NEDERHORROR | Het had zo leuk kunnen zijn. BLOEDVERWANTEN (1977), Nederlands eerste vampierfilm. Een aardig budget, een regisseur met internationale contacten én bekende Franse en Nederlandse acteurs. Toch ligt de film al jaren vrijwel ongezien in de archieven van EYE. In Schokkend Nieuws 131 zocht Guus Schulting uit waar het mis ging.
‘Dat iemand daar nog mee bezig is.’ Regisseur Wim Lindner klinkt oprecht verbaasd wanneer we het over BLOEDVERWANTEN hebben. Tijdens een middag in een Amsterdams café bespreken we de lange carrière van de inmiddels 87-jarige filmveteraan. Lindner begon ooit in jaren vijftig als figurant bij de Cinetone Studio’s in Duivendrecht en ontwikkelde zich vervolgens tot een veelgevraagd productieleider. In die hoedanigheid werkte hij met Nederlandse filmmakers als Bert Haanstra en Fons Rademakers, maar ook buitenlandse grootheden klopten bij hem aan. John Frankenheimer, Martin Ritt, Jacques Tati. Allemaal heeft hij ze van dichtbij meegemaakt.
BLOEDVERWANTEN is Lindners enige regieklus en moest een grote, internationale film worden. Om commerciële redenen vonden de opnames in het Engels plaats, maar voor de Nederlandse en Franse markt zou een nasynchronisatie worden gemaakt. Voor een verhaal met hitpotentie liet Lindner zijn oog vallen op een kort verhaal van de Nederlandse fantast Belcampo: Bloed zonder bodem, een zwart-komische vertelling uit diens veel geprezen bundel De ideale dahlia (1968), over de laatste vampiers op aarde die in Amsterdam een bloedbank runnen. Mensen vallen ze al lang niet meer lastig – al gaat het vrome verpleegstertje Maria daar niet van uit wanneer ze de groep ontdekt en meteen een plan verzint om die uit te schakelen.
Lindner weet nog goed waarom hij juist dat verhaal wilde verfilmen. ‘Een aantal regieprojecten was al niet doorgegaan en in mijn hoofd had ik zoiets van: nu of nooit. Op zoek naar ideeën stuitte ik op Bloed zonder bodem. Vooral het idee dat die vampiers eigenlijk hele normale mensen zijn, sprak me aan. Uit de literatuur en Hammer-producties kenden we ze vooral als bloeddorstige killers, maar als je erover nadenkt is er helemaal niets vreemds aan een vampier – behalve dat ze eens in de zoveel tijd menselijk bloed moeten drinken. Dat kan natuurlijk makkelijk geregeld worden. Af en toe een flesje kapen bij de bloedbank en je bent er al.’
Voor het scenario vroeg Lindner de Engelse scenarist John Branson, die eerder in opdracht een boek van Louis Couperus had bewerkt. De Nederlandse producent Jaap van Rij wist geld uit Frankrijk te scoren, waardoor BLOEDVERWANTEN (zo heette de film inmiddels) niet alleen Nederlands eerste vampierfilm werd, maar ook de eerste Nederlands-Franse coproductie. Met de zuidelijke hulp verzekerden ze zich ook van de medewerking van een aantal internationale acteurs, zodat naast Nederlanders Maxim Hamel, Will van Selst en Elly van Stekelenburg, ook namen als Robert Dalban (LES DIABOLIQUES), Grégoire Aslan (CLEOPATRA) en Eddie Constantine (ALPHAVILLE) op de aftiteling prijken.
Net als het bronmateriaal koos scenarist Branson voor een satirische toon, al verplaatste hij de actie wel naar het Franse stadje Senlis, zo’n veertig kilometer boven Parijs. Daar leiden enkele vampiers een alledaags bestaan, met af en toe een kopje bloed op de zolder van het plaatselijke ziekenhuis. Totdat religieus fanaticus Maria (Sophia Deschamps) de groep infiltreert en met hulp van een sceptische priester (Constantine) hun ondergang plant. Dat mondt uit in een aantal horrorscènes, waarin onder andere Maxim Hamel van een wenteltrap dondert en een vampiertheekransje afsluit met bloed spuitende tenen. Maar het levert ook komische misverstanden en een ironische slotscène op.
Dat Nederlands enige vampierfilm meteen het genre op de schop neemt, zorgt voor enkele interessante vondsten. Zo heeft hoofdagent Steiger (Ralph Arliss) de verkeerslichten verkeerd afgesteld om het aantal auto-ongelukken te verhogen en tijdens een feestje bekijkt de groep bloedzuigers geërgerd een Hammer-achtige vampierfilm – ‘Kun je je voorstellen dat men ons zo ziet?!’ De stijlkeuze gaf echter ook een onverwacht probleem. Lindner: ‘Ik maakte een persiflage op een genre. Op zich prima, maar niet wanneer er in Nederland helemaal geen traditie van bestaat. Het satirische element werd dus helemaal niet opgepikt. Mensen wilden gewoon een griezelfilm.’
Ook na de Nederlandse persvoorstelling op 10 februari 1977, waarvoor schrijver Belcampo overkwam, overheerste dat sentiment. Recensenten buitelden over elkaar om met slimme bloedwoordspelingen de film neer te sabelen. ‘Lijdt aan ernstige bloedarmoede’, aldus C.B. Doolaard in Het Parool en NRC-critica Ellen Waller rept over ‘zouteloos bloed’. BLOEDVERWANTEN doet volgens Waller pijn. ‘Niet omdat hij iets puntigs zou hebben – was het maar waar! – maar omdat bij deze eerste Nederlands-Franse coproduktie alles is fout gegaan wat maar fout kon gaan.’
Verder lezen? Schokkend Nieuws #131 met het hele artikel is hier te downloaden:
Download Schokkend Nieuws #131 op PDF (€2,95)
{nicedownloads:55}
De prachtige cover werd getekend door Erik Kriek en het beste genrefilmblad van Nederland en België staat ook boordevol ander lekkers voor filmfanaten. Zorg dus dat je ‘m in huis haalt! Niet te vinden in de winkel? Vraag je bladenhandelaar naar Schokkend Nieuws (te bestellen via VMB) of neem een abonnement, dan mis je geen enkel nummer!
