RECENSIE

Crouching Tiger, Hidden Dragon(2000)

Na drie Engelstalige films die stevig verankerd lagen in de westerse (literatuur)geschiedenis – de Jane Austen-verfilming SENSE AND SENSIBILITY, de Rick Moody-verfilming THE ICE STORM en het in de Amerikaanse burgeroorlog gesitueerde RIDE WITH THE DEVIL – keert de 46-jarige Taiwanees Ang Lee met CROUCHING TIGER, HIDDEN DRAGON terug naar een oude jeugdliefde: de martial arts films uit de jaren ’60 en ’70.

Het verhaal is een bewerking van het vierde deel van een vijfdelige romancyclus, geschreven in de jaren ’30 van de vorige eeuw. In strak gekaderde widescreen-beelden en een voor het genre opvallend bedaard tempo introduceert Lee de twee hoofdpersonen. Li Mu Bai (Chow) is een legendarische krijger uit het midden van de 19de eeuw die na een mislukte poging tot bezinning afstand doet van zijn zwaard Green Destiny. Hij vraagt zijn vriendin Yu Shu Lien (Yeoh) het ten geschenke te geven aan de hooggeplaatste ambtenaar Sir Te (Lung) in Bejing. Nadat Yu aan het verzoek heeft voldaan, wordt het zwaard gestolen. Heeft de diefstal soms iets te maken met de aanwezigheid van gouverneur Yu (geen familie) en diens dochter Jen (de beeldschone Zhang) in het huis van Sir Te? Of zit Jade Fox (Cheng Pei Pei) erachter, de moordenares van Li Mu Bai’s oude leermeester? .Een beknopte synopsis als deze kan onmogelijk recht doen aan alle thema’s en verhaallijnen die Lee hier virtuoos door elkaar vlecht. Zo vindt de louter (want door conventies afgedwongen) platonische vriendschap tussen Li en Yu haar fysieke tegenhanger in de onstuimige liefdesrelatie van Jen en de bandiet Zwarte Wolk (Chang). Het ontstaan van hun romance krijgt ruim baan in een lange flashback, die alleen al door het afwijkende decor van de Gobi woestijn, een film-in-de-film wordt: een kruising tussen een western en Rudolph Valentino’s THE SHEIK. Via de bittere vijandschap tussen Li Mu Bai en Jade Fox werkt de regisseur een ander universeel gegeven uit: dat van de strijd tussen de Goede en de Kwade meester om een nog sterk beinvloedbare jonge leerling. Dat de laatste twee rollen aan vrouwen zijn voorbehouden is een opvallende afwijking van het genre-stramien. Het vrouwelijk perspectief speelt een belangrijke rol in de film: meer nog dan de mannen beslissen vrouwen over leven en dood, geluk en ongeluk en belichamen ze universele thema’s als schuld en boete, zelfzuchtigheid en opoffering.

De opdracht waarvoor Lee zich bij CROUCHING TIGER, HIDDEN DRAGON gesteld zag, was het vinden van een balans tussen de opwinding die hij als puber in bioscoop ondervond en de behoefte aan diepgang van de volwassen filmmaker. Misschien ligt daar uiteindelijk ook het probleem van de film. Als stilist is Lee eerder introvert dan flamboyant. Hoezeer ze er ook van mogen verschillen, zijn films hebben meer gemeen met het werk van landgenoot Tsai Ming-Liang (VIVE L’AMOUR) dan met dat van de generatie filmmakers uit Hong Kong die in het kielzog (of onder supervisie) van Tsui Hark de historische variant van het martial-arts genre in de jaren ’80 nieuw leven inblies.

Juist omdat Lee zich verre houdt van de cartoon-achtige aanpak van Tsui c.s., komt het rijk gelaagde sprookjesachtige verhaal van CROUCHING TIGER, HIDDEN DRAGON uitstekend tot zijn recht Maar zodra er in dit netwerk van plots en subplots ruimte moet worden vrijgemaakt voor spectaculair stuntwerk, lijkt de regisseur zijn greep op de film te verliezen. Onder leiding van ‘action choreographer’ Yuen Woo-Ping (o.a. THE MATRIX) brengen de acteurs in praktijk waar ze maanden op geoefend hebben. Er wordt gevochten in de traditionele Wudan-stijl en, hangend aan (later door CGI onzichtbaar gemaakte) kabels, tarten ze op alle mogelijke manieren de zwaartekracht: door tegen muren op te lopen, over glibberige daken te rennen en van boom tot boom te hoppen. Hoewel Lee zelf volhoudt dat de actie niet op zichzelf staat, maar een verlengstuk is van de geestesgesteldheid van zijn personages en hun onderlinge relaties, slaagt hij er niet in de stunts een organisch geheel te laten vormen met de rest van de film. Misschien komt het door de beheerste regie van de dialogen, dat de overgang naar spektakel geforceerd aandoet. Misschien heeft het ook met het opzettelijk flets gehouden kleurenpalet van cameraman Peter Pau (THE KILLER, THE BRIDE WITH WHITE HAIR) te maken of de onervarenheid van editor Tim Squyres op dit gebied, dat de vonk tussen film en kijker op cruciale momenten net niet overslaat. Op z’n best is de actie elegant, zoals wanneer Li en Jen hoog boven de grond een duel uitvechten op zwiepende boomtakken. Elegant, maar niet adembenemend. Uitsluitend beoordeeld op zijn kwaliteiten als martial arts-extravaganza blijft de film wat mij betreft dan ook in de schaduw staan van het inhoudelijk minder ambitieuze, maar visueel overweldigender A CHINESE GHOST STORY of FONG SAI YUK. Als het er op aankomt ontbreekt aan dit van begin tot eind fascinerende en met meesterhand vertelde filmsprookje uiteindelijk toch de ware magie.

Copyright Phil van Tongeren. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Origineel gepubliceerd in Schokkend Nieuws #48, p4.

27 april 2011
  • Titel
    Crouching Tiger, Hidden Dragon
  • Lengte
    120 minuten
  • Regie
    Ang Lee
  • Scenario
    Hui-Ling Wang, James Schamus, Kuo Jung Tsai
  • Cast
    Chow Yun-Fat, Michelle Yeoh, Ziyi Zhang
  • Taal
    Mandarin, Chinese
  • Land
    Taiwan, Hong Kong, United States, China
guest
0 Reacties
Inline Feedbacks
View all comments
Advertentie

Ons magazine bevat nóg veel meer.

Word abonnee!

Als je houdt van de genrefilm, is ons magazine echt wat voor jou.
Neem een abonnement en voor slechts 35 euro valt-ie 6x per jaar op je mat.