Mark Satrakian
Mark Satrakian
INTERVIEW

Robostories

Mark SatrakianIMAGINE 2015 | Mark Setrakian bracht animatronics tot leven in onder andere MEN IN BLACK, HELLBOY, HELLBOY II: THE GOLDEN ARMY en PACIFIC RIM. Hij gaf afgelopen donderdag een zeer vermakelijke masterclass tijdens het Imagine Film Festival, en na afloop voelde Schokkend Nieuws hem nog even aan de tand.

‘Ik ben nog steeds heel erg gehecht aan de kleine alien in het hoofd, die ik voor MEN IN BLACK maakte,’ antwoordt de vlot sprekende Amerikaan op de vraag naar zijn beste werk. ‘Deels is dat omdat ik er zo persoonlijk bij betrokken was. Het idee dat dat grote mensenlichaam door een kleine alien werd bediend, kwam van mij, maar ik heb ook zelf de stem van de alien ingesproken – het hoogtepunt van mijn acteercarrière! Dat zal altijd bijzonder blijven. En verder hou ik erg van alles wat ik heb gedaan met Guillermo del Toro, vooral HELLBOY II.

Hoe komt zo’n monster er eigenlijk? Begint dat met een schets van Del Toro in één van zijn beroemde schetsblokken, of is het meer een samenwerking?

‘Nou, bij HELLBOY begon het natuurlijk met tekenaar Mike Mignola. Guillermo del Toro weet ontzettend veel van monsters. Hij is ooit begonnen als monstermaker, dus hij weet heel goed wat de mogelijkheden zijn en waar de grenzen liggen. Hij weet ook heel goed CGI te gebruiken, maar voor sommige personages kan het voordelen hebben om voor animatronics te gaan, zoals in het geval van Mr. Wink in HELLBOY II. Die zit in een flink deel van de film, dus dan zijn animatronics efficiënter. Het maken van het monster is dan een samenwerking. Voor de Engel des Doods had Norman Cabrera een eerste versie geboetseerd. Toen ging Guillermo erop los, streek de klei glad en maakte dat kenmerkende voorhoofd zonder ogen. En daarna mocht ik aan de slag om alles te laten werken. Ik werk heel graag met Guillermo.’

Eigenlijk bent u poppenspeler, ingenieur en programmeur in één. Dat programmeren is er later bijgekomen. Waarom die verschuiving van puur poppenspel naar algoritmes?

‘Schaal. Een heel goed voorbeeld daarvoor is weer die Engel uit HELLBOY II. Meestal is het zo dat als je de ogen van een personage wilde bedienen, je gewoon een gemodificeerde afstandsbediening neemt, voor een helikopter of iets dergelijks. Als je dan de joystick naar links of rechts verschuift, dan gaat een servo-motortje naar links of naar rechts, en dan beweegt het oog naar links of naar rechts. Maar de Engel des Doods heeft maar liefst twaalf ogen – en dus ook 24 oogleden – die bovendien op beweegbare vleugels zitten! Met de beweging van de vleugels erbij zit je al snel rond de negentig motortjes! Met de oude technieken is het vrijwel onmogelijk om die gecoördineerd te bedienen. Om die steeds gecompliceerdere dingen aan te sturen kan je niet zonder software.  Let wel: het is algoritmische controle, geen programma. Het is niet zo dat je op een knop duwt en de hele beweging begint. Hoe het werkt is dat je via software bepaalt hoe een instructie in beweging werd omgezet. Door de beweging van de vleugels draaiden bij de Engel de ogen ook, maar door de software kon je, als je wilde dat de ogen naar links keken, ongeacht positionering gewoon de instructie ‘kijk naar links’ geven.
Op sommige projecten is er één team dat een robot bouwt, en dan een heel ander team dat er de software bij schrijft. Ik denk dat dat geen goed idee is. Ik denk dat, net als bij ons, lichaam en geest niet los van elkaar te zien zijn. Ik ga zelf op een holistische manier te werk, ik denk bij het bouwen direct ook al aan de software en aan de beweging. Wat moet het doen? Hoe gaat het dat doen? Enzovoorts.’

Wat vindt u zelf de meest indrukwekkende animatronic in films waaraan u niet heeft meegewerkt?

‘In TOTAL RECALL van Verhoeven zit echt een fantastisch effect. Op een gegeven moment laat dan een taxichauffeur zien dat hij een mutant is. Eerst haalt hij zijn hand eraf, zet hem neer. Hij beweegt nog een beetje. En dan zie je zijn mutantenhand. De puppeteering in die scène was echt heel goed en het zag er ook gewoon heel cool uit. En verder terug in de tijd: THE THING, natuurlijk.’

Zijn er ook voorbeelden waarbij u denkt: dat had ik zoveel beter gekund.

‘Zo denk ik niet echt. Ik weet hoe moeilijk het is om dingen in elkaar te zetten. Ik heb bijvoorbeeld ook meegedaan aan Robot Wars, en af en toe zag je daar robots die amper werkten, maar ik heb er dan toch wel respect voor. Ze hebben toch maar mooi iets in elkaar gezet! Bij films heb ik ook veel echte guilty pleasures, zoals de films van Stuart Gordon. Er is ook plek voor minder goede effecten. Het hoeft niet allemaal perfect.’

Zelf heeft u voornamelijk humanoïde figuren gemaakt voor films, en is mens-achtige expressie een groot doel. Robots zitten er in uw carrière niet echt tussen.

‘Ik wil dat absoluut nog eens proberen! Ik heb wel robots gemaakt voor Robot Combat League voor SyFy, maar dat is natuurlijk anders. Een filmrobot zou een mooie uitdaging zijn, vooral om het authentiek te laten bewegen. Neem de robots in INTERSTELLAR: ik denk dat ik die echt had willen laten lopen. Ze zijn erg goed gedaan, maar ik had er denk ik net een wat andere aanpak bij gehad.  Wat betreft filmrobots: ik hou erg van de robot uit DEMON SEED. Ken je die? Julie Christie en Fritz Weaver. De film gaat over een professor die een A.I. ontwikkelt. En die A.I. bouwt dan een robot voor zichzelf. Die robot is nog abstracter dan de robot uit INTERSTELLAR: het is een soort veelvlak van koperkleurig metaal, kan lopen, kan moorden. Ik hou echt van die robot.’

Tot slot: wat was als kind de inspiratie om deze kant op te gaan?

‘De vroegste inspiratie kwam eigenlijk van stop-motion. Ik was een enorme fan van Ray Harryhausen, en ik heb ook wel zelf stop-motion filmpjes gemaakt. Het is erg interessant, want het verdraait je tijdsperceptie helemaal terwijl je bezig bent. En het is niet moeilijk te doen – wel moeilijk om goed te doen. De films van Toho, de Godzilla-films – dat was ook een invloed. Ik probeerde altijd om uit te vogelen hoe ze iets hadden gedaan. Ik zat er meestal naast. Mijn ideeën waren veel ingewikkelder dan de werkelijkheid!’

18 april 2015

Fan van horror, sci-fi en cult?

Neem een abonnement!

Ons magazine bevat nóg meer en staat vol interviews, recensies en achtergronden.
Voor slechts 35 euro valt-ie 6x per jaar op je mat!
Liever digitaal ontvangen? Dat kan ook!