NEDER-NOIR | Vorige week presenteerde de nieuwe afstudeerlichting van de Nederlandse filmacademie zich in EYE. Traditiegetrouw een parade van egodocumenten, absurdisme en opgroeidrama’s. Opvallendste titel voor de SN-lezer daarom: DARK MACHINE, een moderne film noir van Sander van Dijk.
Dat het bijzonder is om af te studeren met een genrefilm, daarvan was regisseur Sander van Dijk (1987) zich bij de presentatie van zijn film ook bewust. Tijdens zijn introductiepraatje voor een volle cinema 1 in EYE liet de afstudeerder weten dat hij al op jonge leeftijd geïnteresseerd was in genrefilms. Waar zijn vriendjes vooral beroemde voetballers aan de muur hadden, sierden bij Van Dijk de posters van Spielberg en Hitchcock zijn kamer. “Het liet een onbedwingbare drang achter om films te maken in hun trant. Films die de emoties bespelen,” aldus Van Dijk, die via een Cinecrowd-campagne een budget van ongeveer vijfduizend euro bij elkaar kreeg.
In zijn “film noir met twist” zien we in ieder geval iets terug van die ambitie. DARK MACHINE is een sfeervolle ode aan klassiekers als DOUBLE INDEMNITY en SUNSET BLVD., maar met een futuristisch, cartoonachtig design dat je doet vermoeden dat er meer aan de hand is dan in eerste instantie het geval lijkt. Het begint mysterieus. Midden in de nacht gaat de telefoon bij de eenzame fotograaf Viktor Prins (Lykele Muus). Ondanks een ontzettend krakende lijn slaagt de slaapdronken Prins erin een naam op te vangen: Hannah Wolf. En een waarschuwing: blijf uit haar buurt! Wie die Hannah is weet hij niet, maar uiteraard komt Prins de femme fatale (Fockeline Ouwekerk) de volgende dag al tegen tijdens een fotoklus bij een saaie wetenschapsconferentie. Ze worden op slag verliefd. Maar Hannah is getrouwd met de bejubelde maar duister ogende wetenschapper Hugo Brands (Cees Heyne). En er was natuurlijk die waarschuwing…
In de ongeveer twintig minuten die film duurt, leidt Van Dijk ons met veel gevoel voor mysterie door het gebroken leven van Viktor Prins. Want natuurlijk raakt Prins door de verhouding in een neerwaartse spiraal. Hij verwaarloost zijn werk en raakt geobsedeerd door de getrouwde Hannah. Waarom grijnst die Hugo Brands toch telkens zo duivels wanneer hij Prins tegenkomt? En waarom voelt de plaats waar het verhaal zich afspeelt zo vreemd en vertrouwd tegelijk?
Vooral technisch is DARK MACHINE prima verzorgd: camerawerk, productiedesign, belichting. Neem het mysterieuze, Hitchcock-achtige openingsshot, waarin de camera vanuit de stad achteruit de kamer van de slapende Viktor Prins binnenglijdt. Of dat typische zwart-wit schaduwspel van de klassieke film noir, dat hier is vervangen door een spel met diepe en futuristische roodtinten. Dat de plottwists uiteindelijk niet zo verassend zijn, neemt niet weg dat Van Dijks afstudeerfilm een mooie stijloefening is geworden. DARK MACHINE doet je verlangen naar de tijden van de klassieke film noir en maakt nieuwsgierig naar de toekomstige projecten van Sander van Dijk. Misschien wel het belangrijkste dat een afstudeerfilm kan bereiken.
DARK MACHINE zien? Dat kan dit najaar, wanneer de VPRO de film uitzendt.
