RECENSIE
Televisie

The Leftovers (seizoen 3)(2014–2017)

De verwachtingen voor het laatste seizoen van THE LEFTOVERS waren hooggespannen, want zou Damon Lindelof dit keer de belofte wél waar weten te maken, die hij met de teleurstellende finale van zijn vorige serie LOST niet inloste?

Damon Lindelof had wat te bewijzen. Lindelof en Carlton Cuse waren door J.J. Abrams in de leidersfunctie geplaatst voor het maken van de televisieserie LOST en waren gezamenlijk derhalve verantwoordelijk voor het omstreden laatste seizoen. De fans waren over het algemeen niet blij en het meest gehoorde commentaar was dat de finale te veel focuste op personages en te weinig op het geven van antwoorden. Lindelof vooral kreeg het zwaar te verduren op social media en belandde in een depressie en creatieve impasse. Tot hij het boek The Leftovers van Tom Perrotta (Election, Little Children) las en besefte dat dit zijn nieuwe serie moest worden: een verhaal over depressieve personages die naarstig zoeken naar antwoorden maar die niet kunnen vinden.

Het antwoord waar naar gezocht wordt, is wat er precies gebeurd is op 14 oktober 2011, toen 2 procent van de wereldbevolking van het ene op het andere moment spoorloos verdween. Het fenomeen lijkt ergens op het evangelisch-christelijke concept van de Vervoering dat stelt dat als de eindtijd begint de ‘echte gelovigen’ opgenomen zullen worden in de Hemel, zodat ze niet blootgesteld zullen worden aan de verschrikkingen van de eindtijd. In THE LEFTOVERS is er geen sprake van een letterlijke eindtijd, al is de serie doordrenkt van christelijke symboliek, maar spinnen verschillende religies en sektes wel garen bij de algehele chaos. Zo is er The Guilty Remnant, een sekte vol kettingrokende, in het wit gestoken mensen met een zwijggelofte. Meer nog is iedereen in de wereld op zoek naar zingeving, wat lastig is wanneer er één groot existentieel vraagteken boven het hoofd van de achtergebleven hangt: waarom? Hoe? Wat? En wat nu?

Het antwoord op de laatste vraag betekent in het eerste seizoen dat de personages, met centraal de familie Garvey (o.a. Justin Theroux), de priester Matt Jamison (Christopher Eccleston), zijn zus Nora Durst (Carrie Coon) en sektelid Megan Abbott (Liv Tyler) elk op hun eigen manier proberen om te gaan met de nieuwe status quo. Ze verliezen zich in nihilistisch gedrag, algehele malaise en proberen hun leven zin te geven door zichzelf regels op te leggen of dreigen juist van hun geloof te vallen.

Seizoen 1 van THE LEFTOVERS was claustrofobisch en nihilistisch, en dat zag je terug in de kritieken en kijkcijfers. We hebben het vandaag echter over het derde en laatste seizoen. Waar het eerste seizoen de potentie van het gegeven niet waar wist te maken, daar veranderde dat in seizoen 2 en vooral ook in seizoen 3. Het grote antwoord op wat de serie in deze latere seizoenen zo krachtig maakt is dat showrunners Lindelof en Perrotta volledig de ambigue natuur van hun wereld hebben omarmd. Als de personages zichzelf volledig laten varen in de zoektocht naar zingeving, waarom zouden de makers dat ook niet mogen? Dat betekent dat de serie tegelijkertijd de filosofische aard van het gegeven én de ‘alles kan’-mentaliteit van haar personages omarmt. In seizoen 2 en 3 is de serie speels, gewaagd en gelaagd, waarbij het zomaar mogelijk is dat één gehele verhaallijn zich volledig én letterlijk afspeelt in het onderbewustzijn van een hoofdpersonage. En als dat onderbewustzijn vormgegeven wordt als een spionnenfilm, waarom niet? Sartre en Bond leven naast elkaar in THE LEFTOVERS. Het speelse zorgt er ook voor dat het nihilistische randje wat wordt afgezwakt en de serie meteen een stuk prettiger is om naar te kijken.

