Met zijn oudste werk voelde hij op latere leeftijd weinig binding meer: ‘I remember writing certain phrases but it was someone else who wrote them.’ Ondertussen behoren The Shrinking Man, I Am Legend en Duel, samen met de verfilmingen, wel tot de klassiekers in het genre. Schrijver en scenarist Richard Burton Matheson overleed afgelopen zondag op 87-jarige leeftijd thuis in Los Angeles.
Richard Matheson was in ruim vijftig jaar schrijverschap zo adembenemend productief dat iedere generatie sinds de jaren vijftig wel zijn eigen Matheson-ervaring heeft. Die van mij vond begin jaren zeventig plaats met het zien van Spielbergs razend spannende, door Matheson geschreven (en als kort verhaal eerder in Playboy verschenen) DUEL. Over de sullige handelsreiziger David Mann die het in zijn Plymouth Valiant opneemt tegen een trucker from hell. Net als in Mathesons The Shrinking Man Рin 1957 verfilmd als THE INCREDIBLE SHRINKING MAN Рziet de hoofdpersoon zich geconfronteerd met zijn eigen nietigheid. De strijd is ook een test. Bezit het individu voldoende lef en inventiviteit om Goliath te verslaan? Mathesons eerste roman, I Am Legend (1954, verfilmd in 1964, 1971 en 2007), geeft een vergelijkbaar thema te zien. Geheel Los Angeles is ten prooi gevallen aan een epidemie die zijn bewoners in vampiers heeft veranderd. E̩n man bindt de strijd met hen aan. Evenals The Shrinking Man, en anders dan Duel, eindigt I Am Legend merkwaardig filosofisch. De hoofdpersoon berust in het lot dat hij moet ondergaan.
I Am Legend heeft misschien wel evenveel impact gehad op de horrorfilm als Mary Shelley’s Frankenstein en Bram Stokers Dracula. Regisseur George Romero gaf openlijk toe door Mathesons ideeën beïnvloed te zijn bij het schrijven van NIGHT OF THE LIVING DEAD, de film die de zombie voor altijd uit zijn obscure voodoo-jasje bevrijdde en tot het symbool van de anonieme massamens maakte, dat hij vandaag de dag is. Zo bezien is zowel het olijke ZOMBIBI als het bloedserieuze The Walking Dead schatplichtig aan het pionierswerk van Matheson.
Ook op tv werd Matheson een household name, vooral dankzij zijn bijdragen aan The Twilight Zone (1959-1963). De legendarische episode Nightmare on 20.000 Feet dook op in TWILIGHT ZONE: THE MOVIE (uit 1986), terwijl de aflevering Button, Button, geschreven voor een nieuwe reeks Twilight Zones (1985-1989) door regisseur/scenarist Richard Kelly in 2009 werd bewerkt voor het curieuze THE BOX. Nog in 2011 was Mathesons korte verhaal Steel uit 1956 (!) de basis voor het actiespektakel REAL STEEL met Hugh Jackman.
Overigens was Matheson als scenarist bij tijd en wijle ook een broodschrijver die het werk van collega’s bewerkte voor film en tv. Voor Roger Corman nam hij Edgar Allan Poe onder handen (o.a. HOUSE OF USHER en THE PIT AND THE PENDULUM), voor Hammer Dennis Wheatley (THE DEVIL RIDES OUT) en voor network NBC Ray Bradbury (THE MARTIAN CHRONICLES). Op zijn scenariocredit voor JAWS 3D zal hij ongetwijfeld minder trots zijn geweest. Hoewel de man die naar eigen zeggen onverschillig stond tegenover zijn oude werk ook over dat ene minieme smetje op zijn cv op den duur wel zijn schouders zal hebben opgehaald.
