‘When there is no more room in hell, the dead will walk the earth.’ Meer uitleg wordt in DAWN OF THE DEAD niet gegeven aan de hordes doden die uit het graf opstaan en de levenden aanvallen. Meer is ook niet nodig.
In Romero’s eerdere NIGHT OF THE LIVING DEAD was de premisse al volledig ondergeschikt aan de resulterende dreiging en het kleine sociale drama van een geïsoleerde groep overlevenden. In DAWN is het niet anders: terwijl de zombies aan de periferie van het beeld knagen, concentreert het verhaal zich op de desintegrerende maatschappij van de levenden, eerst op de massa, later op een groep van vier die per helicopter een goed heenkomen zoekt. Zij bivakkeren in een shopping mall en proberen er zo goed en kwaad als dat gaat een normaal bestaan te hervinden. Juist als dat lijkt te lukken wordt de relatieve vrede verstoord, niet door de levende doden, maar door andere overlevenden: een bende plunderende motorrijders.
De commercieel succesvolle combinatie van sociale persiflage en splatterfilm, inmiddels bijna twintig jaar oud, wordt beschouwd als het chef d’oeuvre van regisseur Romero. Op video was DAWN altijd verkrijgbaar, maar van meet af aan waren er verschillende versies in omloop. Logisch, want de productie werd geïnitieerd door de Italiaan Dario Argento en in rough-cut aan hem overgedragen voor montage ten behoeve van de Europese markt, terwijl Romero zelf de Amerikaanse versie afwerkte. Zodoende ontstond een 118 m lange Argento-versie – veelal verspreid onder de titel ZOMBIE – met veel effecten en muziek van de italiaanse symfonische rockgroep Goblin, en een Romero-DAWN, 126 m lang, met toned down violence en naast de Goblin-score veel door de regisseur uitgekozen library music. De versie die op deze box set van Elite Entertainment staat, is echter geen van beide. Nog tijdens de montage werd van een voorlopige versie van 140 minuten een 35mm-kopie getrokken om vertoond te worden op de Cannes filmmarkt van 1978. Deze versie kreeg de status director’s cut zonder dat Romero die onderschreef. Elite zag blijkbaar commercieel profijt in deze little white lie.
Voor de laserdisc werd een nieuwe digitale breedbeeld-transfer gemaakt en het resultaat mag er zijn: smetteloos, scherp, prachtig van kleur en in cav-formaat, wat het mogelijk maakt Tom Savini’s splattereffecten in al hun onsmakelijke glorie te ontleden. Het echtpaar Romero – Christine was regie-assistent – en Savini leveren commentaar op een apart geluidskanaal. Het gaat er gezellig aan toe in Huize Romero. Af en toe blaft Buster de hond, of gaat de telefoon. Maar Romero geeft al vroeg toe: ‘I always forget who did what’ en aanvankelijk lijkt men niet verder te komen dan het herkennen van de figuranten. Gaandeweg komt wel meer interessante informatie bovendrijven, maar wie Paul R. Gagne’s The Zombies That Ate Pittsburgh las, hoort nauwelijks iets nieuws.
Kant zes van de drie platen bevat het supplement. Dit bestaat uit vier trailers (bloedeloze Amerikaanse en spectaculair smerige Europese), vijf televisiecommercials en een radiospot. Vervolgens worden ter illustratie van de ‘additional gore’ in de Argento-versie vreemd genoeg twee dialogen getoond. Veel interessanter is het 250 pagina’s tellende shooting script dat eindigt met de zelfmoord van de laatste overlevende (door rechtop in een draaiende helicopterrotor te gaan staan – hé bah!). De film-stills die volgen zijn overbodig want slechter van kwaliteit dan de beeld-voor-beeld te bekijken film zelf (dat zijn 186.000 stills!). Het supplement wordt afgesloten met posters, collectibles, beelden van een signeer-sessie van Romero in de originele Monroeville Mall en het curieuze videostatement van een boeddistische monnik uit Kyoto die getuigt hoe DAWN OF THE DEAD zijn leven veranderde. Thematisch een prachtige afronding van deze presentatie van Romero’s satire op de consumptiemaatschappij.
Copyright Bart Oosterhoorn. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #29, april/mei 1997.
