Voor het laatst zien we Katniss pijlen schieten in THE HUNGER GAMES: MOCKINGJAY – PART 2. Het is een passend grimmig einde geworden voor een serie waarvan elke nieuwe film meer thematische relevantie leek te hebben voor onze tijd.
Toen we Katniss Everdeen (Jennifer Lawrence) achterlieten aan het einde van THE HUNGER GAMES: MOCKINGJAY – PART 1 had ze net de lieve bakkersjongen Peeta bevrijd. Hij bleek echter door de dictatoriale president Snow gehersenspoeld, zodat hij Katniss zag als de oorzaak van alles wat slecht is in de wereld. Hij probeerde haar te wurgen.
Aan het begin van MOCKINGJAY – PART 2 is Katniss zowel fysiek als mentaal nog altijd niet van die aanval hersteld: zelfs haar naam zeggen kost haar moeite. Maar ze is nog altijd verbesloten Snow te vermoorden. Ze krijgt haar kans wanneer de rebellen – aangevoerd door Alma Coin, maar geïnspireerd door ‘Mockingjay’ Katniss – eindelijk de hoofdstad bereiken, The Capitol.
In de THE HUNGER GAMES, de reeks is gebaseerd op de boeken van Suzanne Collins en werd vanaf 2012 verfilmd, is de situatie nooit zo zwart-wit is als je graag zou willen. Snow is door en door slecht (Donald Sutherland speelt hem wederom met een verleidelijk zoete glimlach), maar zijn tegenhanger Alma Coin (een ijzige Julianne Moore) gaat wel erg ver in het idee dat het doel de middelen heiligt. Katniss is een held, maar vaak per ongeluk – echt een doordenker kun je haar niet noemen. Ze is belangrijker als symbool, dan als strijder. Peeta heeft bovendien ergens wel gelijk: haar acties, goedbedoeld of niet, hebben tot flink wat bloedvergieten geleid.
De parallellen met de echte wereld zijn niet eenduidig, maar wel boeiend. Zie je de rebellen als terroristen of als vrijheidsstrijders? Is het fair om ook burgers die aan zich aan de kant van de machthebbers scharen als doelwit te nemen? Ook fascinerend is hoe belangrijk propaganda blijkt: de oorlog valt niet te winnen met wapens alleen, maar de nuance sneuvelt in de ‘propo’s’ nogal eens.
Verreweg het minst interessante aspect aan de reeks is de liefdesdriehoek die er volgens de regels van het Young Adult-genre in hoort. Wanneer op een gegeven moment Gale en Peeta een gesprek hebben over wie Katniss zal kiezen is het moeilijk niet met je ogen te rollen. Jongens: je zit middenin een oorlogsgebied, gedraag je er naar. Gelukkig lijkt Katniss zelf zich er niet zo mee bezig te houden: ze heeft wel wat belangrijkers aan haar hoofd.
De vele vallen die Katniss en haar wapenbroeders moeten ontwijken op weg naar het presidentiële paleis, bijvoorbeeld. Er zijn geen officiële hongerspelen in deze film, maar Snow heeft de hoofdstad gevuld met dodelijke ‘pods’. Vuur, machinegeweren, ‘mutts’, gemuteerde wezens – wat eruit komt blijft een verrassing. Het zorgt in het midden van de film voor spannende actiescènes, waarbij vooral een lange sequentie in het riool indruk maakt.
De film had één scène eerder mogen eindigen: de laatste scène, een door vaseline-filter gefilmde epiloog, doet afbreuk aan de verder opvallend grimmige en cynische toon. Het is bewonderenswaardig dat zowel schrijfster Suzanne Collins als scenaristien Danny Strong en Peter Craig de verleiding van een simplistisch vrolijk einde hebben weten te weerstaan. Ik weet niet precies wat het zegt over de jeugd van tegenwoordig dat deze reeks zo’n succes is. Kinderachtig is het in ieder geval allerminst.
Distributie: Independent Films. Copyright Hedwig van Driel. NL, BE: 18 november. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 22 november 2015.
