RECENSIE
Bioscoop

The Red Turtle(2016)

Geboorte, leven, dood en mens versus natuur – voor minder doet Michael Dudok de Wit het niet in THE RED TURTLE, zijn eerste lange animatiefilm. De befaamde Japanse animatiestudio Ghibli trad op als producent. Ook dat belooft wat.

Met zijn korte films trok de Nederlandse (maar sinds zijn twintigste in Londen residerende) animator Michael Dudok de Wit al wereldwijde aandacht. Voor THE MONK AND THE FISH ontving hij in 1994 een César, de hoogste Franse filmonderscheiding; de opvolger FATHER AND DAUGHTER (2000) sleepte zelfs een Oscar in de wacht. Met een beetje fantasie kun je beide films als voorwerk zien van Dudok de Wits eerste animatiefilm op speelfilmlengte, THE RED TURTLE. De voornaamste thema’s van die laatste zijn al in de kiem in de voorgangers aanwezig: de strijd tegen de natuur die onvermijdelijk in een verzoening moet eindigen en het onherroepelijke verglijden van de tijd. De monnik probeert tevergeefs een vis te vangen, totdat hij samen met het dier opstijgt naar de hemel; een dochter keert haar hele leven lang terug naar de plek waar ze afscheid nam van haar vader.

In THE RED TURTLE spoelt een schipbreukeling aan op een onbewoond eiland na bijna ten onder te zijn gegaan in een woest kolkende zee. De film eindigt (SPOILER) met een personage dat vredig de horizon tegemoet zwemt, één met de elementen. In de tussenliggende tijd zien we hoe de schipbreukeling zich eerst tegen zijn noodlot verzet. Hij bouwt keer op keer een vlot, dat door een onbekende kracht kapot wordt gestoten. Tot hij de oorzaak ontdekt: een grote rode schildpad probeert hem de ontsnapping uit zijn gevangenis te beletten. Dat eerste deel van de film, pakweg de eerste van drie aktes, is overdonderend. Dudok de Wits losse penseelstijl heeft plaatsgemaakt voor wat in strips ‘de klare lijn’ heet, denk aan Kuifje en het werk van Joost Swarte. Hij bereikt er een prachtige balans mee tussen abstractie en detaillering, vooral in de scènes die zich tussen strak in het gelid staande bamboestammen afspelen. Het wisselende licht en harde schaduwen zorgen voor dieptewerking. Inhoudelijk krijgt de beschouwende component van het verhaal weerwerk van concrete handelingen. Je leeft intens mee met de groeiende frustratie en woede van de man die zich door de natuur telkens gedwarsboomd ziet, maar niet opgeeft. En dan is er nog de geestige bijrol van de krabbetjes die als echte aaseters om de man heen blijven zwermen; zelfs aan zijn braaksel doen ze zich tegoed. Tot op dat moment lijkt het onwaarschijnlijk dat er zich dit jaar een fraaiere en meeslepender film zal aandienen.

Het keerpunt komt na de apotheose van dat eerste deel. De man neemt wraak op de schildpad door hem op het strand op zijn rug te leggen. Wanneer hij wroeging krijgt probeert hij het dier met bekertjes water weer tot leven te wekken. En dan verandert de schildpad in een vrouw. Het is een wending die zowel aansluit bij Dudok de Wits eigen thematiek als bij de natuurmystiek van de animatiefilms van de Japanse Ghibli-studio. THE RED TURTLE kwam tot stand op inititiatief van de tachtigjarige Isao Takahata, samen met Hayao Miyazaki oprichter van Ghibli, en eigenhandig verantwoordelijk voor de wonderschone GRAVE OF THE FIREFLIES (1988) en THE TALE OF THE PRINCESS KAGUYA (2013). Een match made in heaven, zou je zeggen, en toch werkt het niet helemaal. Nadat onze Adam zijn Eva heeft gevonden, slaat het scenario een meer voorspelbare en zelfs wat zoetsappige richting in. Er wordt een zoon geboren, in wiens daden we de vader herkennen, maar in wiens genen ook de oorsprong van zijn moeder is verankerd. Diens coming of age, onder het welwillende toezicht van zijn ouders, biedt te weinig verrassingen. Een visueel imponerende tsunami en een handvol vervreemdende droomscènes zijn dan net niet voldoende om de magie te behouden, en ook de cameo’s van de krabbetjes vervallen in herhaling. Eerlijk gezegd hebben de fietstochtjes van een steeds ouder wordende dochter naar steeds datzelfde plekje aan de dijk in FATHER AND DAUGHTER meer emotionele impact dan de epische, meer abstractere draai die Dudok de Wit aan een verwante thematiek geeft in THE RED TURTLE. Voor de schipbreukeling mag het een zegen zijn dat hij menselijk gezelschap krijgt op zijn onbewoonde eiland, voor de film was het misschien beter geweest als hij in zijn eentje was gebleven.

Distributie: Lumière (NL: 7 juli). Copyright Phil van Tongeren Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd 6 juli 2016.

5 juli 2016
  • Titel
    The Red Turtle
  • Lengte
    80 minuten
  • Regie
    Michael Dudok de Wit
  • Scenario
    Michael Dudok de Wit, Pascale Ferran
  • Cast
    Emmanuel Garijo, Tom Hudson, Baptiste Goy
  • Taal
    None
  • Land
    France, Belgium, Japan
  • Trailer
Meer Animation
guest
0 Reacties
Inline Feedbacks
View all comments

Ons magazine bevat nóg veel meer.

Word abonnee!

Als je houdt van de genrefilm, is ons magazine echt wat voor jou.
Neem een abonnement en voor slechts 35 euro valt-ie 6x per jaar op je mat.