is niet gezegd dat THE DRILLER KILLER zijn kracht als shocker heeft verloren. De moorden vormen immers nog steeds behoorlijk onaangenaam beeldmateriaal. Net als in Ferrara’s latere film THE ADDICTION zijn weerloze zwervers en dronkaards het slachtoffer. Maar waar de protagonist van THE ADDICTION leefde van het bloed van de zwakkeren, probeert Reno zijn verwording te voorkomen door datgene te vernietigen waarin hij dreigt te veranderen. Hij staat immers op het punt door zijn huisbaas op straat te worden gezet.
Behalve Ferrara’s maatschappijkritiek is ook het geloofsmotief in THE DRILLER KILLER al in de kiem aanwezig. Een raadselachtige openingsscène in een kerk begint met een close-up van de Heilige Maagd Maria, een shot dat in zijn latere films ook vaak opduikt. Van inhoudelijke verwerking van Ferrara’s pre-occupatie met het katholicisme is echter nog geen sprake, dat gebeurde pas in BAD LIEUTENANT en tot op zekere hoogte in THE ADDICTION. Ferrara’s signatuur, zijn overtuigend realisme, is hier wel overduidelijk aanwezig. Het vuil van de New Yorkse achterafstraatjes is bijna te ruiken en als de film is afgelopen heb je de neiging de beeldbuis met Glassex schoon te vegen. De beelden van zwervers zijn zelfs authentiek, iets dat waarschijnlijk evenzeer een artistieke keuze is als met het feit te maken heeft dat THE DRILLER KILLER een no-budget film is.
Sommige minpunten, zoals de technische tekortkomingen, zijn aan dat geldgebrek te wijten. Voor andere, zoals de onevenwichtigheid tussen drama, horror en satire, draagt Ferrara de volledige verantwoordelijkheid. Ook duurt de film minstens 20 minuten te lang. Ferrara had het verhaal makkelijk in een uur kunnen vertellen. Erg genoeg bestaat het overtollige beeldmateriaal voornamelijk uit repetities en optredens van Johnny Coca Cola en The Roosters. Of het moet Ferrara’s bedoeling zijn geweest de identificatie met zijn hoofdpersonage te vergroten door het publiek net zo krankzinnig te maken als Reno.
Copyright Roel Haanen. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. .Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #42, augustus/oktober 1999.
