Van 15 december 2013 tot en met 9 maart 2014 is in EYE Amsterdam een grote tentoonstelling te zien met het werk van de Amerikaanse gebroeders Quay. De eeneiige tweeling bouwt aan een duister oeuvre van stop-motion animatiefilms.
In Schokkend Nieuws #105 lees je vanaf volgende week een lang interview met één van de Quays. Hun korte stop-motion-animatiefilms als THE CABINET OF JAN SVANKMAJER (1984) en STREET OF CROCODILES (1986) zijn surrealistische nachtmerries vol gebroken poppen, stof, roest en sombere vioolmuziek. Als ware alchemisten blazen de Quays hun curiositeiten en dode materialen nieuw leven in.
De tentoonstelling in EYE presenteert het universum van de gebroeders Quay, dat naast de films bestaat uit kleine installaties en prachtige kijkdozen, dormitorium genaamd. Ook maak je kennis met hun inspiratiebronnen, zoals bizarre artefacten uit wetenschappelijke verzamelingen, rariteitenkabinetten en vroeg twintigste-eeuwse tekeningen van psychiatrische patiënten.
De feestelijke opening van The Quay Brothers Universum vindt plaats op zaterdag 14 december om 16.45 uur en om 22.00 uur. Er is een kort voorprogramma met twee verrassingspremières. Na de officiële opening vertoont men, onder begeleiding van live klezmermuziek, LA REINE DES PAPILLONS (Ladislav Starewicz, 1927, 30’). In deze betoverende animatiefilm spelen opgezette insecten de hoofdrol. Starewicz smeerde ze in met was en prikte ijzerdraad door hun lijf en leden. Met chirurgische instrumenten zette hij de insecten frame voor frame in beweging. De Quay Brothers zijn gefascineerd door zijn werk.
EYE organiseert een groot aantal filmvertoningen, lezingen, muziek en performances rond de tentoonstelling. Om te beginnen zijn de gebroeders Quay natuurlijk zelf aanwezig. Ze presenteren op zondag 15 december een programma met korte animaties uit de EYE-collectie. Tussen de films door praten de broers met IFFR-programmeur Edwin Carels over hun liefde voor de animatiefilm. Op het programma staan bekende en minder bekende animatiefilms, waaronder Yuri Norshteyns HEDGEHOG IN THE FOG, Karel Zemans MR. PROKOUK, INVENTOR, Jan Lenica’s DIE NASHORNER, Arthur Melbourne Coopers A DREAM OF TOYLAND, LE RÊVE DES MARMITONS van Segundo de Chomón en Jiřà Trnka’s RUKA.
De Quay Brothers presenteren in Amsterdam bovendien hun twee nieuwste films. UNMISTAKEN HANDS: EX VOTO F.H. (The Quay Brothers, 2013, 26’) gaat tijdens de opening op 14 december in première voor genodigden, maar is gelukkig op vrijdag 10 januari door iedereen te bewonderen in museum Ons’ Lieve Heer op Solder (Oudezijds Voorburgwal 40). In de oude schuilkerk gaat op die avond ook WITOLD LUTOSLAWSKI (The Quay Brothers, 2013, 24’) in première. De korte film is een ode aan de Poolse componist Witold Lutoslawski. De live muzikale begeleiding is in handen van Arcato Lingua, dat een uitvoering van een Lutoslawski’s strijkkwartetten verzorgt.
De Quay Brothers raakten al in hun studiejaren in de ban van Kafka. Met name zijn dagboeken spraken tot hun verbeelding. Ze verslonden zijn boeken, zagen de films die op zijn boeken gebaseerd zijn en maakten in 2012 een animatie als hommage aan Kafka’s beroemdste boek Die Verwandlung. In samenspraak met de Quays stelde EYE voor de duistere kerstperiode een Kafka-week samen. Van 19 tot en met 25 december kun je dus genieten van Kafka Goes to the Movies met oa. THE CASTLE (Aleksej Balabanov, 1994), THE METAMORPHOSIS (Quay Brothers, 2012, 33’) , THE TRIAL (Orson Welles, 1962) en diverse Kafka-shorts
Kafka-kenner Stan Lapinski spreekt op 20 december over Kafka and Film. Filmjournalist Anton Damen verzorgt een lezing op vrijdag 3 januari, voorafgaand aan de vertoning van THE CABINET OF JAN ŠVANKMAJER (Quay Brothers, 1984, 14’). Op vrijdag 17 januari leidt historicus Simone Venturini een compilatiefilmprogramma in over de wonderlijke wetenschappelijke collecties van o.a. Vincenzo Neri en Sir Henry Wellcome. Museumdirecteur Patrick Allegaert presenteert op vrijdag 24 januari IN ABSENTIA (The Quay Brothers, 2000, 19’) en diverse andere korte films over de kunst van psychiatrische patiënten.
Er is nog veel meer te doen, kijk vooral op de website van EYE. We sluiten voor nu af met een horrorklassieker: Op zondag 26 januari, vanaf 16.00 uur, is er een vertoning – met live-begeleiding door Space In Motion – van DER GOLEM: WIE ER IN DIE WELT KAM (Paul Wegener, 1920).
Praag in de zestiende eeuw: de inwoners van het getto lijden hevig onder het antisemitische regime van koning Rudolf II. Rabbi Yehudah ben Bezalel Levai wil zijn geloofsgenoten beschermen er slaagt erin uit een massief stuk klei een golem te creëren, een oersterke superheld. Wanneer het hulpje van de rabbi de golem voor eigen doeleinden inzet, ontketent hij een Frankensteinachtig monster: als de grote vernietiger waart hij rond in het getto, ver buiten bereik van zijn schepper….
Een oude favoriet van de Quays – en van Schokkend Nieuws!
15 december 2013 tot en met 9 maart 2014
EYE Filminstitute
IJpromenade 1, 1031 KT Amsterdam
Volledige programma
