Het woord ‘nachtmerrieachtig’ wordt vaak gebruikt in beschrijvingen van horrorfilms. Te vaak. Maar bij THE EYES OF MY MOTHER, het debuut van Nicolas Pesce, is het eens terecht.
Niet dat er onmogelijke dingen gebeuren, of dat de plot niet te volgen is – de film zou zomaar gebaseerd kunnen zijn op een bizar nieuwsbericht. Toch lijkt het verhaal te functioneren volgens droomlogica. Symboliek en associaties zijn hier van groter belang dan overtuigende motivaties. Waarom de personages bepaalde keuzes maken, wordt niet tot in detail uitgelegd. Onze protagoniste begaat gruwelijkheden met een angstaanjagende vanzelfsprekendheid. Zoals in een grimmig sprookje of, ja, een nachtmerrie.
Francisca (Kika Magalhães) heeft leren opereren van haar moeder, een oogchirurg. Al toen ze een klein kind was sneed mama koeienogen voor haar open. Zo raakt Francisca gewend aan dood en bloed. Als haar moeder vermoord wordt, reageert ze dan ook koel. Net als haar vader, die de moordenaar knock-out slaat, in een schuur opsluit en televisie gaat kijken, terwijl Francisca moeders bloed wegpoetst. Het gezin woont op zo’n afgelegen plek op het Amerikaanse platteland, waar je toch geen last hebt van buren. Francisca krijgt een op z’n zachtst gezegd bijzondere relatie met de moordenaar.
THE EYES OF MY MOTHER wordt dan een soort lome arthouse-versie van THE TEXAS CHAIN SAW MASSACRE, ook zo’n verknipt familieverhaal in the middle of nowhere. En net zoals die film moet EYES het vooral van suggestie hebben. Wie recente splatter gewend is, heeft wel explicietere gruwelijkheden gezien. Pesce toont ons de aanloop naar het geweld en het resultaat ervan, maar vaak niet het moment zelf. Daarmee schept hij een zeldzaam akelige sfeer.
De spanning zit vooral in de vraag hoe ver Francisca zal gaan. Met het koude spel van Kika Magalhães en de minimale verklaringen voor haar daden, houdt de film ons op afstand van Francisca’s innerlijke leven. We weten nooit zeker wat haar volgende stap zal zijn – maar vrezen altijd het ergste.
Pesce schiet in contrastrijk zwart-wit en heeft een voorkeur voor strak gecomponeerde long takes waarin weinig beweegt. Zoals in een Duits-expressionistische film behandelt hij personages als deel van het decor. De meest macabere taferelen filmt hij vaak vanuit vogelperspectief, zodat we letterlijk neerkijken op Kika en haar bizarre gewoontes.
Dat kijkpunt nodigt niet uit tot emotionele betrokkenheid. Een bewuste keuze, maar een die niet altijd goed uitpakt; een film met een hoofdpersoon voor wie je nauwelijks iets voelt is al snel saai. THE EYES OF MY MOTHER duurt maar 76 minuten, maar voelt langer. Pesce had best iets dichterbij Francisca mogen komen, letterlijk en figuurlijk.
Distributeur: Periscope. Release NL: 3 augustus 2017. BE: onbekend. Copyright: Julius Koetsier. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Gepubliceerd op 2 augustus 2017.
