Landgenote Lucia Rijker speelt een rolletje in de nieuwe STAR TREK. Dat is een kostelijke grap, want de viermalig kickbox-kampioene speelt een Romulaanse communicatie officier! J.J. Abrams’ benadering in een notendop: action speaks louder than words.
Hoe loud hangt af van de bioscoopzaal, maar componist Michael Giacchino gaat voluit voor bombast en spektakel. Net als regisseur J.J. Abrams. Al vanaf de openingsscène, waarin James T. Kirk (Chris Pine) geboren wordt, terwijl zijn vader zich in een spectaculair ruimtegevecht te pletter vliegt, is duidelijk dat we naar een grandioze space opera zitten te kijken. Tegen het eind ontmoet Spock (Zachary Quinto) probleemloos een oudere versie van zichzelf die uit de toekomst is weergekeerd. Dat dit in strijd is met de prime en nog een stuk of wat andere directives, of dat de dood van vader breekt met de continuïteit van de serie, interesseert Abrams niks. Bij de fijnere religieuze of filosofische implicaties van de Star Trek-sage is het grote publiek immers toch al afgehaakt.
Daarover dus niet gezeurd. De televisieserie, die soms interessante sf-concepten bevatte, is al in 2005 gestopt bij gebrek aan belangstelling, en de vorige tien STAR TREK-films zijn ook geen reden tot nostalgie. Abrams doet er dus verstanding aan het over een andere boeg te gooien. En deze reboot zou inderdaad wel eens voor een herleving van de sage kunnen zorgen, met een energiek avontuur dat de laatste paar episodes van STAR WARS verslaat op eigen terrein.
De plot van STAR TREK voldoet aan de commerciële grondregel dat ieder conflict, hoe wereldomvattend ook, uiteindelijk herleid moet kunnen worden tot een persoonlijke strijd. En dus is de Romulaanse vrijbuiter Nero (Eric Bana) niet alleen van plan alle planeten van de Federatie te vernietigen, hij heeft ook nog Kirks vader vermoord. En waarom? Omdat Spock in de toekomst heeft gefaald toen Nero’s thuisplaneet Romulus hulp nodig had. U begrijpt: van de zoektocht naar fascinerende beschavingen of de vreedzame idealen van de Federatie komt niet veel in deze film.
Op de spectaculaire dood van Kirks vader volgt een al even snelle joy ride waarin de jonge Kirk aan de politie probeert te ontkomen; volgt een knokpartij met cadetten van Starfleet; en volgt zijn rekrutering en eerste missie die onmiddellijk tot een nieuwe confrontatie leidt met Nero. Eerste opdracht: Kirk, Sulu (John Cho) en een arme onverlaat moeten zich van buiten de atmosfeer van Vulcan laten ruimteparachuteren om precies te landen op de enorme drilboor waarmee Nero Spocks thuisplaneet penetreert!
En zo dendert het voort. J.J. Abrams schakelt van de ene actiescène naar de andere, en het resultaat is overdonderend. De helden van het verhaal en de camera zijn voortdurend in beweging. De ruimteschepen zien er gebruikt uit, de uniformen zijn niet langer kreukvrij en flare en beeldruis verlenen het camerawerk een rauwe, meer geloofwaardige look. De special effects zorgen voor bijzondere planeetlandschappen, diepe ravijnen en knallende pulse- en foton-torpedogevechten. De eerste helft van de film profiteert bovendien van humoristische momenten, goed gedoseerde verrassingen en het weerzien met oude bekenden: Dr. Leonard ‘Bones’ McCoy (Karl Urban), Lieutenant Uhura (Zoe Saldana), Scotty (Simon Pegg) en Pavel Chekov (Anton Yelchin). Het Russische accent van die laatste zorgt voor problemen met de boordcomputer. Maar niets wat ‘two Budwisers and a Cardassian Sunrise’ niet kunnen oplossen.
Minpunten zijn er ook. Chris Pine heeft wel iets van het stoute charisma van William Shatner, maar de meeste andere acteurs tonen maar weinig présence. Abrams geeft ze daarvoor ook niet veel ruimte. Daar waar de regisseur iets anders moet leveren dan spektakel, vallen de gaten. Abrams lijkt bijvoorbeeld niet te kunnen beslissen hoe hij de oude Leonard Nimoy afscheid zal laten nemen van zijn fans (Shatner sloeg een hem aangeboden cameo af en beklaagt zich daar nu over). Het definitieve ‘Live long and prosper’ klinkt driemaal. De scène waarin de plot wordt uitgelegd (middels een mindmelt) is een staaltje krampachtige expositie, dat wordt gecamoufleerd door er een cool – maar verder totaal irrelevant – ruimtemonster aan te laten voorafgaan. En zelfs het klassieke dilemma van Spock – zijn gebrek aan emotie én zijn vriendschap met Kirk – komt maar matig uit de verf.
Dat had van de film misschien meer kunnen maken dan een op zich prettige vlucht van twee uur. Maar omdat Abrams er tenminste in slaagt je de warpspeed ook in je onderbuik te laten voelen, ontsnapt deze STAR TREK wél aan het grote zwarte gat.
Di: UPI (BE: 6 mei / NL: 7 mei)
Copyright Barend de Voogd. Overname uitsluitend na goedkeuring van de rechthebbende. Online gepubliceerd op 5 mei 2009.