De serie bevindt zich vaker tussen twee uitersten in, net als haar personages. Door de tegenstrijdigheden van de personages te omarmen, die vaak impulsief handelen vanwege depressies en trauma, schetsten Damon Lindelof en Tom Perrota een prachtig beeld van rouwverwerking. Maar de grilligheden van de personages zijn ook een reden om te spelen met vorm: volledige afleveringen zijn bijvoorbeeld gewijd aan bijpersonages, want de serie probeert empathie op te brengen voor een ieder die in hetzelfde schuitje zit.

Het is ook een legitieme reden om te spelen met wisselingen in emotie. Denk aan de haast manische emotiewisselingen van Nora Durst, zonder meer het beste personage in de hele serie, mede dankzij een fenomenale rol van nieuwkomer Carrie Coon. Hetzelfde geldt voor de gevoelens die de serie zelf oproept: zeker in het derde seizoen ontdekken de makers een zeer droog en zwart gevoel voor humor, waardoor het niet altijd duidelijk is wanneer we moeten lachen of huilen. Vaak blijkt dat van beiden tegelijkertijd sprake is. De speelse humor die in dit laatste seizoen haar intrede doet resulteert vaak in momenten die op papier als krankzinnig lijken – denk aan een volledige verhaallijn rondom sitcom-ster Mark Lin-Baker (PERFECT STRANGERS) als zichzelf, of een plotlijn die zich afspeelt tijdens een orgie ter ere van een leeuw op een Tasmaanse veerboot. Maar in elk van deze krankzinnige uitingen weten de makers een kloppend warm hart te signaleren. Mark Lin-Baker heeft een hartverscheurende speech en de seks-veerboot is het toneel van een diepgravende existentiële crisis van priester Matt Jamison.

En dat is uiteindelijk de kracht van THE LEFTOVERS: in een serie vol tegenstrijdige genre-elementen en bizarre verhaallijnen, die zich afspeelt in een wereld die volledig krankjorum is geworden vanwege een onverklaarbaar fenomeen, blijft de focus altijd in de eerste plaats op de personages. THE LEFTOVERS is extreem empathisch, met een diepgravend inzicht in de menselijke natuur; een onvoorwaardelijke liefde voor de gebroken mensen die centraal staan en de bijpersonages in hun periferie. Wanneer we aan het einde van de serie eindelijk antwoorden krijgen is dat volledig gefilterd door de ervaring van de personages. Wat er precies gebeurd is op 14 oktober, 2011 doet er dan eigenlijk niet meer toe, maar vooral hoe het personage de zoektocht naar de antwoorden heeft ervaren. Daarmee eindigt de serie op dezelfde plek als LOST: gericht op ontwikkeling van de hoofdrollen en niet zo zeer op de antwoorden. Dit keer weet Lindelof teleurstellingen te vermijden door het vruchteloos zoeken naar antwoorden het hoofdonderwerp, en de hartverscheurende gevolgen van die zoektocht, het emotionele hart te maken.

Distributie: HBO, in Nederland te zien bij Ziggo. Copyright: Theodoor Steen. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Gepubliceerd op 11 juni 2017.

10 juni 2017
  • Titel
    The Leftovers
  • Lengte
    1 minuten
  • Scenario
    Damon Lindelof, Tom Perrotta
  • Cast
    Justin Theroux, Amy Brenneman, Christopher Eccleston
  • Taal
    English
  • Land
    United States
  • Trailer
Meer Fantasy
guest
0 Reacties
Inline Feedbacks
View all comments

Ons magazine bevat nóg veel meer.

Word abonnee!

Als je houdt van de genrefilm, is ons magazine echt wat voor jou.
Neem een abonnement en voor slechts 35 euro valt-ie 6x per jaar op je mat.