LA REGIÓN SALVAJE geeft een genre-twist aan sociaal-realistisch filmhuisdrama en combineert het beste van beide werelden.
We geven het niet graag toe, maar het morele wereldbeeld van genrefilms is vaak nogal zwart-wit. Het kwaad is makkelijk herkenbaar, want monsters bestaan; de goede mensen winnen want het geluk staat aan hun kant. Er zijn uitzonderingen: de monsters van Clive Barker en Guillermo Del Toro bevinden zich steevast in een grijs gebied, en er zijn genoeg deconstructies van heldenpersonages om een waslijst mee te vullen, maar over het algemeen is de fantastische filmwereld moreel makkelijk te duiden.
Misschien is het daarom dat LA REGIÓN SALVAJE, hoewel de onvervalste genreplot (de film draait om een buitenaardse octopus) meer aanvoelt als een filmhuisfilm dan een genrefilm. Regisseur Amat Escalante is bekend van grimmige sociaal-realistische misdaadfilms als SANGRE en HELI en wilde ditmaal een monsterfilm maken. Het is echter wel een monsterfilm waarin alle personages in een grijs gebied zitten. De protagoniste maakt moreel ambigue keuzes, de antagonist is naast dader zelf ook een slachtoffer van omstandigheden en het tentakelmonster is moreel een volledig onbeschreven blad. Het is niet goed, het is niet slecht, het is wat het is.
In LA REGIÓN SALVAJE volgen we Alejandra die gevangen is in een ongelukkig huwelijk met Angel. Angel is verbaal en lichamelijk agressief tegen Alejandra, en gaat ondertussen vreemd met Fabian, Alejandra’s broer, onderwijl ontkennend dat hij zich ook seksueel aangetrokken voelt tot mannen. De driehoeksverhouding komt op scherp te staan wanneer de mysterieuze Veronica Fabian en Alejandra meeneemt naar een plek in het bos, waar zich een monster schuilhoudt.
Het monster is overduidelijk een metafoor voor de opgekropte en ongetemde gevoelens die Veronica niet kan uiten in een ongelukkig huwelijk en die de homoseksuele Fabian niet mag voelen van een conservatief-katholieke samenleving. De afstandelijke maar genuanceerde blik waarmee Amat Escalante de (onderdrukte) seksualiteit van zijn personages beschouwt, geeft de film zijn kracht. Want hoe expliciet, heftig en bij vlagen vervreemdend de seks- en geweldscènes ook worden, nooit heb je het gevoel dat de personages veroordeeld worden.
LA REGIÓN SALVAJE zit daarmee op de lijn van veel sociaal-realistische drama’s die op subtiele wijze menselijke verhoudingen fileren. Ondanks de observerende stijl is de film empathisch, ook voor antagonist Angel, die naast een nare man ook een meelijwekkend personage is. Wat LA REGIÓN SALVAJE uniek maakt binnen het filmhuisstramien waarin de film zich bevindt, is dat de meer surrealistische elementen en genre-uitbarstingen even observerend en empathisch bekeken worden. Vervreemdende magisch-realistische vignettes en tentakelporno voelen daardoor niet als een stijlbreuk. De film is perfect uitgebalanceerd.
Escalante heeft een fascinatie voor de aard van het monster, die hij onderdeel maakt van zijn personages. Het is alsof ze nog nooit een horrorfilm hebben gezien, want oordelen over goed of slecht worden nooit onderdeel van de discussie. Dat een oordeel over het vermeende ‘onnatuurlijke’, ‘monsterlijke’ of ‘slechte’ uitblijft, is overduidelijk een metafoor voor hoe de samenleving makkelijk seksuele uitingen die buiten de (hetero- en conservatieve) norm vallen wegzet met onder andere die drie termen. Het grote gevaar blijkt misogynie en homofobie, waarbij de film met elke scène meer urgentie krijgt, tot een fantastische laatste akte, die alle plotlijnen en thema’s nauwkeurig samenbrengt.
LA REGIÓN SALVAJE mag tussen de werelden van sociaal-realistisch filmhuisdrama en erotische monsterhorror zitten, beide genres kunnen wat leren van elkaar, zo lijkt Escalante te zeggen. Het gros van de horrorfilms mag best wat van het moreel ambigue wereldbeeld van filmhuisfilms overnemen, waarin het ultieme kwaad niet ultiem hoeft te zijn. Omgekeerd kan de filmhuisfilm zijn voordeel doen met de genrefilm als vruchtbare voedingsbodem voor metaforen, die krachtiger worden wanneer je de realiteit vanuit een nieuw, vreemd, ‘onnatuurlijk’ perspectief bekijkt. De wereld is gestoord en soms leren monsters ons die beter begrijpen. Dat geldt niet alleen voor de personages in de film, maar vooral ook voor de kijker.
Distributeur: Cinéart. Release: NL 15 juni en BE 17 mei. Copyright: Theodoor Steen. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Gepubliceerd op 14 juni 2017.
