RECENSIE
Bioscoop

Elle(2016)

Paul Verhoeven speelt met de verwachtingen, maar blijft een speelse provocateur als vanouds. ELLE, met de fenomenale Isabelle Huppert, is een van zijn beste films.

De trailer – waarin Michèle (Huppert) verkracht wordt en we haar vervolgens met een hakbijl en een Magnum .44 in de weer zien – zet je op het verkeerde been. De .44 is uiteraard het wapen van Dirty Harry, maar ELLE is geen rape/revenge-movie.  De verkrachting is het startpunt van een film die redelijk vrij is van sensationalisme en in zekere zin juist heel vrouwvriendelijk. (Hollywood-)moralisten eisen dat op een verkrachting in een film altijd een wraakneming volgt, Verhoeven lijkt serieus geïnteresseerd in alle verschillende, complexe en tegenstrijdige manieren waarop een vrouw als Michèle op zo’n traumatische ervaring zou kunnen reageren. Huppert in Cannes: “Het is geen statement over vrouwen die worden verkracht en de vraag of zij dat wel of niet moeten accepteren. Je moet het meer zien als een sprookje: het opent een deur naar gedachten waar je soms stiekem over fantaseert, maar waar je nooit van zou willen dat het echt zou gebeuren.”

Het is twijfelachtig of ELLE een film is die  in Schokkend Nieuws thuishoort. De film is eerder een psychologisch drama en zwarte komedie dan een genrefilm. Maar de nieuwe film van de regisseur van DE VIERDE MAN, ROBOCOP, TOTAL RECALL en BASIC INSTINCT  is, tien jaar na ZWARTBOEK, sowieso de aandacht waard en het is ook nog eens zijn beste film sinds STARSHIP TROOPERS. Ik noem die laatste film met opzet, want net als die bijtende parodie-vermomd–als-oorlogsfilm, laat deze zedenschets-vermomd-als-thriller na de eerste vertoning nog heel veel stof tot nadenken.

De plot, voor zover je die moet kennen, is eenvoudig: Michèle wordt door een onbekende, gemaskerde man verkracht, veegt na afloop de scherven op en doet geen aangifte bij de politie. Ze neemt wel voorzorgsmaatregelen en verschillende mannen in haar omgeving zijn verdacht. De Nederlandse distributeur spreekt van “een spannend kat-en-muis-spel”, maar zo zou ik de film niet omschrijven. Er zijn zeker een paar spannende momenten, maar Verhoeven ruimt ook tijd in voor humor, psychologisch drama en, geloof het of niet, een partijtje Scrabble. Verhoeven lijkt zich volkomen vrij te voelen verschillende genres te beproeven, ideeën kort tegen het licht te houden, van toon te wisselen, met referenties te spelen. Hij vertrouwt op zijn kunnen als verteller en op Huppert. De actrice schittert, speelt de rol ergens tussen catatonisch (LA PIANISTE) en deadpan hilarisch.

Voorbeelden, zonder te spoilen: de verrukkelijke manier waarop Michèle een parkeerplaatsje voor zichzelf creëert, of haar reactie op de pasgeboren baby van haar zoon. Het feit dat Michèle voor haar moeder zorgt, echoot de rol die Huppert in LA PIANISTE speelde, alleen treft Michèle haar moeder nu voortdurend met haar veel jongere minnaar. Michèle is directrice van een videogamebedrijf, wat haar niet alleen een aantal vijandschappen (en potentiële daders) oplevert maar de kijker ook een ongemakkelijke verwijzing naar verkrachtingsfantasieën in games. De flashbacks en de confrontatie met haar verkrachter zijn soms bijna horror-achtig (in de kelder staat een verwarmingsketel met ‘omgekeerde verbranding’), maar verschillende seksuele affaires en Michèle’s ‘duivelse kerstplannen’ maken er ook een soort romantische fictie van. Ondertussen zien we op televisie voortdurend twee televisie-items langskomen: een daarvan vertelt ons meer over Michèle, het andere gaat over het bezoek van de Paus aan Santiago de Compostella. Verhoeven heeft weer een smakelijke provocatie voor de Katholieke kerk in petto, waarin een belangrijke rol is weggelegd voor de levensgrote kerststalfiguren van de overburen.

Wat aan ELLE fascineert, is niet dus de verkrachting of de gevolgen daarvan per sé. Dat is, zoals Huppert zei, een deurtje dat ons een blik gunt op Verhoevens kunde en op een van de meest complexe en fascinerende vrouwenpersonages in lange tijd. Tijdens het potje Scrabble vertelt Michèle het allemaal. “Niet slecht hé?”, vraagt ze na afloop. “Cognacje?”

Distributie: Independent Film (BE: 25 mei, NL: 2 juni). Copyright Barend de Voogd. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 2 juni 2016.

1 juni 2016
  • Titel
    Elle
  • Lengte
    130 minuten
  • Regie
    Paul Verhoeven
  • Scenario
    Philippe Djian, David Birke
  • Cast
    Isabelle Huppert, Laurent Lafitte, Anne Consigny
  • Taal
    French
  • Land
    France, Germany, Belgium
  • Trailer
Meer Thriller
guest
0 Reacties
Inline Feedbacks
View all comments

Ons magazine bevat nóg veel meer.

Word abonnee!

Als je houdt van de genrefilm, is ons magazine echt wat voor jou.
Neem een abonnement en voor slechts 35 euro valt-ie 6x per jaar op je mat.